ഇ​ൻ​ഡോ​ർ തി​ള​ങ്ങു​ക​യാ​ണ്. തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി നാ​ലാം പ്രാ​വ​ശ്യ​വും ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വൃ​ത്തി​യു​ള്ള ന​ഗ​ര​ത്തി​നു​ള്ള അം​ഗീ​കാ​രം ല​ഭി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. പ്ര​ധാ​ന മ​ന്ത്രി​യു​ടെ സ്വ​ച്ച്ഭാ​ര​ത് മി​ഷ​ൻ ഏ​റ്റ​വും ഫ​ല​പ്ര​ദ​മാ​യി ന​ട​പ്പാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന ന​ഗ​ര​മാ​ണി​ത്. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ മ​ധ്യ​ഭാ​ഗ സം​സ്ഥാ​ന​മാ​യ മ​ധ്യ​പ്ര​ദേ​ശി​ന്‍റെ സാ​ന്പ​ത്തി​ക ത​ല​സ്ഥാ​നം.

ക​ഴി​ഞ്ഞ കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ പി​ന്നാ​ക്കാ​വ​സ്ഥ​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഒ​ന്നാം സ്ഥാ​ന​ത്തേ​ക്കു​ള്ള കു​തി​പ്പ് ന​ഗ​ര​വാ​സി​ക​ൾ​ക്കു പ്ര​ചോ​ദ​ന​മാ​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. അ​ശ്ര​ദ്ധ​മാ​യി ച​പ്പു​ച​വ​റു​ക​ൾ വ​ലി​ച്ചെ​റി​യു​ന്ന സ്വ​ഭാ​വ​വും തു​റ​സാ​യ സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ മ​ല​മൂ​ത്ര​വി​സ​ർ​ജ​നം ന​ട​ത്താ​നു​ള്ള പ്ര​വ​ണ​ത​യി​ലും ആ​ളു​ക​ൾ മാ​റ്റം വ​രു​ത്തി. ന​ഗ​രം വൃ​ത്തി​യാ​യി സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ക എ​ന്ന​ത് ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ക​ട​മ​യാ​ണെ​ന്ന് ഓ​രോ​രു​ത്ത​രും ക​രു​താ​ൻ തു​ടു​ങ്ങി.

പു​തി​യ ഇ​ൻ​ഡോ​ർ

2016 വ​രെ ഇ​താ​യി​രു​ന്നി​ല്ല സ്ഥി​തി. മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ നി​റ​ഞ്ഞു ക​വി​ഞ്ഞ ഡ​സ്റ്റ് ബി​ന്നു​ക​ളും, നി​ല​വാ​ര​ശൂ​ന്യ​മാ​യ ജാ​ഗി​ദാ​ർ (ന​ഗ​രം വൃ​ത്തി​യാ​ക്കു​ന്ന​തി​ന്‍റെ ക​രാ​ർ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്ത സ്വ​കാ​ര്യ ഏ​ജ​ൻ​സി​ക​ൾ) സേ​വ​ന​വും ന​ഗ​ര​ത്തെ ഒ​രു മാ​ലി​ന്യ​ക്കൂ​ന്പാ​ര​മാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു. ഈ ​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ലാ​ണ് 2015ൽ ​ഇ​ൻ​ഡോ​ർ ക​ള​ക്ട​റാ​യി പി. ​ന​ർ​ഹ​രി ചു​മ​ത​ല​യേ​റ്റ​ത്.

ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ദ​യ​നീ​യാ​വ​സ്ഥ​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് മ​ന​സി​ലാ​ക്കി​യ അ​ദ്ദേ​ഹം മാ​റ്റം​വ​രു​ത്താ​ൻ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന്‍റെ​യും ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും സ​ഹാ​യ​സ​ഹ​ക​ര​ണം തേ​ടി. 2016 ജ​നു​വ​രി 26ന് ​തു​റ​സാ​യ സ്ഥ​ല മ​ല​മൂ​ത്ര വി​സ​ർ​ജ​ന ര​ഹി​ത (open Defection Free) ന​ഗ​ര​മാ​യി മാ​റി. ഇ​ത്ത​രം ജി​ല്ല​ക​ളു​ടെ ഗ​ണ​ത്തി​ൽ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന രാ​ജ്യ​ത്തെ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ ന​ഗ​ര​മാ​ണ് ഇ​ൻ​ഡോ​ർ.

തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യ ച​ർ​ച്ച​ക​ൾ​ക്കും വ്യ​ക്ത​മാ​യ പ​ദ്ധ​തി​ക​ൾ​ക്കും ശേ​ഷം ഇ​ൻ​ഡോ​ർ മു​ൻ​സി​പ്പ​ൽ കോ​ർ​പ​റേ​ഷ​ൻ ക​മ്മീ​ഷ​ണ​ർ ആ​യി​രു​ന്ന മ​നീ​ഷ് സിം​ഗ് ശ്ര​മ​ക​ര​മാ​യ ഈ ​വെ​ല്ലു​വി​ളി സ്വ​യം ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കാ​ൻ ത​യ്യാ​റാ​യി. അ​തോ​ടെ 2016 ൽ ​ശു​ചി​ത്വ ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ സ​ർ​വേ​യി​ൽ ഇ​ൻ​ഡോ​റി​ന്‍റെ സ്ഥാ​നം മെ​ച്ച​പ്പെ​ട്ടു.


മു​ൻ വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ൽ ശു​ചി​ത്വ​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ഇ​ൻ​ഡോ​ർ വ​ള​രെ പി​ന്നി​ലാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ധാ​രാ​ളം ആ​രോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ൾ ജ​ന​ങ്ങ​ൾ നേ​രി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു. 2016ൽ ​ഇ​ൻ​ഡോ​ർ ന​ഗ​ര​വാ​സി​ക​ളു​ടെ ആ​രോ​ഗ്യ​നി​ല മെ​ച്ച​പ്പെ​ട്ട​താ​യി ശ്ര​ദ്ധ​യി​ൽ​പെ​ട്ടു. ശു​ചി​ത്വ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് ജ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​വ​ബോ​ധ​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​താ​ണ് ഇ​ൻ​ഡോ​റി​നെ ഒ​ന്നാ​മ​താ​ക്കി​യ​തി​ന്‍റെ അ​ടി​സ്ഥാ​ന​മെ​ന്ന് വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ പ​റ​യാം. ഏ​തു വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ളെ​യും നേ​രി​ടാ​മെ​ന്ന നി​ശ്ച​യ​ദാ​ർ​ഢ്യം നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​നു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

പോ​രാ​ട്ടം

ഇ​ൻ​ഡോ​റി​നെ ഏ​റ്റ​വും വൃ​ത്തി​യു​ള്ള ന​ഗ​ര​മാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് ശു​ചി​ത്വ സ​ർ​വേ​യി​ൽ ഇ​ടം നേ​ടു​ക എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ആ​ദ്യ ല​ക്ഷ്യം. ആ​ദ്യം​ത​ന്നെ ഇ​ൻ​ഡോ​റി​നെ ഡ​സ്റ്റ്ബി​ൻ ഫ്രീ ​ന​ഗ​ര​മാ​ക്കി. ന​മ്മു​ടെ നാ​ട്ടി​ലേ​തു​പോ​ലെ മാ​ലി​ന്യ​മി​ടാ​ൻ സ്ഥ​ല​മ​ന്വേ​ഷി​ച്ച് ജ​ന​ങ്ങ​ൾ അ​ല​യ​ണ്ട. ജീ​വ​ന​ക്കാ​ർ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തും. ഒ​രി​ക്ക​ലും ന​ട​ക്കി​ല്ലെ​ന്നു ക​രു​തി​യി​രു​ന്ന വീ​ടു​തോ​റും ക​യ​റി​യു​ള്ള മാ​ലി​ന്യ​ശേ​ഖ​ര​ണം പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്ക​ൽ, തു​റ​ന്ന മ​ലി​നീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ൽ നി​ന്നും ന​ഗ​ര​ത്തെ മോ​ചി​പ്പി​ക്കാ​നാ​യി എ​ൻ​ജി​ഒ​ക​ളു​ടെ സ​ഹാ​യം തേ​ട​ൽ, "ഇ​ഡോ​ർ ന​ന്പ​ർ 1 ക്ലീ​ൻ സി​റ്റി' യാ​ക്കാ​നു​ള്ള ജ​ന​പ്രി​യ പ്ര​ചാ​ര​ണം, ശു​ചീ​ക​ര​ണ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കാ​യി കൂ​ടു​ത​ൽ ജീ​വ​ന​ക്കാ​രെ നി​യോ​ഗി​ക്ക​ൽ, ജോ​ലി​ക്കാ​രി​ലു​ള്ള തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യ നി​രീ​ക്ഷ​ണം തു​ട​ങ്ങി​യി​വ​യ്ക്ക് മു​നി​സി​പ്പ​ൽ കോ​ർ​പ​റേ​ഷ​ൻ കൂ​ടൂ​ത​ൽ ഊ​ന്ന​ൽ ന​ൽ​കി. ഖ​ര​മാ​ലി​ന്യ സം​സ്ക​ര​ണം പ​ല ത​ല​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി​ട്ടാ​ണ് ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്ന​ത്.

തു​ട​ക്കം വീ​ടു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന്

വീ​ടു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നു മാ​ലി​ന്യം ശേ​ഖ​രി​ച്ച് പൊ​തു​വാ​യി ഒ​രു സ്ഥ​ല​ത്ത് എ​ത്തി​ക്കു​ക എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു പ്രാ​ഥ​മി​ക​ത​ലം. ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ 1300 ഡ​സ്റ്റ്ബി​ന്നു​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ അ​വ​യി​ൽ പ​ല​തും വ​ള​രെ മോ​ശം അ​വ​സ്ഥ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു. തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി ഇ​വ വൃ​ത്തി​യാ​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ ജാ​ഗി​ദാ​ർ​സ് വീ​ഴ്ച​വ​രു​ത്തി​യി​രു​ന്ന​തി​നാ​ൽ ഇ​വ ക​വി​ഞ്ഞൊ​ഴു​കി ന​ഗ​ര​ത്തി​ന് വൃ​ത്തി​കെ​ട്ട രൂ​പം ന​ൽ​കി. ന​ഗ​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ അ​ല​ഞ്ഞു​തി​രി​ഞ്ഞ് ന​ട​ക്കു​ന്ന പ​ശു​ക്ക​ളും, പ​ന്നി​ക​ളും ഈ ​ജാ​ഗി​ദാ​റു​മാ​രു​ടെ ഉ​ട​മ​സ്ഥ​ത​യി​ലു​ള്ള​വ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​വ​യു​ടെ മു​ഖ്യ​ഭ​ക്ഷ​ണം ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​തു​കൊ​ണ്ട് ന​ഗ​ര​മ​ധ്യ​ത്തി​ൽ നി​ന്ന് മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ നീ​ക്കം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​ൽ അ​വ​ർ അ​ത്ര താ​ത്പ​ര്യം കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​വ​രി​ൽ​നി​ന്ന് ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്വം മു​നി​സി​പ്പാ​ലി​റ്റി ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു.

പൊ​ളി​ച്ച​ടു​ക്കി

മാ​ലി​ന്യ നി​ർ​മാ​ർ​ജ​ന​ത്തി​ന്‍റെ ദ്വി​തീ​യ ത​ല​ത്തി​ൽ ഏ​ർ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​ത് "എ ​ടു ഇ​സ​ഡ്' എ​ന്ന ക​ന്പ​നി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​ക​ന്പ​നി ക​ടു​ത്ത സാ​ന്പ​ത്തി​ക പ്ര​തി​സ​ന്ധി അ​നു​ഭ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന​തി​നാ​ൽ സേ​വ​നം വ​ള​രെ പ​രി​മി​ത​മാ​യി​രു​ന്നു. മു​നി​സി​പ്പാ​ലി​റ്റി​യു​ടെ ആ​വ​ശ്യാ​നു​സ​ര​ണം ചേ​രി​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ​പോ​ലും വേ​ണ്ട​ത്ര ശൗ​ചാ​ല​യ​ങ്ങ​ൾ നി​ർ​മി​ച്ച് ന​ൽ​കാ​നോ, ഉ​ള്ള​വ ഉ​പ​യോ​ഗ​പ്ര​ദ​മാ​യ രീ​തി​യീ​ൽ സൂ​ക്ഷി​ക്ക​നോ അ​വ​ർ​ക്ക് ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. ഇ​തു​മൂ​ലം ചേ​രി​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലു​ള്ള തു​റ​സാ​യ മ​ല​മൂ​ത്ര വി​സ​ർ​ജ​നം ക​ടു​ത്ത ആ​രോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് കാ​ര​ണ​മാ​യി. "എ ​ടു ഇ​സ​ഡ്'​പി​രി​ച്ചു​വി​ട്ട് ദ്വി​തീ​യ മാ​ലി​ന്യ​നി​ർ​മാ​ർ​ജ​ന​ത്തി​ന്‍റെ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്വം ന​ഗ​ർ​നി​ഗം സ്വ​യം ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു. ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലും ചേ​രി​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും ആ​വ​ശ്യ​ത്തി​ന് ശൗ​ചാ​ല​യ​ങ്ങ​ൾ നി​ർ​മി​ക്കു​ക​യും ഉ​ള്ള​വ ഉ​പ​യോ​ഗ​യോ​ഗ്യ​മാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. പൊ​തു​ജ​ന​സ​ഹ​ക​ര​ണം​കൂ​ടി​യാ​യ​പ്പോ​ൾ ഇ​ൻ​ഡോ​ർ ഒ​രു ഡ​സ്റ്റ്ബി​ൻ ര​ഹി​ത ന​ഗ​ര​മാ​യി പ​രി​ണ​മി​ച്ചു.

ഒ​റ്റ​ക്കെ​ട്ട്

ഇ​ൻ​ഡോ​റി​ന്‍റെ സ്വ​ച്ഛ്ഭാ​ര​ത് മി​ഷ​ന്‍റെ വി​ജ​യ​ത്തി​നു​പി​ന്നി​ലെ നി​ർ​ണാ​യ​ക ഘ​ട​ക​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നു​പ​റ​യു​ന്ന​ത് ഇ​ൻ​ഡോ​ർ ക​ള​ക്ട​ർ പി. ​ന​ർ​ഹ​രി, മു​ൻ​സി​പ്പ​ൽ ക​മ്മീ​ഷ​ണ​ർ മ​നീ​ഷ് സിം​ഗ്, മേ​യ​ർ മാ​ലി​നി ഗൗ​ഡ്, രാ​ഷ്ട്രീ​യ​നേ​തൃ​ത്വം, തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളു​ടെ സ​ഹ​ക​ര​ണം, പൊ​തു​ജ​ന​ത്തി​ന്‍റെ പി​ന്തു​ണ, എ​ൻ​ജി​ഒ​ക​ളു​ടെ സേ​വ​നം തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​യാ​ണ്.

2015 ഓ​ഗ​സ്റ്റ് മു​ത​ൽ 2016 ന​വം​ബ​ർ വ​രെ​യു​ള്ള കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ മു​നി​സി​പ്പ​ൽ കോ​ർ​പ​റേ​ഷ​ൻ കൂ​ടു​ത​ൽ വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ൾ വാ​ങ്ങി. 415 ടി​പ്പ​റു​ക​ൾ, 22 ജെ​സി​ബി​ക​ൾ, 16 ദീ​ർ​ഘ​ദൂ​ര ആ​വ​ശ്യ​ത്തി​നു​ള്ള വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വ. അ​തോ​ടൊ​പ്പം​ത​ന്നെ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ര​ഹി​ത​മാ​യി​രു​ന്ന മു​നി​സി​പ്പാ​ലി​റ്റി വ​ർ​ക്‌​ഷോ​പ്പു​ക​ൾ പു​ന​രു​ദ്ധ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്ത​തോ​ടെ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം സു​ഗ​മ​മാ​യി.


വൃ​ത്തി​യു​ള്ള ന​ഗ​രം രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക എ​ന്ന ദ​ർ​ശ​ന​ത്തോ​ടെ മേ​യ​ർ 85 വാ​ർ​ഡു​ക​ളെ 19 സോ​ണു​ക​ളാ​യി തി​രി​ച്ചു. ഓ​രോ സോ​ണി​നും ഓ​രോ സാ​നി​റ്റ​റി ഇ​ൻ​സ്പ​ക്ട​റെ അ​നു​വ​ദി​ച്ചു (സി​എ​സ്ഐ). ഓ​രോ സോ​ണി​ന്‍റെ​യും മാ​ലി​ന്യ നി​ർ​മാ​ജ​ന​ത്തി​ന്‍റെ​യും മോ​ടി​പി​ടി​പ്പി​ക്ക​ലി​ന്‍റെ​യും പൂ​ർ​ണ​ചു​മ​ത​ല സി​എ​സ്ഐ​യെ ഏ​ൽ​പ്പി​ച്ചു. ശു​ചി​ത്വ നി​രീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ന് യാ​ത്ര​ചെ​യ്യാ​നാ​യി ഇ​വ​ർ​ക്ക് മ​ഹീ​ന്ദ്രാ​ജീ​പ്പു​ക​ളും അ​നു​വ​ദി​ച്ചു ന​ൽ​കി. ഓ​രോ സോ​ണി​ന്‍റെ​യും പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന റി​പ്പോ​ർ​ട്ടു​ക​ൾ കൈ​മാ​റു​വാ​ൻ വാ​ക്കി ടോ​ക്കി​ക​ൾ ന​ൽ​കി. അ​ല​ക്ഷ്യ​മാ​യി മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ വ​ലി​ച്ചെ​റി​യു​ന്ന​വ​ർ​ക്കെ​തി​രെ ന​ട​പ​ടി​യെ​ടു​ക്കാ​നും സ്പോ​ട്ടി​ൽ വ​ച്ചു​ത​ന്നെ പി​ഴ ഈ​ടാ​ക്കാ​നു​മു​ള്ള അ​ധി​കാ​രം സി​എ​സ്ഐ​മാ​ർ​ക്ക് ല​ഭി​ച്ച​തോ​ടു​കൂ​ടി ഓ​രോ സോ​ണും ശു​ചി​ത്വ​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ മു​ന്നേ​റാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി.

രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ​ക്ക​ളി​യി​ല്ല

ക​മ്മീ​ഷ​ണ​റും മേ​യ​റും ഏ​കോ​പി​ത​മാ​യി​ട്ടാ​ണ് പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്വ​ബോ​ധ​മി​ല്ലാ​തെ പെ​രു​മാ​റു​ന്ന തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ​ക്കെ​തി​രെ ക​മ്മീ​ഷ​ണ​ർ അ​ച്ച​ട​ക്ക ന​ട​പ​ടി എ​ടു​ത്താ​ൽ അ​തി​ൽ രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ നേ​തൃ​ത്വം ഇ​ട​പെ​ടി​ല്ല എ​ന്ന് വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് ആ​വ​ശ്യാ​നു​സ​ര​ണം തീ​രു​മാ​ന​മെ​ടു​ക്കാ​നു​ള്ള അ​ധി​കാ​രം ക​മ്മീ​ഷ​ണ​ർ​ക്കു ന​ൽ​കി.

മാ​ലി​ന്യം വേ​ർ​തി​രി​ച്ചെ​ടു​ക്ക​ണ്ട​തി​ന്‍റെ ആ​വ​ശ്യ​ക​ത​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ലെ എ​ല്ലാ വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ലും പ്ര​ത്യ​കി​ച്ച് താ​ഴെ​ക്കി​ട​യി​ലു​ള്ള​വ​രി​ൽ അ​വ​ബോ​ധം ന​ട​ത്തി. വീ​ട്ടി​ൽ ത​ന്നെ മാ​ലി​ന്യം വേ​ർ​തി​രി​ക്കാ​നു​ള്ള പ​രി​ശീ​ല​നം പൗ​ര​ന്മാ​ർ​ക്ക് ന​ൽ​കി. ഇ​ന്ന് ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ ജി.​പി.​എ​സ് ബ​ന്ധി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള 600 വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ൾ വീ​ടു​തോ​റും മാ​ലി​ന്യ​ശേ​ഖ​ര​ണ​ത്തി​നെ​ത്തു​ന്നു.

മാ​സം 100 രൂ​പ

ഒ​രു മാ​സ​ത്തെ ശേ​ഖ​ര​ണ​തു​ക​യാ​യി ഓ​രോ കു​ടും​ബ​വും വെ​റും 100 രൂ​പ മാ​ത്ര​മേ ന​ഗ​ര​സ​ഭ​യി​ലേ​ക്ക് അ​ട​യ്ക്ക​ണ്ട​തു​ള്ളൂ. ത​ന്ത്ര​പ്ര​ധാ​ന​മാ​യ 10 സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​ൾ​ട്രാ​മോ​ഡേ​ണ്‍ ട്രാ​ൻ​സ്ഫ​ർ സ്റ്റേ​ഷ​നു​ക​ൾ രൂ​പീ​ക​രി​ച്ചു. പ്ര​തി​ദി​നം ഇ​ൻ​ഡോ​ർ ന​ഗ​രം 1150 ട​ണ്‍ മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ത്പാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ഈ 1150 ​ട​ണ്‍ മാ​ലി​ന്യ​വും ദി​വ​സേ​ന ശേ​ഖ​രി​ക്കാ​നും, ശാ​സ്ത്രീ​യ​മാ​യി സം​സ്ക്ക​രി​ക്കാ​നു​മു​ള്ള ശേ​ഷി മു​ൻ​സി​പ്പാ​ലി​റ്റി വി​ക​സി​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. ഇ​ൻ​ഡോ​റി​ന്‍റെ പ​ല ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി കൂ​ട്ടി​യി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ ബ​യോ​മൈ​നിം​ഗി​ലൂ​ടെ നീ​ക്കം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​ന് 100 ഏ​ക്ക​റോ​ളം ഭൂ​മി ക​ണ്ടെ​ത്തി. ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ ഉ​ത്പാ​ദി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ 100 ശ​ത​മാ​നം പ​രി​സ്ഥി​തി സു​ര​ക്ഷി​ത​മാ​യി സം​സ്ക്ക​രി​ച്ചു. 2017 ൽ ​ക്ലീ​ൻ സി​റ്റി ടാ​ഗ് നേ​ടി​ക്കൊ​ണ്ട് ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വൃ​ത്തി​യു​ള്ള ന​ഗ​ര​മെ​ന്ന അം​ഗീ​കാ​രം ഇ​ൻ​ഡോ​റി​ന് ല​ഭി​ച്ചു. പി​ന്നെ തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി 2018, 2019, 2020 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​ൻ​ഡോ​ർ ഈ ​സ്ഥാ​നം നി​ല​നി​ർ​ത്തി. 2019ൽ ​ത്രീ ആ​ർ (റെ​ഡ്യൂ​സ്, റീ​യൂ​സ്, റീ​സൈ​ക്കി​ൾ) അം​ഗീ​കാ​ര​വും 5 സ്റ്റാ​ർ റേ​റ്റി​ങ്ങൂം ഇ​ൻ​ഡോ​റി​ന് സ്വ​ന്ത​മാ​യി. ഇ​ന്ന് ക​ന്പോ​സ്റ്റി​ന്‍റെ​യും, മാ​ലി​ന്യ പു​ന​രു​പ​യോ​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ​യും മാ​ലി​ന്യ വി​ഭ​ജ​ന​ത്തി​ന്‍റെ​യും മാ​ലി​ന്യ​സം​സ്ക​ര​ണ​ത്തി​ന്‍റെ​യും കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ 100% ശ​ത​മാ​നം വി​ജ​യി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന ന​ഗ​ര​മാ​ണ് ഇ​ഡോ​ർ.

സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ൾ

ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്‍റെ വ​ട​ക്കു​ഭാ​ഗ​ത്ത് കാ​ൻ ന​ദി​യു​ടെ അ​ടു​ത്തു​ള്ള ക​ന്പി​ത്കേ​ഡി​യി​ൽ 78, 12, 245 എം​എ​ൽ​ഡി ശേ​ഷി​യു​ള്ള മൂ​ന്ന് മ​ലി​ന​ജ​ല ശു​ദ്ധീ​ക​ര​ണ പ്ലാ​ന്‍റു​ക​ൾ നി​ർ​മി​ച്ചു. എ​ല്ലാ പ്ലാ​ന്‍റു​ക​ളു​ടെ​യും ശേ​ഷി 335 എം​എ​ൽ​ഡി ആ​ണ്. ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ഇ​ന്ന​ത്തെ ആ​വ​ശ്യം നി​റ​വേ​റ്റാ​ൻ ഇ​ത് ധാ​രാ​ള​മാ​ണ്. ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ ഉ​ത്പാ​ദി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന മ​ലി​ന​ജ​ലം ക​ന്പി​ത്കേ​ഡി​യി​ലെ പ്ലാ​ന്‍റി​ൽ എ​ത്തി​ക്കു​വാ​നാ​യി 1450 കെ.​എം. ദ്വ​തീ​യ ത്രി​തീ​യ മ​ലി​ന ജ​ല സം​വി​ധാ​ന​വും, 149 കെ.​എം. പ്രാ​ഥ​മി​ക സം​വി​ധാ​ന​വും ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ നി​ർ​മി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. എ​സ്ബി​ആ​ർ സാ​ങ്കേ​തി​ക വി​ദ്യ​യു​പ​യോ​ഗി​ച്ച് നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന ഈ ​പ്ലാ​ന്‍റ് 245 എം​എ​ൽ​ഡി​യാ​ണ്. ഇ​ന്ന് ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ മ​ലി​ന​ജ​ല ശു​ദ്ധീ​ക​ര​ണ പ്ലാ​ന്‍റാ​ണി​ത്.

മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ പു​ന​രു​പ​യോ​ഗം ചെ​യ്തി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് 2 സെ​ൻ​ട്ര​ലൈ​സ്ഡ് മെ​റ്റീ​രി​യ​ൽ റി​ക്ക​വ​റി ഫ​സി​ലി​റ്റി​യും (എം​ആ​ർ​എ​ഫ്) 4 ഡീ​സെ​ൻ​ട്ര​ലൈ​സ്ഡ് എം​ആ​ർ​എ​ഫും ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചാ​ണ്. ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ ഖ​ര മാ​ലി​ന്യ സം​സ്ക്ക​ര​ണ​ത്തി​നും ഐ​എം​സി ത്രീ ​ആ​ർ മി​ഷ​ൻ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചു. ഇ​ത് ഏ​റ്റ​വും ആ​ദ്യം പ​രീ​ക്ഷി​ച്ച​ത് ലോ​ക​മാ​ന്യ​ന​ഗ​റി​ലെ 750 വീ​ടു​ക​ളി​ലാ​ണ്. ഈ ​പ്രോ​ജ​ക്റ്റി​ൽ മാ​ലി​ന്യ​ത്തി​ന്‍റെ 100 ശ​ത​മാ​ന​വും ശാ​സ്ത്രീ​യ​മാ​യി സം​സ്ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നും പു​ന​രു​പ​യോ​ഗ​ത്തി​നു​മാ​യി വ​ർ​ക്ക്ഷോ​പ്പു​ക​ളും അ​വ​ബോ​ധ ക്യാ​ന്പു​ക​ളും സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ചു.

പ്ലാ​സ്റ്റി​ക്കി​ല്ല


ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്നും പ്ലാ​സ്റ്റി​ക്ക് ബാ​ഗു​ക​ൾ പൂ​ർ​ണ​മാ​യും പി​ൻ​വ​ലി​ക്കു​ക​യും പ​ക​രം പ​രി​സ്ഥി​തി സൗ​ഹൃ​ദ​ബാ​ഗു​ക​ൾ പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും ചെ​യ്തു.

ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ 458 മാ​ലി​ന്യ ദു​ർ​ബ​ല പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​വി​ടെ മാ​ലി​ന്യം ഇ​ടു​ന്ന​തി​ന് 1380 ബി​ന്നു​ക​ളും 408 മാ​ലി​ന്യ​നി​ക്ഷേ​പ കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ 2016 ഡി​സം​ന്പ​റി​ൽ ഇ​ൻ​ഡോ​ർ ബി​ൻ ഫ്രീ ​സി​റ്റി ആ​യി മാ​റി. ഈ ​പ​ദ​വി ല​ഭി​ക്കു​ന്ന ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ആ​ദ്യ​ത്തെ ന​ഗ​രം.

ഇ​ന്ന് ഇ​ൻ​ഡോ​ർ ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ പ്ലാ​സ്റ്റി​ക്ക് ബാ​ഗു​ക​ൾ അ​നു​വ​ദ​നീ​യ​മ​ല്ല. തു​ണി സ​ഞ്ചി​ക​ൾ ല​ഭ്യ​മാ​ണ്.

മ​രു​ന്നു​വി​ല്പ​ന പ​കു​തി​യാ​യി

ര​ണ്ടു വ​ർ​ഷം​കൊ​ണ്ട് ന​ഗ​ര​വാ​സി​ക​ളു​ടെ ആ​രോ​ഗ്യ​നി​ല മെ​ച്ച​പ്പെ​ട്ടു. മ​രു​ന്ന് വി​ൽ​പ്പ​ന​യി​ൽ 50% ത്തോ​ളം കു​റ​വ് വ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു എ​ന്നാ​ണ് ഐ​എം​എ​യു​ടെ ക​ണ​ക്കു​ക​ൾ വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത്.

നൂ​ത​ന​വും സാ​ങ്കേ​തി​ക​വു​മാ​യ ക്ലീ​നി​ഗ് സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളു​പ​യോ​ഗി​ച്ച് ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്നും പൊ​ടി​പ​ട​ല​ങ്ങ​ൾ നീ​ക്കം ചെ​യ്യു​ന്ന​തു​വ​ഴി ശ്വാ​സ​കോ​ശ സം​ബ​ന്ധ രോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഗ​ണ്യ​മാ​യ കു​റ​വ് കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. ആ​രോ​ഗ്യ​വ​കു​പ്പി​ന്‍റെ ക​ണ​ക്ക​നു​സ​രി​ച്ച് സാം​ക്ര​മി​ക​രോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ 75%ശ​ത​മാ​നം കു​റ​വാ​ണ് മു​ൻ​വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളെ അ​പേ​ക്ഷി​ച്ച് ഇ​ൻ​ഡോ​റി​ൽ.

തൊ​ഴി​ൽ ല​ഭ്യ​ത

വി​വി​ധ മാ​ലി​ന്യ​നി​ർ​മാ​ർ​ജ​ന പ്രോ​സ​സിം​ഗ് യു​ണി​റ്റു​ക​ൾ വ​ഴി 500 ൽ ​പ​രം ആ​ളു​ക​ൾ​ക്ക് ജോ​ലി ല​ഭി​ച്ചു.
കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളി​ലെ​ത്തു​ന്ന മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ വേ​ർ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് 1113 പേ​രെ നി​യോ​ഗി​ച്ചു. സ​ഫാ​യി മി​ത്ര​യു​ടെ കീ​ഴി​ൽ 8451 പേ​ർ ന​ഗ​ര​ത്തി​ലു​ട​നീ​ളം മാ​ലി​ന്യ​നി​ർ​മാ​ർ​ജ​ന​ത്തി​നാ​യി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്നു. 4 എ​ൻ​ജി​ഒ​ക​ൾ മി​ക​ച്ച സേ​വ​നം കാ​ഴ്ച്ച​വ​യ്ക്കു​ന്നു.

ഭാ​വി പ​ദ്ധ​തി​ക​ൾ

വീ​ടു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നു ന​ന​ഞ്ഞ മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ, ഖ​ര​മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ, അ​പ​ക​ട​ക​ര​മാ​യ മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വ വേ​ർ​തി​രി​ച്ച് വീ​ടു​ക​ൾ​തോ​റും ക​യ​റി ശേ​ഖ​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യ് 600 ടി​പ്പ​റു​ക​ൾ വാ​ങ്ങാ​ൻ പ​ദ്ധ​തി​യി​ടു​ന്നു.
മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ദ്വി​തീ​യ ഗ​താ​ഗ​ത​ത്തി​നാ​യി 10 അ​ൾ​ട്രാ​മോ​ഡേ​ണ്‍ ട്രാ​ൻ​സ്ഫ​ർ സ്റ്റേ​ഷ​നു​ക​ളു​ടെ നി​ർ​മാ​ണം ന​ട​ത്താ​ൻ ഉ​ദ്ദേ​ശി​ക്കു​ന്നു. ട്രാ​ൻ​സ്ഫ​ർ സ്റ്റേ​ഷ​നി​ൽ നി​ന്നും മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ മെ​ഷീ​നു​ക​ൾ വ​ഴി കോം​പാ​ക്റ്റ് ചെ​യ്യു​വാ​നും വ​ലി​യ വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ പ്രോ​സ​സിം​ഗ് പ്ലാ​ന്‍റി​ലേ​ക്ക് മാ​റ്റു​വാ​നും സാ​ധി​ക്കും. ഓ​രോ ട്രാ​ൻ​സ്ഫ​ർ സ്റ്റേ​ഷ​നി​ലും ന​ന​ഞ്ഞ​തും വ​ര​ണ്ട​തു​മാ​യ മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് പ്ര​ത്യേ​ക യ​ന്ത്ര​ങ്ങ​ളും സ്ഥാ​പി​ക്കും.

റോ​ഡി​ന്‍റെ വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ൽ കൂ​ടു​ത​ൽ ലി​റ്റ​ർ ബി​നു​ക​ൾ സ്ഥാ​പി​ക്കും. പ​ഴ​യ​തും പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ര​ഹി​ത​വു​മാ​യ മാ​ലി​ന്യ​സം​സ്ക്ക​ര​ണ പ്ലാ​ന്‍റു​ക​ൾ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്ത് ആ​വ​ശ്യ​മാ​യ ന​വീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളും പ​രി​ഷ്ക്ക​ര​ണ​വും ന​ട​ത്തും.

ഇ​ൻ​ഡോ​റി​ലെ ക​ള​ക്ട​റാ​യി​രു​ന്ന ന​ർ​ഹ​രി പ​റ​യു​ന്ന ഉ​ത്ത​രം ന​മ്മു​ടെ അ​ധി​കാ​രി​ക​ളും ജ​ന​പ്ര​തി​നി​ധി​ക​ളും കേ​ൾ​ക്കു​ക:

സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന്‍റെ 73 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടും ഇ​ന്നും എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ന​മ്മു​ടെ പ​ല ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളും വൃ​ത്തി​ഹീ​ന​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ കി​ട​ക്കു​ന്ന​ത് ?

ഒ​ന്നാ​മ​താ​യി രാ​ഷ്ട്രീ​യ നേ​തൃ​ത്വം രാ​ഷ്ട്രീ​യ പ​ക​പോ​ക്ക​ലു​ക​ൾ മ​റ​ന്ന് ഒ​രേ​മ​ന​സോ​ടെ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്ക​ണം. മാ​റ്റ​ത്തി​നാ​യു​ള്ള അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​ള്ള സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം അ​ഡ്മി​നി​സ്ട്രേ​ഷ​ന് കൊ​ടു​ക്ക​ണം. ശു​ചി​ത്വ മി​ഷ​നു​വേ​ണ്ടി കൂ​ടു​ത​ൽ ജോ​ലി​ക്കാ​രെ നി​യ​മി​ക്കു​ക​യും, അ​വ​ർ​ക്ക് വേ​ണ്ടു​ന്ന നി​ർ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ ന​ൽ​കു​ക​യും ജോ​ലി നി​രീ​ക്ഷി​ക്കു​ക​യും വേ​ണം. എ​ല്ലാ​ത്തി​നു​മു​പ​രി​യാ​യി പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ശു​ചി​ത്വ​ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്‍റെ അ​വ​ബോ​ധം വ​ള​ർ​ത്തി​യെ​ടു​ക്ക​ണം. ഒ​രോ പൗ​ര​നും ഞാ​ൻ എ​ന്‍റെ ന​ഗ​ര​ത്തെ മ​ലി​ന​മാ​ക്കി​ല്ല എ​ന്ന തീ​രു​മാ​നം എ​ടു​ത്താ​ൽ ചു​രു​ങ്ങി​യ സ​മ​യം​കൊ​ണ്ട് ഭാ​ര​തം ശു​ചി​ത്വ​ത്തി​ൽ ഒ​ന്നാ​മ​തു നി​ൽ​ക്കു​ന്ന രാ​ജ്യ​മാ​യി മാ​റും.

ജെ.​പി. കാ​പ്പും​ത​ല