നി​ലാ​വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ന്‍റെ ച​രി​ത്ര​വു​മാ​യി ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്ക്
മു​ഗ​ൾ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി ഷാ​ജ​ഹാ​ൻ ത​ന്‍റെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​ന​ഗ​ര​മാ​യ ഷാ​ജ​ഹാ​നാ​ബാ​ദി​ന് രൂ​പം​കൊ​ടു​ത്തു തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ൾ അ​തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി വി​ക​സി​ച്ചു​വ​ന്ന​താ​ണ് ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കും. ന​ടു​ക്ക് ഒ​രു വ​ലി​യ കു​ള​വു​മാ​യി സ​മ​ച​തു​രാ​കൃ​തി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ന്‍റെ കി​ട​പ്പ്

ച​ന്ദ്ര​ബിം​ബം പൊ​ഴി​ച്ചി​ട്ട നി​ലാ​വെ​ളി​ച്ചം കു​ള​ത്തി​ൽ വീ​ണ് തി​ള​ങ്ങി​യ രാ​ത്രി​ക​ളി​ൽ നി​ന്നാ​ണ് ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ന് ആ ​പേ​രു വ​ന്ന​തെ​ന്നാ​ണ് ഒ​രു ച​രി​ത്ര​വാ​ദം.

നി​ലാ​വ് വീ​ണ് തി​ള​ങ്ങി​യ ആ ​കു​ളം കാ​ഴ്ച​യി​ൽ​നി​ന്നു മാ​ഞ്ഞു​പോ​യെ​ങ്കി​ലും കേ​ൾ​ക്കു​ന്പോ​ൾ ഇ​ന്പ​മു​ള്ള ആ ​ച​രി​ത്രം ത​ന്നെ​യാ​ണ് ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​നെ ചു​റ്റി​പ്പ​റ്റി എ​ന്നും പ്ര​കാ​ശം പ​ര​ത്തു​ന്ന​ത്.

ഏ​ഷ്യ​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ മൊ​ത്ത​ക്ക​ച്ച​വ​ട വി​പ​ണി എ​ന്ന ഖ്യാ​തി എ​ക്കാ​ല​ത്തും ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ന് സ്വ​ന്ത​മാ​ണ്.

മു​ഗ​ൾ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി ഷാ​ജ​ഹാ​ൻ ത​ന്‍റെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​ന​ഗ​ര​മാ​യ ഷാ​ജ​ഹാ​നാ​ബാ​ദി​ന് രൂ​പം​കൊ​ടു​ത്തു തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ൾ അ​തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി വി​ക​സി​ച്ചു​വ​ന്ന​താ​ണ് ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കും.

ന​ടു​ക്ക് ഒ​രു വ​ലി​യ കു​ള​വു​മാ​യി സ​മ​ച​തു​രാ​കൃ​തി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ന്‍റെ കി​ട​പ്പ്. അ​ന്നേ ഇ​വി​ടു​ത്തെ ക​ട​ക​ൾ അ​ർ​ധ​ച​ന്ദ്രാ​കൃ​തി​യി​ലാ​ണ് നി​ർ​മി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്.

ഷാ​ജ​ഹാ​ന്‍റെ മ​ക​ൾ ജ​ഹ​നാ​ര​യ്ക്ക് ആ​ഗ്ര​ഹ​മു​ള്ള​തെ​ന്തും വാ​ങ്ങു​ന്ന​തി​നു​വേ​ണ്ടി​യാ​ണ് ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്ക് ഷോ​പ്പിം​ഗ് കേ​ന്ദ്രം പ​രു​വ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യെ​ടു​ത്ത​തെ​ന്നും പ​റ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ന്‍റെ ച​രി​ത്രം എ​ന്നാ​ൽ ഷാ​ജ​ഹാ​നു​ശേ​ഷം മു​ഗ​ൾ ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്‍റെ സാ​ര​ഥ്യം ഏ​റ്റെ​ടു​ത്ത ജ​ഹ​നാ​ര​യു​ടെ ച​രി​ത്രം കൂ​ടി​യാ​ണ്. ഷാ​ജ​ഹാ​ന്‍റെ​യും മും​താ​സ് ബീ​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ​യും മൂ​ത്ത മ​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു ജ​ഹ​നാ​ര.

ഇ​ന്ന് ന​ഗ​രം ആ​ധു​നി​ക സ്പ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ളാ​ൽ മു​ഖ​ച്ഛാ​യ പാ​ടേ മാ​റ്റി​യെ​ങ്കി​ലും ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ന്‍റെ ച​രി​ത്ര പ്രാ​ധാ​ന്യം അ​ക​ന്നു പോ​കു​ന്നി​ല്ല. മു​ഗ​ൾ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ വ​ലി​യ നി​ർ​മി​തി​ക​ളൊ​ന്നും​ത​ന്നെ ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ൽ കാ​ണാ​നേ​യി​ല്ല. പ​ക്ഷേ, പു​രാ​ത​ന ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ഒ​രു വ​ലി​യ വ്യാ​പാ​ര-​വാ​ണി​ജ്യ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ വേ​രു​ക​ൾ ഇ​വി​ടെ ഉ​റ​ച്ചു കി​ട​ക്കു​ന്നു.

വെ​ള്ളി​യി​ൽ പ​ണി​ത സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു എ​ക്കാ​ല​ത്തും ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ലെ പ്ര​ധാ​ന വാ​ണി​ജ്യ സാ​മ​ഗ്രി. തി​ര​ക്കേ​റി​യ വി​പ​ണി പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും ഉ​ർ​ദു ബ​സാ​ർ, ജോ​ഹ്രി ബ​സാ​ർ, അ​ഷ്റാ​പി ബ​സാ​ർ, ഫ​ത്തേ​പു​രി ബ​സാ​ർ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ നാ​ലു ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളാ​യി വി​ഭ​ജി​ച്ചു കി​ട​ക്കു​ന്നു. മു​ഗ​ൾ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ന്‍റെ വാ​സ്തു രീ​തി​ക​ൾ അ​പ്പാ​ടെ ഇ​ക്കാ​ല​ത്ത് മാ​ഞ്ഞു പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

തി​ക്കും തി​ര​ക്കു​മു​ള്ള ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ന്‍റെ ന​ടു​വി​ൽ നി​ന്ന് പ​ഴ​മ​യു​ടെ ച​രി​ത്രം ചി​ക​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ എ​ഴു​ത​പ്പെ​ട്ട രേ​ഖ​ക​ള​ല്ലാ​തെ മ​റ്റു ദൃ​ശ്യ സാ​ക്ഷ്യ​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും ത​ന്നെ​യി​ല്ല.

ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ലെ ഓ​രോ ഇ​ട​വ​ഴി​ക്കും ഗ​ലി​ക​ൾ​ക്കും വ്യാ​പാ​ര​സം​ബ​ന്ധ​മാ​യ ഓ​രോ പ്ര​ത്യേ​ക​ത​യു​ണ്ട്. വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്രം കി​ട്ടു​ന്ന സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ൾ, വെ​ള്ളി​ക്ക് മാ​ത്ര​മാ​യൊ​രി​ടം, അ​ല​ങ്കാ​ര​വ​സ്തു​ക്ക​ൾ​ക്ക് മ​റ്റൊ​രി​ടം, പാ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കും മ​റ്റു വീ​ട്ടു​സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും സു​ഗ​ന്ധ​വ്യ​ഞ്ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും എ​ന്തി​നേ​റെ ക​ണ്ണ​ട​ക​ൾ​ക്കും വാ​ച്ചു​ക​ൾ​ക്കും ക​ല്യാ​ണ​ക്കു​റി​ക​ൾ​ക്കും​വ​രെ പ്ര​ത്യേ​ക​മാ​യ തെ​രു​വു​ക​ളും തി​രി​വു​ക​ളു​മു​ണ്ട്.

ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ലെ ഖാ​രി ബാ​വ്ലി​യാ​ണ് ഏ​ഷ്യ​യി​ലെ​ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ സു​ഗ​ന്ധ​വ്യ​ഞ്ജ​ന മാ​ർ​ക്ക​റ്റ്. ക​ത്രാ​നീ​ൽ തു​ണി​ക​ളു​ടെ വി​സ്മ​യ മാ​ർ​ക്ക​റ്റാ​ണ്. വെ​ള്ളി ആ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ദ​രീ​ബാ കാ​ലാ​നും ഭ​ക്ഷ​ണ രു​ചി​വൈ​വി​ധ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് പ​റാ​ന്തേ വാ​ലി ഗ​ലി​യും പു​ക​ൾ​പെ​റ്റി​രി​ക്കു​ന്നു.

ദ​രീ​ബാ കാ​ലാ​നി​ൽ വെ​ള്ളി​ക്കു പു​റ​മേ സ്വ​ർ​ണാ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ക​മ​നീ​യ ശേ​ഖ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. യ​ന്ത്ര​സ​ഹാ​യ​മി​ല്ലാ​തെ കൈ​ക​ൾ​കൊ​ണ്ട് നി​ർ​മി​ച്ച​വ​യാ​ണ് ഇ​വി​ടു​ത്തെ ആ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്ന​താ​ണ് പ്ര​ത്യേ​ക​ത. വെ​ള്ളി​ക്കും സ്വ​ർ​ണ​ത്തി​നും പു​റ​മേ വ​ജ്രാ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ഇ​ന്നി​വി​ടം പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​ണ്.

ബ​ല്ലി​മാ​ര പാ​ദ​ര​ക്ഷ​ക​ളു​ടെ കേ​ന്ദ്ര​മാ​ണ്. വി​വി​ധ​ത​രം തു​ക​ൽ​ചെ​രി​പ്പു​ക​ളു​ടെ​യും ഷൂ​സു​ക​ളു​ടെ​യും മാ​ത്രം വി​പ​ണ​ന കേ​ന്ദ്രം. തു​ന്ന​ൽ​സാ​മ​ഗ്രി​ക​ളു​ടെ​യും അ​ല​ങ്കാ​ര വ​സ്തു​ക്ക​ളു​ടെ​യും കേ​ന്ദ്ര​മാ​ണ് കി​നാ​രി ബ​സാ​ർ. വി​വി​ധ​ത​രം ഷാ​ളു​ക​ളു​ടെ കേ​ന്ദ്ര​മാ​ണ് മോ​ത്തി ബ​സാ​ർ. വി​ല​യേ​റി​യ കാ​ഷ്മീ​രി പ​ഷ്മി​ന മു​ത​ൽ വി​ല​കു​റ​ഞ്ഞ ഭം​ഗി​യേ​റി​യ വി​വി​ധ ത​രം ഷോ​ളു​ക​ളും ഇ​വി​ടെ വാ​ങ്ങാം. സാ​രി, ലെ​ഹം​ഗ, പ​ര​ന്പ​രാ​ഗ​ത മു​സ്ലിം വേ​ഷ​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ൾ, ബാ​ഗു​ക​ൾ എ​ന്നി​വ​യു​ടെ കേ​ന്ദ്ര​മാ​ണ് മീ​ന ബ​സാ​ർ.

അ​ടു​ത്ത​യി​ടെ വാ​ഹ​ന ഗ​താ​ഗ​തം പാ​ടേ നി​രോ​ധി​ച്ചും കാ​ൽ​ന​ട മാ​ത്ര​മാ​ക്കി​യും മു​ഖം മി​നു​ക്കി​യും ഡ​ൽ​ഹി സ​ർ​ക്കാ​ർ ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ന്‍റെ പ്രൗ​ഢി​യും പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യും അ​തേ​പ​ടി നി​ല​നി​ർ​ത്താ​നു​ള്ള ശ്ര​മ​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ക​ഴി​ഞ്ഞ സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 12ന് ​ഡ​ൽ​ഹി മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി അ​ര​വി​ന്ദ് കേ​ജ​രി​വാ​ളാ​ണ് ന​വീ​ക​രി​ച്ച ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ന്‍റെ ഉ​ദ്ഘാ​ട​നം നി​ർ​വ​ഹി​ച്ച​ത്.

175 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​യി താ​മ​സ​മു​റ​പ്പി​ച്ച കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളി​ലെ പി​ൻ​തു​ട​ർ​ച്ച​ക്കാ​രു​ണ്ട് ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ൽ ഇ​ക്കാ​ല​ത്തും. ത​ല​മു​റ​ക​ൾ ക​ണ്ട മു​ഖ​ച്ഛാ​യ മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളി​ൽ യോ​ജി​പ്പും വി​യോ​ജി​പ്പു​മു​ള്ള​വ​രു​ണ്ട് അ​വ​ർ​ക്കി​ട​യി​ൽ.

സ്ഥ​ല​പ​രി​മി​തി കൊ​ണ്ടു വീ​ർ​പ്പു മു​ട്ടി​ച്ച​പ്പോ​ൾ ച​രി​ത്ര ഭ​വ​ന​ങ്ങ​ൾ ഒ​ഴി​ഞ്ഞു ന​ഗ​ര​ത്തി​ര​ക്കു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് വാ​സം മാ​റി പോ​യ​വ​രു​മു​ണ്ട്. എ​ന്തു ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​രി​യി​ൽ. പു​രാ​ത​ന ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ ഇ​ന്നും പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യു​ടെ കൈ​യൊ​പ്പു പ​തി​ഞ്ഞ ഒ​രു വ്യാ​പാ​ര കേ​ന്ദ്രം ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്ക് ത​ന്നെ.

സെ​ബി മാ​ത്യു