ചന്പാരനിലേക്ക് ബാപ്പുവിന്‍റെ വഴികാട്ടി
ഇ​ന്ത്യ​ന്‍ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ത്തി​ന്‍റെ സ്മൃ​തി​പ​ഥ​ത്തി​ല്‍ എ​വി​ടെ​യോ ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ച ഒ​രു പേ​രു​ണ്ട്്, മ​ന​പ്പൂ​ര്‍വ​മോ അ​ല്ലാ​തെ​യോ ഒ​ക്കെ നാം ​മ​റ​ന്ന ആ ​പേ​ര് രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടേ​താ​ണ്. ച​മ്പാ​ര​ന്‍ സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​മെ​ന്നു കേ​ട്ടാ​ല്‍ ചി​ല ച​രി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാ​ര്‍ക്കും വി​ദ്യാ​ര്‍ഥി​ക​ള്‍ക്കും ഒ​രു​പ​ക്ഷേ, ഈ ​പേ​ര് ഓ​ര്‍മി​ച്ചെ​ടു​ക്കാ​ന്‍ പ​റ്റി​യേ​ക്കും. ആ ​പേ​രി​ന് ഇ​ന്ത്യ​ന്‍ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ജീ​വ​വാ​യു​വാ​യ, മ​ഹാ​ത്മാ​ഗാ​ന്ധി വി​ഭാ​വ​നം ചെ​യ്ത സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ലേ​ക്ക് വ​ഴി​തെ​ളി​ച്ച​യാ​ളു​ടെ ഗ്രാ​മീ​ണ മു​ഖഛാ​യ​യു​ണ്ട്.

ഇ​ന്ത്യ ക​ണ്ട സ​ഹ​ന​സ​മ​ര​ത്തി​ന്‍റെ​യും ക​ര്‍ഷ​ക​സ​മ​ര​ത്തി​ന്‍റെ​യും സ​ത്യ​ഗ്ര​ത്തി​ന്‍റെ​യും ഒ​ക്കെ തു​ട​ക്കം എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന 1917ലെ ‘’​ച​മ്പാ​ര​ന്‍ സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ’’​ത്തി​ന് ന​മ്മു​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ല്‍ വ​ലി​യ പ്രാ​ധാ​ന്യ​മാ​ണു​ള്ള​ത്. ആ ​സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ലേ​ക്ക് മ​ഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി​ക്ക് വ​ഴി​കാ​ട്ടി​യാ​യ ആ​ളാ​ണ് പ​ണ്ഡി​റ്റ് രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല. ച​മ്പാ​ര​ന്‍ സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു എ​ന്ന​തി​ന​പ്പു​റം അ​ദ്ദേ​ഹം അ​തി​നാ​യി ശ്ര​മി​ച്ച ത്യാ​ഗോ​ജ്വ​ല​മാ​യ പോ​രാ​ട്ട​മു​ണ്ട്. ആ ​പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​നു ഭൂ​മി​ക​യാ​യ​ത് ബി​ഹാ​റി​ലെ മോ​ത്തി​ഹാ​രി​യും ബേ​ട്ടി​യ​യും സ​ത്‌​വാ​രി​യ​യും മു​ര​ളി​ഭ​ര്‍വ​യു​മൊ​ക്കെ​യാ​ണ്.

സ​ത്‌​വാ​രി​യ​യി​ലേ​ക്ക്

രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടെ ഗ്രാ​മം ബി​ഹാ​റി​ലെ ഈ​സ്റ്റ് ചാ​മ്പാ​ര​ന്‍ ജി​ല്ല​യി​ലു​ള്ള സ​ത്‌​വാ​രി​യ​യാ​ണ്. അ​വി​ടെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ചെ​റു​മ​ക​നാ​യ മ​ണി​ഭൂ​ഷ​ണ്‍ റാ​യി​യും ഭാ​ര്യ​യും പേ​ര​ക്കു​ട്ടി​ക​ളു​മൊ​ക്കെ ഇ​പ്പോ​ള്‍ താ​മ​സി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ത്തി​ല്‍ നി​ര്‍ണാ​യ​ക സ്ഥാ​നം അ​ല​ങ്ക​രി​ച്ച രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന ഈ ​വീ​ടി​നെ​യോ സ്ഥ​ല​ത്തെ​യോ വി​ക​സ​ന​ത്തി​ന്‍റേ​താ​യ ഒ​ന്നും തൊ​ട്ടു​തീ​ണ്ടി​യി​ട്ടി​ല്ല എ​ന്ന​ത് ഈ ​നാ​ടി​ന്‍റെ ദൈ​ന്യ​ത​യെ സൂ​ചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ശ്രീ​കൃ​ഷ്ണ സി​ന്‍ഹ മു​ത​ല്‍ ജ​ഗ​ന്നാ​ഥ് മി​ശ്ര​യും ക​ര്‍പു​രി ഠാ​ക്കു​റും ലാ​ലു​വും റാ​ബ്രി​യും നി​തീ​ഷു​മൊ​ക്കെ ഭ​രി​ച്ച് ഭ​രി​ച്ച് രാ​ജ്യ​ത്തെ പി​ന്നോ​ക്കാ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ മു​ഖ​മാ​യി മാ​റി​യ ബി​ഹാ​റി​ന്‍റെ ഈ ‘’​സ്വ​ത്വ’’​ത്തി​ന് ഇ​ന്നും മാ​റ്റ​മൊ​ന്നും വ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല. രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ദ്യ പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യ ഡോ. ​രാ​ജേ​ന്ദ്ര​പ്ര​സാ​ദ്, ജ​ന​നാ​യ​ക​ന്‍ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ജ​യ​പ്ര​കാ​ശ് നാ​രാ​യ​ണ്‍, ജ​ഗ്ജീ​വ​ന്‍ റാം ​തു​ട​ങ്ങി നി​ര​വ​ധി ക​റ​ക​ള​ഞ്ഞ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര സേ​നാ​നി​ക​ള്‍ക്ക് ജ​ന്മം ന​ല്‍കി​യ മ​ണ്ണ്് പു​ണ്യ​ഭൂ​മി​യാ​യി സം​ര​ക്ഷി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണ് എ​ന്ന തി​രി​ച്ച​റി​വ് ഉ​ണ്ടാ​കാ​ത്ത ഭ​ര​ണ​വ​ര്‍ഗ​മാ​ണ് ഇ​തു​വ​രെ ഈ ​നാ​ടു ഭ​രി​ച്ച​ത്. അ​വ​രു​ടെ വി​ക​സ​ന​സ​ങ്ക​ല്പ​മെ​ന്താ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന​തി​ന്‍റെ നേ​ര്‍ക്കാ​ഴ്ച​യാ​ണ് ബി​ഹാ​റി​ല്‍ കാ​ണു​ന്ന​ത്.

ച​മ്പാ​ര​ന്‍ സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ 100-ാം വാ​ര്‍ഷി​കം വ​ലി​യ പ​രി​പാ​ടി​ക​ളോ​ടെ ക​ഴി​ഞ്ഞ വ​ര്‍ഷം ആ​ഘോ​ഷി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യാ​യ നി​തീ​ഷ് കു​മാ​റി​ന്‍റെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ല്‍, കേ​ന്ദ്ര​സ​ര്‍ക്കാ​രി​ന്‍റെ സ​ഹ​ക​ര​ണ​ത്തോ​ടെ വ​ലി​യ മ​ഹാ​മ​ഹ​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ ച​മ്പാ​ര​ന്‍റെ ശ​ത​ക​മാ​ഘോ​ഷി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ല്‍, ച​മ്പാ​ര​നി​ലേ​ക്ക് ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ എ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​തി​നു കാ​ര​ണ​ഭൂ​ത​നാ​യ രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടെ ഓ​ര്‍മ​ക​ള്‍ക്കു തി​ള​ക്കം ന​ല്‍കാ​ന്‍ 100 വ​ര്‍ഷം കാ​ത്തി​രു​ന്നി​ട്ടും സാ​ധി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല എ​ന്ന് പൗ​ത്ര​നാ​യ മ​ണി​ഭൂ​ഷ​ണ്‍ റാ​യി ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടു​ന്നു.

ബി​ഹാ​റി​ന്‍റെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യ പാ​റ്റ്‌​ന​യി​ല്‍നി​ന്ന് സ​ത്‌​വാ​രി​യ​യി​ലേ​ക്ക് 214 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ര്‍ ദൂ​ര​മു​ണ്ട്. ബി​ഹാ​റി​ന്‍റെ പ്ര​ധാ​ന​കൃ​ഷി​യി​ട​മാ​യ മാ​ന്തോ​പ്പു​ക​ളു​ടെ മ​നോ​ഹാ​രി​ത​യാ​ണ് സ​ത്‌​വാ​രി​യ​യു​ടെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത. മ​ണി​ഭൂ​ഷ​ണ്‍ റാ​യി എ​ന്ന എ​ഴു​പ​തു​കാ​ര​നും പ​ത്‌​നി ശി​വ​കു​മാ​രി​യും അ​വ​രു​ടെ മൂ​ന്നു മ​ക്ക​ളി​ല്‍ ഒ​രാ​ളു​മാ​ണ് ഇ​വി​ടെ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​ത്. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ഭൂ​മി​യി​ല്‍ ജ്വ​ലി​ച്ച രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടെ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ള്‍ക്ക് എ​ത്തി​ച്ചേ​ര​ണ​മെ​ങ്കി​ല്‍ ഇ​ടു​ങ്ങി​യ വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ യാ​ത്ര ചെ​യ്യ​ണം.

ആ​രു​ടെ മു​ന്നി​ലും അ​ഭി​മാ​നം അ​ടി​യ​റ​വ​യ്ക്കാ​ത്ത രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടെ പൗ​ത്ര​നും ആ ​പാ​ര​മ്പ​ര്യം പി​ന്തു​ട​രു​ന്നു. നാ​ലു​മു​റി​ക​ളു​ള്ള ആ ‘’​വ​ലി​യ’’ പ​ഴ​യ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് ചെ​ന്നു​ക​യ​റു​മ്പോ​ള്‍ ത​ന്നെ കാ​ണാ​നാ​കു​ന്ന​ത് രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടെ​യും മ​ഹാ​ത്മ​ജി​യു​ടെ​യും പ​ഴ​യ ഫോ​ട്ടോ​ക​ളാ​ണ്.
ത​ന്‍റെ മു​ത്ത​ച്ഛ​ന്‍റെ ഡ​യ​റി​ക്കു​റി​പ്പു​ക​ള്‍ വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും വാ​യി​ക്കു​ന്ന മ​ണി​ഭൂ​ഷ​ന്‍റെ ക​ണ്ണു​ക​ളി​ലെ പ്ര​കാ​ശം അ​തി തീ​ക്ഷ്ണ​മാ​ണ്. അ​ത് അ​ഭി​മാ​ന​ത്തി​ന്‍റെ​യും നെ​ഞ്ചു​റ​പ്പി​ന്‍റെ​യു​മാ​ണെ​ന്ന് കൂ​ടു​ത​ല്‍ സം​സാ​രി​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ മ​ന​സി​ലാ​കും.

മു​ര​ളി​ഭ​ര്‍വ​യി​ലെ കി​ഴ​ങ്ങ് കൃ​ഷി

ബി​ഹാ​റി​നു​പു​റ​ത്ത് ആ​രു​മ​ധി​കം വാ​യി​ക്കാ​ത്ത രാ​ജ്കു​മാ​റി​ന്‍റെ ജീ​വി​തം ചെ​റു​മ​ക​ന്‍ അ​നാ​വ​ര​ണം ചെ​യ്തു. സാ​ധാ​ര​ണ ബ്രാ​ഹ്മ​ണ​കു​ടും​ബ​ത്തി​ല്‍ 1875 ഓ​ഗ​സ്റ്റ് 23നു ​ജ​നി​ച്ച രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടെ ജീ​വി​തം ചെ​റു​ത്തു​നി​ല്‍പ്പു​ക​ളു​ടേ​താ​ണ്. സ​ത്‌​വ​രി​യ​യി​ലും മു​ര​ളി​ഭ​ര്‍വ​യി​ലു​മാ​യി ഏ​ക്ക​റു​ക​ളോ​ളം കൃ​ഷി​ഭൂ​മി​യു​ള്ള വ​ലി​യ ജ​ന്മി​യാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന​തി​ലു​പ​രി തി​ക​ഞ്ഞ ക​ര്‍ഷ​ക​നാ​യി​രു​ന്നു രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല. രാ​ജ്കു​മാ​റി​ന് ഏ​താ​ണ്ട് 30 വ​യ​സു​ള്ള​പ്പോ​ള്‍ ഒ​രു ദി​വ​സം അ​ദ്ദേ​ഹം ത​ന്‍റെ അ​ടു​ക്ക​ള​ത്തോ​ട്ട​ത്തി​ല്‍ ന​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന കി​ഴ​ങ്ങു​ക​ള്‍ പ​റി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ബ​ല്‍വ എ​ന്ന ആ ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ കോ​ട്ടി (അ​ധി​കാ​രി)​യാ​യ ഹെ​മാം​ഗ് കൃ​ഷി​യി​ട​ത്തി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്.
വി​ള​വെ​ടു​ക്കു​ന്ന ഉ​രു​ള​ക്കി​ഴ​ങ്ങി​ന്‍റെ മൂ​ന്നി​ലൊ​രു​ഭാ​ഗം ബ​ല്‍വ​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ലെ​ത്തി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് കോ​ട്ടി ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. അ​ന​വ​ധി നി​കു​തി സ​മ്പ്ര​ദാ​യ​ങ്ങ​ള്‍ പാ​വ​പ്പെ​ട്ട ക​ര്‍ഷ​ക​രി​ല്‍ അ​പ്പോ​ള്‍ത്ത​ന്നെ അ​ടി​ച്ചേ​ല്‍പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ല്‍ ഇ​തു​കൂ​ടി താ​ങ്ങാ​നാ​വി​ല്ലെ​ന്നും ഇ​ത് അ​ന്യാ​യ​മാ​ണെ​ന്നും രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല വാ​ദി​ച്ചു. മാ​ത്ര​വു​മ​ല്ല, ത​ന്‍റെ കൃ​ഷി​യി​ട​ത്തി​ല്‍ കൃ​ഷി​ചെ​യ്ത കി​ഴ​ങ്ങി​ല്‍ ഒ​രു ക​ഷ​ണം പോ​ലും നി​കു​തി​യാ​യി ത​രി​ല്ലെ​ന്നു കോ​ട്ടി​യോ​ട് ശു​ക്ല തീ​ര്‍ത്തു പ​റ​ഞ്ഞു. ഇ​തി​ല്‍ കു​പി​ത​നാ​യ കോ​ട്ടി ശു​ക്ല​യ്‌​ക്കെ​തി​രേ ന​ട​പ​ടി സ്വീ​ക​രി​ക്കാ​നൊ​രു​ങ്ങി. അ​ന്നു രാ​ത്രി രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ഒ​രു തീ​രു​മാ​ന​മെ​ടു​ത്തു; ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​രെ ഈ ​ഗ്രാ​മ​ത്തി​ല്‍നി​ന്ന് ഓ​ടി​ക്കാ​തെ താ​ന്‍ ഇ​നി ച​മ്പാ​ര​നി​ലെ​ത്തി​ല്ല. അ​തൊ​രു ഉ​റ​ച്ച നി​ല​പാ​ടാ​യി​രു​ന്നു. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​നെ​തി​രേ വ​ലി​യ പോ​രാ​ട്ട​ങ്ങ​ള്‍ രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ പ​ലേ​ട​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി ന​ട​ക്കു​ന്ന കാ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ശു​ക്ല ത​ന്‍റെ ക​ര്‍ഷ​ക​രെ ഒ​ന്ന​ട​ങ്കം അ​ണി​നി​ര​ത്തി പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​നു ത​യാ​റാ​യി.

എ​ന്നാ​ല്‍, കൊ​ടി​കു​ത്തി വാ​ണി​രു​ന്ന ജാ​തി​വ്യ​വ​സ്ഥ​യും മ​റ്റും പ​ല​രെ​യും ക​ര്‍ഷ​ക​സ​മ​ര​ത്തി​ല്‍നി​ന്ന് അ​ക​റ്റി​നി​ര്‍ത്തി. ജാ​തി​യി​ല്‍ പി​ന്നോ​ക്ക​മു​ള്ള​വ​ര്‍ക്കൊ​പ്പം ഉ​ന്ന​ത​കു​ല​ജാ​തി​ക്കാ​ര്‍ ഇ​റ​ങ്ങാ​ന്‍ ത​യാ​റി​യി​ല്ല. അ​ങ്ങ​നെ കെ​ട്ടു​റ​പ്പി​ല്ലാ​ത്ത സ​മ​ര​ത്തി​ല്‍ അ​ണി​ചേ​രാ​ന്‍ അ​ധി​കം​പേ​രെ കി​ട്ടി​യി​ല്ല.

നീ​ല​ത്തി​ന്‍റെ തീ​ന്‍ ക​ഠി​യ തീ​ട്ടൂ​രം

ച​മ്പാ​ര​നി​ല്‍ അ​ന്ന് വ​ലി​യ ചൂ​ഷ​ണം നേ​രി​ടു​ന്ന ക​ര്‍ഷ​ക​സ​മൂ​ഹം ത​ങ്ങ​ളു​ടെ കൃ​ഷി​യി​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ 20ല്‍ ​മൂ​ന്നു ഭാ​ഗം (തീ​ന്‍ ക​ഠി​യ) നീ​ലം​കൃ​ഷി ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്ന നി​ബ​ന്ധ​ന​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ക​ഠി​യ’’ ഭൂ​മി​യു​ടെ അ​ള​വി​ന്‍റെ പേ​രാ​ണ്. ഇ​രു​പ​ത് ക​ഠി​യ ചേ​ര്‍ന്നാ​ല്‍ ഒ​രു ഏ​ക്ക​റാ​കും. അ​ന്ന് യൂ​റോ​പ്പി​ന് നീ​ലം ആ​വ​ശ്യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് നി​ര്‍ബ​ന്ധി​ത നീ​ലം​കൃ​ഷി ഏ​ര്‍പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്. കൃ​ഷി​യു​ടെ നി​യ​മ​ങ്ങ​ളും ച​ട്ട​ങ്ങ​ളും തോ​ട്ട​മു​ട​മ​ക​ളാ​യ ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ര്‍ത​ന്നെ​യാ​ണ് ഉ​ണ്ടാ​ക്കി​യ​ത്. യൂ​റോ​പ്പി​ലേ​ക്ക് നീ​ല​ത്തി​ന് അ​ത്ര​യ​ധി​കം ആ​വ​ശ്യ​മു​ണ്ടെ​ന്നു ക​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​രു​ടെ ഈ ​നീ​ക്കം. എ​ന്നാ​ല്‍, പി​ന്നീ​ട് സി​ന്ത​റ്റി​ക് നീ​ലം ഉ​ത്പാ​ദി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ നീ​ലം​കൃ​ഷി വേ​ണ്ടെ​ന്നാ​യി. ഉ​ള്ള നീ​ലം​കൃ​ഷി ന​ശി​പ്പി​ക്കാ​ന്‍ ഉ​ട​മ​ക​ള്‍ ആ​ജ്ഞാ​പി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും കൃ​ഷി​ക്കാ​ര്‍ക്ക് ന​ഷ്ട​പ​രി​ഹാ​രം ന​ല്‍കാ​ന്‍ അ​വ​ര്‍ ത​യ്യാ​റാ​യി​ല്ല. ഈ ​അ​വ​സ്ഥ​യി​ല്‍ ക​ര്‍ഷ​ക​രു​ടെ നി​ല കൂ​ടു​ത​ല്‍ വ​ഷ​ളാ​യി.

കൃ​ഷി​യി​ട​ത്തി​ല്‍ പ​ണി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന​വ​ര്‍ക്ക് കൂ​ലി​ക്കു പ​ക​രം ആ​ട്ടും തു​പ്പും ത​ല്ലും മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​രു​ടെ സ​മ്മാ​നം. ജോ​ലി അ​ടി​മ​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ.

ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ കാ​ണാ​ന്‍

1915ല്‍ ​മ​ഹാ​ത്മാ​ഗാ​ന്ധി ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ല്‍നി​ന്ന് തി​രി​ച്ചെ​ത്തി​യ ശേ​ഷം ദേ​ശീ​യ​പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ല്‍ സ​ജീ​വ​മാ​യി​ത്തു​ട​ങ്ങി​യ കാ​ലം. പ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ല്‍ മു​ഴു​വ​ന്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ള്‍ നി​ര​ന്നു. ഇ​തു വാ​യി​ക്കാ​നി​ട​യാ​യ ശു​ക്ല എ​ങ്ങ​നെ​യെ​ങ്കി​ലും ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ കാ​ണ​ണ​മെ​ന്നും ഈ ​അ​ന്യാ​യം ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്കു മു​ന്നി​ലെ​ത്തി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു.

ച​മ്പാ​ര​നി​ലെ ക​ര്‍ഷ​ക​രു​ടെ ഈ ​വ​ലി​യ ദു​രി​തം മ​ഹാ​ത്മ​ജി​യെ അ​റി​യി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി ശു​ക്ല ആ​ദ്യം ന​ട​ത്തി​യ ശ്ര​മം പ്ര​ശ്‌​ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ​ത്ര​ത്തി​ല്‍ റി​പ്പോ​ര്‍ട്ട് വ​രു​ത്തു​ക എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു. ഹി​ന്ദി​യ​റി​യാ​ത്ത, ഭോ​ജ്പു​രി​യും കൈ​തി​യും മാ​ത്ര​മ​റി​യാ​വു​ന്ന ശു​ക്ല ത​ന്‍റെ സു​ഹൃ​ത്തും ക​ര്‍ഷ​ക​സ​മ​ര​ത്തി​ല്‍ത​ന്നോ​ടൊ​പ്പം പ്ര​വ​ര്‍ത്തി​ച്ച​യാ​ളു​മാ​യ ഫി​ര്‍മു​ഹ​മ്മ​ദ് മു​നീ​സി​ന്‍റെ സ​ഹാ​യം തേ​ടി. കാ​ണ്‍പൂ​രി​ല്‍ നി​ന്നി​റ​ങ്ങു​ന്ന പ്ര​താ​പ് എ​ന്ന പ​ത്ര​ത്തി​ല്‍ രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടെ പേ​രി​ല്‍ ഫി​ര്‍മു​ഹ​മ്മ​ദ് ലേ​ഖ​നം പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ല്‍, വ​ലി​യ ച​ല​ന​മു​ണ്ടാ​ക്കാ​ന്‍ ആ ​റി​പ്പോ​ര്‍ട്ടി​നാ​യി​ല്ല. ഒ​ടു​വി​ല്‍ രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​ത​ന്നെ ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ തേ​ടി​യി​റ​ങ്ങി. ല​ക്‌​നോ​വി​ല്‍ 1916ല്‍ ​ന​ട​ന്ന 31-ാം കോ​ണ്‍ഗ്ര​സ് സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ല്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി പ​ങ്കെ​ടു​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞാ​യി​രു​ന്നു യാ​ത്ര. അ​വി​ടെ ചെ​ന്ന്് ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ ക​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും രാ​ജ്കു​മാ​റി​നെ ഗാ​ന്ധി​ജി മ​ട​ക്കി​യ​യ്ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഭാ​ഷ​യോ, വി​ഷ​യ​ത്തി​ല്‍ ത​നി​ക്കു​ള്ള ആ​ത്മാ​ര്‍ഥ​ത​യോ മ​ന​സി​ലാ​ക്കാ​തെ​യാ​യി​രു​ന്നു ഗാ​ന്ധി​ജി ത​ന്നെ മ​ട​ക്കി​യ​യ​ച്ച​തെ​ന്ന് രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ത​ന്‍റെ ഡ​യ​റി​യി​ല്‍ പ​രാ​മ​ര്‍ശി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. നാ​ട്ടി​ല്‍തി​രി​ച്ചെ​ത്തി​യ രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്കു ക​ത്തെ​ഴു​തി. ക​ത്തു​ക​ള്‍ ശ്ര​ദ്ധ​യി​ല്‍പ്പെ​ട്ട ഗാ​ന്ധി​ജി രാ​ജ്ക​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യോ​ട് കാ​ണ്‍പൂ​രി​ലെ​ത്താ​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞു. എ​ന്നാ​ല്‍, രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ അ​വി​ടെ​യെ​ത്തും മു​മ്പേ ഗാ​ന്ധി​ജി സ​ബ​ര്‍മ​തി​യി​ലേ​ക്കു പോ​യി. വീ​ണ്ടും ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്കു ക​ത്തു​ക​ള്‍ എ​ഴു​തി​ക്കൊ​ണ്ടേ​യി​രു​ന്നു. മ​റ്റൊ​രു മ​റു​പ​ടി​യി​ല്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​ത് പോ​ര്‍ബ​ന്ത​റി​ലെ ത​ന്‍റെ ആ​ശ്ര​മ​ത്തി​ലെ​ത്താ​നാ​യി​രു​ന്നു. അ​വി​ടെ​യെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴും ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ കാ​ണാ​നാ​യി​ല്ല. ആ ​യു​വാ​വി​ന്‍റെ പ്ര​യ​ത്‌​നം ക​ണ്ട് മ​ന​സ​ലി​ഞ്ഞ ഗാ​ന്ധി​ജി ഒ​ടു​വി​ല്‍ എ​ന്തു​വ​ന്നാ​ലും രാ​ജ്കു​മാ​റി​നെ കാ​ണാ​ന്‍ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. ക​ല്‍ക്ക​ട്ട​യി​ലെ​ത്തി മ​ട​ങ്ങും വ​ഴി താ​ങ്ക​ളു​ടെ സ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്താം അ​തു​കൊ​ണ്ട് ക​ല്‍ക്ക​ട്ട​യ്ക്കു വ​രൂ എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു സ​ന്ദേ​ശം. രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ക​ല്‍ക്ക​ട്ട​യി​ലെ​ത്തി. ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ ഒ​പ്പം കൂ​ട്ടി. പാ​റ്റ്‌​ന​യി​ലെ​ത്തി. പാ​റ്റ്‌​ന​യി​ല്‍ സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ല്‍ പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട​യാ​ള്‍ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ആ​ദ്യ പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യി​രു​ന്ന ഡോ. ​രാ​ജേ​ന്ദ്ര​പ്ര​സാ​ദാ​യി​രു​ന്നു. കൂ​ടാ​തെ ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്കൊ​പ്പം പ​ഠി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള മ​ഷ്‌​റു​ള്‍ ഹ​ഖും. അ​വ​രോ​ടൊ​ക്കെ സം​സാ​രി​ച്ച് ഗാ​ന്ധി​ജി പ്ര​ശ്‌​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ സ​ങ്കീ​ര്‍ണ​ത മ​ന​സി​ലാ​ക്കി.

ഐ​തി​ഹാ​സി​ക യാ​ത്ര

ര​ണ്ടു ദി​വ​സ​ത്തി​നു ശേ​ഷം മ​ട​ങ്ങാ​നാ​യി​രു​ന്നു ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ പ​ദ്ധ​തി. എ​ന്നാ​ല്‍, സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ മ​ന​സി​ലാ​ക്കി​യ ഗാ​ന്ധി​ജി, ച​മ്പാ​ര​നി​ലെ ക​ര്‍ഷ​ക​രു​ടെ പ്ര​ശ്‌​നം വ​ലു​താ​ണെ​ന്നു മ​ന​സി​ലാ​ക്കി. അ​തി​ലേ​ക്ക് ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ ന​യി​ച്ച​ത് ഒ​രു യാ​ത്ര​യാ​യി​രു​ന്നു. മു​സ​ഫ​ര്‍പു​രി​ല്‍ നി​ന്ന് മോ​ത്തി​ഹാ​രി​യി​ലേ​ക്ക് ഗാ​ന്ധി​ജി ന​ട​ത്തി​യ ഐ​തി​ഹാ​സി​ക​മാ​യ യാ​ത്ര. 1917 ഏ​പ്രി​ല്‍ 11നാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി മു​സാ​ഫ​ര്‍പു​രി​ല്‍ എ​ത്തി​യ​ത്. ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ മു​സാ​ഫ​ര്‍പൂ​രി​ലെ​ത്തി​ച്ച ശേ​ഷം രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല പോ​യ​ത് ച​മ്പാ​ര​നി​ലേ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു. അ​വി​ടു​ത്തെ ക​ര്‍ഷ​ക​രെ മു​ഴു​വ​ന്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി വ​രു​ന്ന കാ​ര്യം ശു​ക്ല അ​റി​യി​ച്ചു. അ​വ​ര്‍ ഓ​രോ​രു​ത്ത​രും ഗാ​ന്ധി​യെ കാ​ണാ​നും സ​ങ്ക​ടം പ​റ​യു​വാ​നു​മാ​യി മോ​ത്തി​ഹാ​രി റെ​യി​ല്‍വേ സ്‌​റ്റേ​ഷ​നി​ലെ​ത്തി. ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​നാ​ളു​ക​ള്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി വ​രു​ന്ന​തും കാ​ത്ത് മോ​ത്തി​ഹാ​രി​യി​ല്‍നി​ന്നു.

പ്ര​ശ്‌​ന​ങ്ങ​ള്‍ ഓ​രോ​ന്നു​മ​ന​സി​ലാ​ക്കി​യ ഗാ​ന്ധി​ജി ത​ന്‍റെ മ​ട​ക്ക​യാ​ത്ര ര​ണ്ടി​ലൊ​ന്ന് അ​റി​ഞ്ഞ​തി​നു ശേ​ഷ​മാ​കാ​മെ​ന്നു നി​ശ്ച​യി​ച്ചു. 1917 ഏ​പ്രി​ല്‍ ര​ണ്ടാം​വാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു ഗാ​ന്ധി​ജി ഇ​വി​ടെ​യെ​ത്തി​യ​ത്.

ച​മ്പാ​ര​ന്‍ സ​മ​ര​കേ​ന്ദ്ര​മാ​കു​ന്നു

അ​ന്നോ​ളം കാ​ണാ​ത്ത ഒ​രു സ​മ​ര​മാ​ര്‍ഗ​ത്തി​നാ​യി​രു​ന്നു രാ​ജ്യം പി​ന്നീ​ടു സാ​ക്ഷി​യാ​യ​ത്. ഗാ​ന്ധി​ജി കൃ​ഷി​ക്കാ​രു​ടെ പ​രാ​തി കേ​ള്‍ക്കു​ന്ന​തി​നെ ജ​മീ​ന്ദാ​ര്‍മാ​ര്‍ എ​തി​ര്‍ത്തു. ഗാ​ന്ധി കൃ​ഷി​ക്കാ​ര​നു​മ​ല്ല, ച​മ്പാ​ര​ന്‍കാ​ര​നു​മ​ല്ല. അ​തു​കൊ​ണ്ട് ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ല്‍ പ​രാ​തി കേ​ള്‍ക്കാ​ന്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്ക് അ​വ​കാ​ശ​മി​ല്ലെ​ന്നും അ​വ​ര്‍ വാ​ദി​ച്ചു. ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​ര​നാ​യ ത​നി​ക്ക് ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ക​ര്‍ഷ​ക​ര്‍ സ​ഹി​ക്കു​ന്ന അ​നീ​തി​ക​ള്‍ ആ​രാ​ഞ്ഞ​റി​യാ​നും അ​വ​യ്ക്ക് പ​രി​ഹാ​രം നി​ര്‍ദേ​ശി​ക്കാ​നും അ​വ​കാ​ശ​മു​ണ്ടെ​ന്ന് ഗാ​ന്ധി​ജി സ​മ​ര്‍ഥി​ച്ചു. ആ​ദ്യം അ​ദ്ദേ​ഹം തോ​ട്ട​മു​ട​ക​ളു​ടെ വാ​ദ​ഗ​തി​ക​ള്‍ കേ​ട്ടു. അ​വ വാ​യി​ച്ചു​കേ​ള്‍പ്പി​ച്ചു ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി അ​വ​രു​ടെ കൈ​യൊ​പ്പോ​ടെ സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. അ​വ​രി​ല്‍ പ​ല​രും ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​രു​ടെ ഏ​റാ​ന്‍മൂ​ളി​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​നു​ശേ​ഷ​മാ​ണ് 2841 ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി പാ​ര്‍ത്തി​രു​ന്ന ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് കൃ​ഷി​ക്കാ​രെ ഓ​രോ​രു​ത്ത​രെ​യാ​യി അ​ദ്ദേ​ഹം നേ​രി​ല്‍ കേ​ട്ട​ത്.​നി​യ​മ​പ​ര​മാ​യി എ​ങ്ങ​നെ പ്ര​ശ്‌​ന​ത്തെ ഒ​ത്തു​തീ​ര്‍ക്കാ​മെ​ന്ന​താ​യ​രു​ന്നു ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ മാ​ര്‍ഗം. ദൗ​ത്യ​ത്തി​ന് സ​ഹാ​യ​മ​ഭ്യ​ര്‍ഥി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് സ്ഥ​ലം ക​മ്മീ​ഷ​ണ​ര്‍ക്ക് ഗാ​ന്ധി​ജി ക​ത്തു​ന​ല്‍കി. തോ​ട്ട​മു​ട​മ​ക​ളു​ടെ ആ​ധി​പ​ത്യം സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് നീ​തി എ​ന്നു​വി​ശ്വ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന ക​മ്മീ​ഷ​ണ​ര്‍ ക്ഷു​ഭി​ത​നാ​യി.

കി​ട്ടു​ന്ന ആ​ദ്യ തീ​വ​ണ്ടി​യി​ല്‍ക്ക​യ​റി ആ ​ജി​ല്ല വി​ട്ടു​പോ​ക​ണ​മെ​ന്ന മ​ജി​സ്‌​ട്രേ​റ്റാ​യ ഡ​ബ്ല്യൂ. ഹേ​ക്കോ​ക്കി​ന്‍റെ ഉ​ത്ത​ര​വ് ക​മ്മീ​ഷ​ണ​ര്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്ക് ന​ല്‍കി. ച​ന്ദ്രാ​ഹി​യ ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി​യോ​ട് ഗ്രാ​മ​സ​ന്ദ​ര്‍ശ​നം നി​ര്‍ത്തി​വ​യ്ക്കാ​ന്‍ ഹേ​ക്കോ​ക്ക് ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​ത്. എ​ന്നാ​ല്‍, ച​മ്പാ​ര​ന്‍ വി​ട്ടു​പോ​കി​ല്ലെ​ന്നും ആ ​ഉ​ത്ത​ര​വ് താ​ന്‍ പാ​ലി​ക്കി​ല്ലെ​ന്നും ഗാ​ന്ധി​ജി തൊ​ട്ട​ടു​ത്ത ദി​വ​സം മ​റു​പ​ടി ന​ല്‍കി. നി​യ​മ​ലം​ഘ​ന​ത്തി​നെ​തി​രെ കേ​സെ​ടു​ക്കാ​ന്‍ ക​മ്മീ​ഷ​ണ​ര്‍ വി​ധി​ച്ചു. 1917 ഏ​പ്രി​ല്‍ 18ന് ​മോ​ത്തി​ഹാ​രി ജി​ല്ലാ മ​ജി​സ്‌​ട്രേ​റ്റു​മു​മ്പാ​കെ ഹാ​ജ​രാ​യി ഗാ​ന്ധി​ജി ത​ന്‍റെ ഭാ​ഗം വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചു. സാ​ധു​ക്ക​ളാ​യ നീ​ലം​ക​ര്‍ഷ​ക​രെ സ​ഹാ​യി​ക്കു​ന്ന​ത് ഒ​രു കു​റ്റ​മ​ല്ലെ​ന്നും അ​തു​കൊ​ണ്ട് ജി​ല്ല​വി​ട്ടു​പോ​കി​ല്ലെ​ന്നും ഈ ​നി​യ​മ​ലം​ഘ​ന​ത്തി​ന് ന​ല്‍കു​ന്ന ഏ​തു​ശി​ക്ഷ​യും സ്വീ​ക​രി​ക്കു​മെ​ന്നും ഗാ​ന്ധി​ജി ഉ​റ​പ്പി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞു. എ​ന്നാ​ല്‍, പി​ഴ​യൊ​ടു​ക്കി​യാ​ലും ച​മ്പാ​ര​നി​ല്‍നി​ന്ന് പി​ന്‍വാ​ങ്ങി​ല്ലെ​ന്ന് ഗാ​ന്ധി​ജി പ​റ​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ അ​ത് നി​യ​മ​ലം​ഘ​ന​സ​മ​ര​ത്തി​ന്‍റെ തു​ട​ക്ക​മാ​യി. ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ അ​റ​സ്റ്റ്‌​ചെ​യ്യു​മെ​ന്ന​റി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​നാ​ളു​ക​ള്‍ മോ​ത്തി​ഹാ​രി​യി​ലേ​ക്ക് എ​ത്തി. ഇ​തോ​ടെ ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ വെ​റു​തെ​വി​ടാ​ന്‍ ജി​ല്ലാ​ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. ക​ര്‍ഷ​ക​സ​മി​തി​ക​ള്‍ രൂ​പീ​ക​രി​ക്കാ​നും ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്കാ​യി.

ക​ര്‍ഷ​ക​രെ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യും ത​ന്‍റെ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്വം ഗം​ഭീ​ര​മാ​ക്കി. ഇ​തി​നി​ടെ ഒ​രു ദി​വ​സം രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന സ​ത്‌​വ​രി​യ​യി​ലും കൃ​ഷി​യി​ട​മാ​യ മു​ര​ളി​ഭ​ര്‍വ​യി​ലും നീ​ലം​കൃ​ഷി​ക്കാ​രു​ടെ പ്ര​ധാ​ന കൃ​ഷി​യി​ട​മാ​യ ബേ​ട്ടി​യ​യി​ലും ഗാ​ന്ധി​ജി എ​ത്തി.

കാർഷകരുടെ ഇടയിൽ

രാ​ജേ​ന്ദ്ര​പ്ര​സാ​ദും മ​ഷ​റു​ള്‍ഹ​ഖും ബ്ര​ജ്കി​ഷോ​ര്‍ പ്ര​സാ​ദും ആ​ചാ​ര്യ ജെ. ​ബി. കൃ​പ​ലാ​നി​യു​മൊ​ക്കെ ഗാ​ന്ധി​ജിയെ സ​ഹാ​യി​ച്ചു. ഓ​രോ കൃ​ഷി​ക്കാ​ര​നെ​യും അവരുടെ മൊ​ഴി വാ​യി​ച്ചു​കേ​ള്‍പ്പി​ച്ചു. അ​വ​രു​ടെ ഒ​പ്പോ വി​ര​ല​ട​യാ​ള​മോ പ​തി​പ്പി​ച്ച് മൊ​ഴി‍ സാ​ക്ഷ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി.

ആ ​മൊ​ഴി​ക​ളെ​ല്ലാം​കൂ​ടി കൈ​യെ​ഴു​ത്തി​ല്‍ എ​ണ്ണാ​യി​രം പേ​ജു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ട് പ​ല​വ​ട്ടം ഗാ​ന്ധി​ജി മോ​ത്തി​ഹാ​രി​യി​ല്‍ വ​ന്നും പോ​യു​മി​രു​ന്നു. സ​ഹ​ന​സ​മ​രം അ​തി​ന്‍റെ മൂ​ര്‍ധ​ന്യാ​വ​സ്ഥ​യി​ല്‍ തു​ട​രു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഒ​ടു​വി​ല്‍ ബി​ഹാ​ര്‍ ല​ഫ്റ്റ​ന​ന്‍റ് ഗ​വ​ര്‍ണ​ര്‍ ഇ ​എ ഗെ​യി​റ്റ് റാ​ഞ്ചി​യി​ല്‍വ​ച്ച് ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​മാ​യി ന​ട​ത്തി​യ കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച​യി​ല്‍ ഒ​രു അ​ന്വേ​ഷ​ണ ക​മ്മീ​ഷ​നെ വ​യ്ക്കാ​ന്‍ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. അ​തി​ല്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി​യും അം​ഗ​മാ​യി. ക​മ്മീ​ഷ​ന്‍ റി​പ്പോ​ര്‍ട്ട​നു​സ​രി​ച്ച് ‘’തീ​ന്‍ ക​ഠി​യ’’ സ​മ്പ്ര​ദാ​യം അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ക്കാ​നും അ​ക്ര​മ​പ്പി​രി​വു​ക​ള്‍ റ​ദ്ദാ​ക്കാ​നും കൃ​ഷി​ഭൂ​മി​യു​ടെ വ​ര്‍ധി​പ്പി​ച്ച നി​കു​തി 26 ശ​ത​മാ​നം കു​റ​യ്ക്കാ​നും തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. അ​തോ​ടെ ച​മ്പാ​ര​ന്‍ സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹം വി​ജ​യി​ച്ചു.

സ​ത്യ​വും അ​ഹിം​സ​യു​മാ​ണ് താ​ന്‍ അ​വി​ടെ ആ​യു​ധ​മാ​യി പ്ര​യോ​ഗി​ച്ച​തെ​ന്ന് ഗാ​ന്ധി പി​ന്നീ​ട് പ​ലേ​ട​ങ്ങ​ളി​ലും പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്. ആ​ത്മ​ക​ഥ​യി​ലും ഇ​തു പ​രാ​മ​ര്‍ശി​ച്ചു. ജാ​തി​വ്യ​വ​സ്ഥ​യും നി​ര​ക്ഷ​ര​ത​യു​മാ​യി​രു​ന്നു കൃ​ഷി​പ്ര​ശ്‌​ന​ത്തേ​ക്കാ​ള്‍ വ​ലു​ത്. ഗാ​ന്ധി​ജി ആ​ദ്യം താ​മ​സി​ച്ച​ത് ബാ​ബു രാ​ജേ​ന്ദ്ര​പ്ര​സാ​ദി​ന്‍റെ വീ​ട്ടി​ലാ​യി​രു​ന്നു. വീ​ട്ടു​ജോ​ലി​ക്കാ​ര്‍ക്ക് ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ജാ​തി എ​ന്തെ​ന്ന് നി​ശ്ച​യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​തു​കൊ​ണ്ട് കി​ണ​റ്റി​ല്‍നി​ന്ന് വെ​ള്ളം​കോ​രാ​ന്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ അ​നു​വ​ദി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​ത്ര​യ്ക്ക് തീ​വ്ര​മാ​യി​രു​ന്നു അ​വി​ട​ത്തെ അ​യി​ത്താ​ച​ര​ണ​മെ​ന്നും ആ​ത്മ​ക​ഥ​യി​ല്‍ ഗാ​ന്ധി​ജി വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ആ ​ജാ​തി​വ്യ​വ​സ്ഥ​യും ചൂ​ഷ​ണ​വും ഇ​ന്നും ബി​ഹാ​റി​ന്‍റെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ത​ല​വേ​ദ​ന​യാ​യി തു​ട​രു​ന്നു എ​ന്ന​തും ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​ണ്. സ്‌​കൂ​ളു​ക​ളു​ടെ സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​നാ​യി ക​സ്തൂ​ര്‍ബ​യെ​യും ഗാ​ന്ധി​ജി ച​മ്പാ​ര​നി​ലേ​ക്കു വി​ളി​പ്പി​ച്ചു. സ്‌​കൂ​ളു​ക​ള്‍ സ്ഥാ​പി​ച്ച് വ​നി​ത​ക​ള്‍ക്ക് വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം ന​ല്‍കു​ന്ന​തി​നു ശ്ര​മി​ച്ചു. അ​തി​ല്‍ പ​ല സ്‌​കൂ​ളു​ക​ളും ഇ​ന്നും സ​ത്‌​വ​രി​യ​യി​ലു​ണ്ട്. രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടെ ചെ​റു​മ​ക​ന്‍ ന​ല്‍കി​യ സ്ഥ​ല​ത്തും ഇ​പ്പോ​ള്‍ രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടെ പേ​രി​ല്‍ ഒ​രു സ്‌​കൂ​ള്‍ സ​ത് വാ​രി​യ​യി​ലു​ണ്ട്.

മ​ര​ണം​വ​രെ പ്ര​തി​ജ്ഞ​യി​ലു​റ​ച്ച്

ച​മ്പാ​ര​ന്‍ സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ വി​ജ​യ​സോ​പാ​ന​ത്തി​ലേ​റി ക​ര്‍ഷ​ക​ര്‍ ആ​ന​ന്ദ​നൃ​ത്ത​മാ​ടു​മ്പോ​ഴും രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല ത​ന്‍റെ ഒ​രു പ്ര​തി​ജ്ഞ​യു​ടെ ഓ​ര്‍മ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​രു​ടെ അ​ധി​നി​വേ​ശം അ​വ​സാ​നി​ക്കാ​തെ താ​ന്‍ ഇ​നി സ​ത് വ​രി​യ​യി​ലേ​ക്കോ മു​ര​ളി​ഭ​ര്‍വ​യി​ലേ​ക്കോ ഇ​ല്ലെ​ന്ന പ്ര​തി​ജ്ഞ. അ​ത് മ​ര​ണം വ​രെ അ​ദ്ദേ​ഹം മ​റ​ന്നി​ല്ല. മ​ര​ണം അ​ക്ഷ​രാ​ര്‍ഥ​ത്തി​ല്‍ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ വേ​ഗ​ത്തി​ല്‍ കീ​ഴ​ട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. വി​ശ്ര​മ​മി​ല്ലാ​തെ നി​ര​ന്ത​ര​മു​ള്ള യാ​ത്ര​ക​ളും ക​ര്‍ഷ​ക​പ്ര​ശ്‌​ന​ങ്ങ​ളി​ല്‍ ഇ​ട​പെ​ട​ലു​മൊ​ക്കെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഉ​ദ​ര​രോ​ഗി​യാ​ക്കി. മ​രു​ന്നു​ക​ള്‍ അ​ധി​ക​മൊ​ന്നും ക​ഴി​ക്കാ​തെ രോ​ഗ​വു​മാ​യി ന​ട​ന്ന അ​ദ്ദേ​ഹം മ​ഹാ​രാ​ഷ്്ട്ര​യി​ലെ സേ​വാ​ഗ്രാ​മ​ത്തി​ല്‍വ​ച്ച് 1929 മാ​ര്‍ച്ച് 20ന് ​ത​ന്‍റെ 54-ാം വ​യ​സി​ല്‍ ലോ​ക​ത്തോ​ടു വി​ട പ​റ​ഞ്ഞു. എ​ന്നാ​ല്‍, ച​മ്പാ​ര​ന്‍ സ​ത്യ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഐ​തി​ഹാ​സി​ക വി​ജ​യ​ത്തി​ല്‍ രാ​ജ്കു​മാ​ര്‍ ശു​ക്ല​യു​ടെ സ്ഥാ​നം ഒ​ട്ടും പി​ന്നി​ല​ല്ല എ​ന്ന ഓ​ര്‍മ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലാ​ക​ട്ടെ ഈ ​ഗാ​ന്ധി​ജ​യ​ന്തി ദി​നം.

സി.​കെ.​ രാ​ജേ​ഷ്കു​മാ​ർ


Copyright @ 2022 , Rashtra Deepika Ltd.