മ​ന​സി​ൽ പ​തി​ഞ്ഞ ജ​ന​ഗ​ണ​മ​ന!
എ​വി​ടെ​യോ കേ​ട്ടു​മ​റ​ന്ന​പോ​ലെ എ​ന്നു തോ​ന്നു​ക സ്വാ​ഭാ​വി​കം- ചി​ല പാ​ട്ടു​ക​ൾ കേ​ൾ​ക്കു​ന്പോ​ൾ.. ഒ​രേ ഈ​ണം വി​വി​ധ ഭാ​ഷ​ക​ളി​ൽ കേ​ട്ട​താ​കാം.., വേ​റൊ​രാ​ളു​ടെ സം​ഗീ​തം അ​തേ​പ​ടി മ​റ്റൊ​രാ​ൾ പ​ക​ർ​ത്തി പു​തി​യ പാ​ട്ടു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​താ​വാം.., അ​തു​മ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ഏ​തെ​ങ്കി​ലു​മൊ​രു ഈ​ണ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് സം​ഗീ​ത​സം​വി​ധാ​യ​ക​ൻ പ്ര​ചോ​ദ​നം ഉ​ൾ​ക്കൊ​ണ്ട​താ​വാം... അ​ത്ത​രം പാ​ട്ടു​കേ​ൾ​ക്കു​ന്പോ​ഴാ​ണ് മു​ന്പെ​വി​ടെ​യോ കേ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട​ല്ലോ.., ആ ​പാ​ട്ട് എ​ന്‍റെ നാ​വി​ൻ​തു​ന്പ​ത്തു​ണ്ട​ല്ലോ എ​ന്ന സു​ന്ദ​രാ​നു​ഭ​വ​മു​ണ്ടാ​കു​ക.
ഒ​രു ഹി​ന്ദി പാ​ട്ടു കേ​ൾ​ക്കു​ന്പോ​ൾ പ​തി​യെ​പ്പ​തി​യെ ദേ​ശീ​യ​ഗാ​നം ഓ​ർ​മ​വ​ന്നാ​ലോ?!
ജാ​നേ വോ ​കേ​സേ...
എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​ൻ ദേ​ശീ​യ​ഗാ​ന​ത്തെ​പ്പോ​ലും വെ​റു​തെ​വി​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല- ഒ​രി​ക്ക​ൽ ഒ​ര​ഭി​മു​ഖ​ത്തി​ൽ ഗാ​യ​ക​ൻ അ​മി​ത് കു​മാ​ർ (കി​ഷോ​ർ കു​മാ​റി​ന്‍റെ മ​ക​ൻ) പ​റ​ഞ്ഞു. ദേ​ശീ​യ​ഗാ​ന​ത്തി​ലെ പ​ഞ്ചാ​ബ് സി​ന്ധ് ഗു​ജ​റാ​ത്ത് മ​റാ​ത്താ എ​ന്ന ഭാ​ഗ​ത്തെ ഈ​ണം ഒ​രു ഹി​ന്ദി ഗാ​ന​മൊ​രു​ക്കാ​ൻ സ​ച്ചി​ൻ ദേ​വ് ബ​ർ​മ​ന് എ​ങ്ങ​നെ പ്ര​ചോ​ദ​ന​മാ​യി എ​ന്നോ​ർ​മി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​മി​ത് കു​മാ​ർ.

ആ​റു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു ക​ഴി​ഞ്ഞു ആ ​ഗാ​നം ഇ​റ​ങ്ങി​യി​ട്ട്. പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ പ്യാ​സാ എ​ന്ന സി​നി​മ​യി​ലെ ജാ​നേ വോ ​കേ​സേ എ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങു​ന്ന പാ​ട്ടാ​ണ​ത്. അ​തി​ന്‍റെ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ വ​രി​യി​ൽ ഹം​നേ തോ ​ജ​ബ് ക​ലി​യാ മാം​ഗീ എ​ന്ന ഭാ​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ ഈ​ണ​മാ​ണ് ജ​ന​ഗ​ണ​മ​ന​യെ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​മി​ത് കു​മാ​റി​ന്‍റെ​യോ മ​റ്റാ​രു​ടെ​യു​മോ വെ​റും തോ​ന്ന​ല​ല്ല അ​ത്. ബ​ർ​മ​ൻ സീ​നി​യ​ർ സ്വ​യം ആ ​പ്ര​ചോ​ദ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് തു​റ​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞു. ഒ​രി​ക്ക​ൽ. ഗാ​ന​ര​ച​യി​താ​വ് പു​ള​ക് ബ​ന്ദോ​പാ​ധ്യാ​യ​യു​മാ​യു​ള്ള സം​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തി​നി​ടെ​യാ​ണ് ദേ​ശീ​യ​ഗാ​നം ആ ​പാ​ട്ടി​നെ എ​ങ്ങ​നെ സ്വാ​ധീ​നി​ച്ചു എ​ന്ന് എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. ഒ​രു​പ​ക്ഷേ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു മാ​ത്രം സാ​ധ്യ​മാ​കു​ന്ന വി​ന​യ​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ഷ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു ആ ​വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്ത​ൽ.

ര​ബീ​ന്ദ്ര​സം​ഗീ​തം

എ​ല്ലാ​ക്കൊ​ല്ല​വും ത​ന്‍റെ ഒ​രു പാ​ട്ടെ​ങ്കി​ലും ഉ​റ​പ്പാ​യും ന​ൽ​കാ​മെ​ന്ന് എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​ൻ ഗാ​യ​ക​ൻ ഹേ​മ​ന്ദ് കു​മാ​റി​ന് വാ​ക്കു​ന​ൽ​കി​യി​രു​ന്നു. 1957ൽ ​അ​ക്കാ​ര്യം ഹേ​മ​ന്ദ് കു​മാ​റി​ന് വി​ന​യ​പൂ​ർ​വം ബ​ർ​മ​നെ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. അ​തി​നു​ശേ​ഷ​മാ​ണ് പ്യാ​സാ​യി​ലെ ഈ ​പാ​ട്ട് ഹേ​മ​ന്ദ് കു​മാ​റി​നെ തേ​ടി​യെ​ത്തു​ന്ന​ത്. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും അ​തു പാ​ടാ​ൻ ഏ​റ്റ​വും മി​ക​ച്ച​യാ​ൾ ഹേ​മ​ന്ദ് ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. വേ​ദ​ന​നി​റ​യ്ക്കു​ന്ന, എ​ളു​പ്പം ഉ​ട​ഞ്ഞു​ത​ക​രു​ന്ന ആ​ലാ​പ​നം. ആ​ലാ​പ​ന​ത്തി​ലെ ബം​ഗാ​ളി ചു​വ​യെ ശ​ബ്ദ​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ഴം​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ഹേ​മ​ന്ദ് കു​മാ​ർ മ​റി​ക​ട​ന്നി​രു​ന്ന​ത്.

ര​ബീ​ന്ദ്ര​സം​ഗീ​ത​വു​മാ​യി അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആ​ഴ​ത്തി​ലു​ള്ള അ​ടു​പ്പം പാ​ട്ടി​ന്‍റെ വി​കാ​ര​വു​മാ​യി ആ ​ശ​ബ്ദ​ത്തെ അ​തി​സൂ​ക്ഷ്മം കൂ​ട്ടി​യി​ണ​ക്കി (ഈ​ണ​മെ​ത്തി​യ​തും ആ ​വ​ഴി​യാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ). പ​ങ്ക​ജ് മ​ല്ലി​ക്, ദേ​ബ​ബ്ര​ത ബി​ശ്വാ​സ്, സാ​ഗ​ർ സെ​ൻ എ​ന്നി​വ​ർ​ക്കൊ​പ്പം​നി​ന്ന ര​ബീ​ന്ദ്ര​സം​ഗീ​താ​നു​യാ​യി ആ​യി​രു​ന്നു ഹേ​മ​ന്ദ് കു​മാ​ർ. വാ​ക്കു​ക​ളും അ​ർ​ഥ​വും സം​ശ​യ​ത്തി​ന്‍റെ തെ​ല്ലു​മി​ല്ലാ​ത്ത​വി​ധം ഉ​ൾ​ക്കൊ​ണ്ടാ​ലേ ആ ​സം​ഗീ​ത​ത്തി​ലൂ​ടെ വ​ഴി​ന​ട​ക്കാ​ൻ പ​റ്റൂ.

ഇ​വി​ടെ ജാ​നേ വോ ​കേ​സേ-​യ്ക്കു​വേ​ണ്ടി സാ​ഹി​ർ ലു​ധി​യാ​ൻ​വി എ​ന്തൊ​ക്കെ​യെ​ഴു​തി​യോ, അ​ത​ത്ര​യും ഹേ​മ​ന്ദ് കു​മാ​ർ ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​വാ​ഹി​ച്ചു. മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ ക​വി​ത​യാ​ണ് ലു​ധി​യാ​ൻ​വി എ​ഴു​തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

അ​തി​ല​ളി​തം, അ​തി​സു​ന്ദ​രം

ത​ന്‍റെ ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലെ പാ​ട്ടു​ക​ളു​ടെ പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തി​ൽ ഏ​റ്റ​വും കു​റ​ച്ചു സം​ഗീ​തോ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ മ​തി എ​ന്ന പ​ക്ഷ​ക്കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു പ്യാ​സാ​യു​ടെ സം​വി​ധാ​യ​ക​ൻ ഗു​രു ദ​ത്ത്. ജാ​നേ വോ ​കേ​സേ പ്രെ​ല്യൂ​ഡ് പോ​ലു​മി​ല്ലാ​തെ​യാ​ണ് തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​ത്. പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തി​ൽ പി​യാ​നോ നോ​ട്ടു​ക​ൾ​മാ​ത്ര​മാ​ണ് പ്രാ​ധാ​ന്യ​ത്തോ​ടെ കേ​ൾ​ക്കു​ക. പി​ന്നെ​യു​ള്ള​ത് ഓ​ർ​ഗ​ന്‍റെ​യും മ​റ്റേ​താ​നും ഉ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ന​നു​ത്ത സാ​ന്നി​ധ്യം​മാ​ത്രം.

ജ​ന​ഗ​ണ​മ​ന ചി​ട്ട​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ബി​ലാ​വ​ൽ രാ​ഗ​ത്തി​ൽ​ത​ന്നെ​യാ​ണ് ഈ ​പാ​ട്ടി​ന്‍റെ​യും അ​ടി​സ്ഥാ​നം. പു​ല​ർ​കാ​ല​രാ​ഗ​മാ​യ ബി​ലാ​വ​ൽ ആ​ഴ​ത്തി​ലു​ള്ള ഭ​ക്തി​യും വി​ശ്വാ​സ​വും പ്ര​ക​ട​മാ​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്. ജ​ന​ഗ​ണ​മ​ന ഉ​ണ​ർ​ത്തു​ന്ന ദേ​ശ​ഭ​ക്തി പ്ര​ത്യേ​കം പ​റ​യേ​ണ്ട​തി​ല്ല​ല്ലോ. ഈ ​പാ​ട്ടി​ൽ വി​ശ്വാ​സ​വും വി​ഷാ​ദ​വും ക​ല​രു​ന്നു- അ​തേ ആ​ഴ​ത്തി​ൽ. ക​ടു​ത്ത ദുഃ​ഖ​ത്തി​ന്‍റെ വേ​ള​യി​ലും ചു​ണ്ടി​ൽ ഒ​രു ചെ​റു​ചി​രി​യോ​ടെ പാ​ടു​ന്ന നാ​യ​ക​ൻ ഗു​രു ദ​ത്ത് ത​ന്നെ​യാ​ണ് സ്ക്രീ​നി​ൽ.

ഹി​ന്ദി​യി​ലെ ക്ലാ​സി​ക്കു​ക​ളു​ടെ ഗ​ണ​ത്തി​ൽ പെ​ടു​ത്താ​വു​ന്ന പ്യാ​സാ​യ്ക്ക് ഒ​രു സ​വി​ശേ​ഷ​ത​കൂ​ടി​യു​ണ്ട്. ഈ ​പാ​ട്ടി​നു​ശേ​ഷം എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​നും സാ​ഹി​ർ ലു​ധി​യാ​ൻ​വി​യും ഒ​ന്നി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. ത​ന്‍റെ വ​രി​ക​ളു​ടെ മ​ഹി​മ​യാ​ണ് പ്യാ​സാ​യി​ലെ പാ​ട്ടു​ക​ളെ മി​ക​ച്ച​താ​ക്കി​യ​തെ​ന്ന് ഒ​രി​ക്ക​ൽ ലു​ധി​യാ​ൻ​വി പ​റ​ഞ്ഞു.

അ​തു​മാ​ത്ര​മാ​ണ് മി​ക​വി​ന്‍റെ പി​ന്നി​ലെ​ന്ന് സ​മ്മ​തി​ക്കാ​ൻ എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​ൻ ത​യാ​റ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. അ​ങ്ങ​നെ, ഹി​ന്ദി ച​ല​ച്ചി​ത്ര​സം​ഗീ​ത​ത്തി​ലെ എ​ക്കാ​ല​ത്തെ​യും മി​ക​ച്ചൊ​രു കൂ​ട്ട് അ​വി​ടെ പി​രി​ഞ്ഞു.

ഹരിപ്രസാദ്‌