കളിമണ്‍ ശേഷിപ്പുകള്‍
ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ലെ റാ​ൻ ഓ​ഫ് ക​ച്ചി​ൽ ബു​ജ് യാ​ത്ര​യി​ലാ​ണ് ഖാ​വ്ദ എ​ന്ന ഗ്രാ​മം കാ​ണാ​നി​ട​യാ​യ​ത്. മ​റ്റു ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളി​ൽ നി​ന്ന് ഖാ​വ്ദ​യെ വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​ക്കു​ന്ന​ത് അ​വി​ടെ ക​ണ്ട മ​ണ്‍ നി​ർ​മി​ത വ​സ്തു​ക്ക​ളാ​ണ്. ക​ളി​മ​ണ്ണു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള പാ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ, ക​ളി​പ്പാ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ, ആ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ങ്ങി അ​ന​വ​ധി വ​സ്തു​ക്ക​ൾ അ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്. എ​ല്ലാം വി​ഖ്യാ​ത​മാ​യ സി​ന്ധു​ന​ദീ​ത​ട സം​സ്കാ​ര​ത്തെ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​വ. എ​ല്ലാ​ത്തി​ലും പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യു​ടെ തി​​രു​ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ.

പ്രാ​ചീ​ന​മാ​യ സി​ന്ധു​ന​ദീ​ത​ട​സം​സ്കാ​ര​ത്തെ ഈ ​വി​ധ​ത്തി​ൽ കാ​ത്തു​സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​താ​ര് എ​ന്ന അ​ന്വേ​ഷ​ണം ചെ​ന്നെ​ത്തി​യ​ത് അ​ബ്ദു​ള്ള കും​ബാ​ർ എ​ന്ന ക​ലാ​കാ​ര​നി​ലാ​ണ്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നൊ​പ്പം ഭാ​ര്യ റെ​ഹി​മ​യും മ​ക്ക​ളു​മു​ണ്ട്.

പു​റ​ത്ത് ചു​ട്ടു പൊ​ള്ളു​ന്ന വെ​യി​ലാ​ണ്; ഒ​പ്പം പൊ​ടി​ക്കാ​റ്റും. വീ​ടി​ന​രി​കി​ൽ ത​ന്നെ​യാ​ണ് അ​ബ്ദു​ള്ളാ ഭാ​യി​യു​ടെ പ​ണി​പ്പു​ര. ഒ​രു വ​ശ​ത്ത് നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​നാ​വ​ശ്യ​മാ​യ ക​ളി​മ​ണ്ണ് കൂ​ട്ടി​യി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ​ത​ന്നെ കാ​യ​ലി​ൽ നി​ന്നാ​ണ് മ​ണ്ണെ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്. റാ​ണ്‍ കി ​മി​ട്ടി അ​ഥ​വാ റാ​ണി​ന്‍റെ മ​ണ്ണ് എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ക​ളി​മ​ണ്ണ് വ​ള​രെ മൃ​ദു​വാ​ണ്.

മ​ണ്‍​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന ച​ക്ര​ത്തി​ൽ മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യൊ​രു ക​ലം ഒ​രു​ങ്ങു​ന്നു​ണ്ട്, അ​വ ഒ​രു​ക്കു​ന്ന കൈ​ക​ൾ അ​ബ്ദു​ള്ള ഭാ​യി​യു​ടേ​യും. തി​ര​ക്കി​നി​ട​യി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു ’മ​ണ്ണ് മൃ​ദു​വാ​യ​തി​നാ​ൽ പൂ​ർ​ണ ശ്ര​ദ്ധ​യോ​ടെ വേ​ണം പാ​ത്ര​നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ലേ​ർ​പ്പെ​ടാ​ൻ. പ്ര​കൃ​തി​ദ​ത്ത​മാ​യ വ​സ്തു​ക്ക​ളി​ൽ നി​ന്നു മാ​ത്ര​മാ​ണ് ഞ​ങ്ങ​ൾ പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​ത്. പ​ണി​പ്പു​ര​യോ​ടു ചേ​ർ​ന്നു ത​ന്നെ വെ​യി​ലി​ൽ നി​ര​വ​ധി മ​ണ്‍​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളും കൂ​ജ​ക​ളും ഉ​ണ​ങ്ങാ​ൻ വ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. അ​തി​ന​രി​കി​ലാ​യാ​ണ് ഇ​വ ചു​ട്ടെ​ടു​ക്കാ​നു​ള്ള ചു​ൽ​ഹാ ഭാ​ട്ടി. ത​ടി​യും ചാ​ണ​ക​വു​മാ​ണ് തീ​ച്ചൂ​ള​യി​ൽ ഇ​ന്ധ​ന​മാ​യി ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​ത്.

ഇ​വ​യെ​ല്ലാം പു​റ​ത്തെ കാ​ഴ്ച​ക​ൾ. അ​ക​ത്തേ​ക്കു ക​യ​റി​യാ​ലോ. നി​ര​ന്നി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ക​ളി​മ​ണ്ണി​ൽ തീ​ർ​ത്ത വ​സ്തു​ക്ക​ൾ. വെ​ള്ളം കു​ടി​ക്കാ​നു​ള്ള ഗ്ലാ​സ് മു​ത​ൽ മ​ണ്‍​ചി​രാ​തു​ക​ൾ വ​രെ ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്. വെ​യി​ലി​ൽ ഉ​ണ​ക്കി ചൂ​ള​യി​ൽ വേ​വി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ന്ന​വ​യെ​ല്ലാം മോ​ടി പി​ടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത് റ​ഹി​മ​യാ​ണ്. ചു​വ​പ്പ്, ക​റു​പ്പ്, വെ​ള്ള നി​റ​ങ്ങ​ളി​ലു​ള്ള, ക​ളി​മ​ണ്ണി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​വു​ന്ന ചാ​യ​ങ്ങ​ളാ​ണ് ഇ​തി​നാ​യി ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ക. മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യൊ​രു കു​പ്പി​യി​ലെ മി​നു​ക്കു പ​ണി​ക​ളു​ടെ തി​ര​ക്കി​ലാ​ണ് റ​ഹി​മ. ’ആ​ദ്യം ജെ​റു എ​ന്ന ചു​വ​ന്ന നി​റ​മു​ള്ള മ​ണ്ണ് പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ൽ പൂ​ശും. ശേ​ഷം ക​റു​പ്പും വെ​ള്ള​യും ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച് പ​ല ഡി​സൈ​നു​ക​ൾ വ​ര​യ്ക്കും’- റ​ഹി​മ വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചു.

ഒ​രു കാ​ല​ത്ത് ക​ച്ചി​ലെ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​ധാ​ന ജീ​വി​ത​മാ​ർ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു ക​ളി​മ​ണ്‍ ഉ​ത്പ​ന്ന​ങ്ങ​ൾ. എ​ന്നാ​ൽ ഇ​ന്ന് അ​വ​യു​ടെ പ്ര​താ​പം അ​സ്ത​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. അ​വ​സാ​ന​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന പ​ത്തു കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​പ്പോ​ൾ അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കു​ന്ന​ത് ര​ണ്ടു കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്രം. മ​റ്റെ​ല്ലാ​വ​രും മി​ക​ച്ച ജീ​വി​ത സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ൾ തേ​ടി പ​ല​യി​ട​ത്തേ​ക്കും പോ​യി.
ക​ച്ചി​ൽ അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന ര​ണ്ടു കും​ബാ​ർ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഒ​ന്നാ​ണ് അ​ബ്ദു​ളി​ന്േ‍​റ​ത്. ’ക​ളി​മ​ണ്‍ പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും ആ​ർ​ക്കും ആ​വ​ശ്യ​മി​ല്ല. എ​ല്ലാ​വ​രും പ്ലാ​സ്റ്റി​ക്കി​ന്‍റെ​യും സ്റ്റീ​ലി​ന്‍റെ​യു​മൊ​ക്കെ പി​ന്നാ​ലെ​യാ​ണ്’- അ​ബ്ദു​ള്ള തു​ട​ർ​ന്നു. ’മ​ക്ക​ൾ​ക്കു ശ​രി​യാ​യ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം​പോ​ലും ന​ൽ​കാ​നാ​കാ​ത്ത സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ പ​ല​പ്പോ​ഴും മ​റ്റെ​ന്തെ​ങ്കി​ലും തൊ​ഴി​ൽ ക​ണ്ടെ​ത്താ​ൻ തോ​ന്നി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. എ​ന്നാ​ൽ ഞാ​ൻ ഉ​ള്ളി​ട​ത്തോ​ളം കാ​ലം എ​ന്‍റെ കു​ല​ത്തൊ​ഴി​ൽ അ​ന്യം​നി​ന്നു പോ​ക​രു​ത്. ഇ​ത് കു​ല​ത്തൊ​ഴി​ൽ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, മ​റി​ച്ച് എ​ന്‍റെ നാ​ടി​ന്‍റെ സം​സ്ക്കാ​രം കൂ​ടി​യാ​ണ്’.

ഈ​യ​ടു​ത്താ​ണ് ഹാ​ർ​ട്ട് ഫോ​ർ ആ​ർ​ട്ട് എ​ന്ന ചാ​രി​റ്റ​ബി​ൾ ട്ര​സ്റ്റ് ഇ​വ​രെ സ​ഹാ​യി​ക്കാ​നെ​ത്തി​യ​ത്. നി​ര​വ​ധി വ​ർ​ക്ക്ഷോ​പ്പു​ക​ളും എ​ക്സി​ബി​ഷ​നു​ക​ളും അ​ബ്ദു​ള്ള​യും ഹാ​ർ​ട്ട് ഫോ​ർ ആ​ർ​ട്ടും ചേ​ർ​ന്നൊ​രു​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.

എ.എ.