പ്രൗ​ഢി​യു​ടെ ത​ല​യെ​ടു​പ്പോ​ടെ രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​വ​ൻ
ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും പൗ​രാ​ണി​ക​വും പ്രൗ​ഢ​വു​മാ​യ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്‍റെ നെ​റു​ക​യി​ൽ മ​കു​ടം ആ​കാ​ശ​ത്തേ​ക്ക് ത​ല​യു​യ​ർ​ത്തി നി​ൽ​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ആ ​മ​കു​ട​ത്തി​ന് മു​ഖാ​മു​ഖ​മാ​യാ​ണ് ഉ​ദ​യ​സൂ​ര്യ​ൻ ഡ​ൽ​ഹി​ക്ക് മീ​തെ ഉ​യ​ർ​ന്നു പൊ​ങ്ങു​ന്ന​തും.

വെ​യി​ലാ​റി​യ സ​ന്ധ്യ​ക​ളി​ൽ വി​ജ​യ് ചൗ​ക്കി​ൽ​നി​ന്നു​നോ​ക്കു​ന്പോ​ൾ റെ​യ്സി​ന കു​ന്നി​നു​മീ​തെ അ​സ്ത​മ​ന സൂ​ര്യ​ൻ ചു​വ​ന്നു ചാ​ഞ്ഞി​റ​ങ്ങി പോ​കു​ന്ന​ത് രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​ന്‍റെ മ​കു​ട​ത്തി​നു​ള്ളി​ലേ​ക്കാ​ണെ​ന്ന് തോ​ന്നി​പ്പോ​കും.

ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും പൗ​രാ​ണി​ക​വും പ്രൗ​ഢ​വു​മാ​യ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്‍റെ നെ​റു​ക​യി​ൽ മ​കു​ടം ആ​കാ​ശ​ത്തേ​ക്ക് ത​ല​യു​യ​ർ​ത്തി നി​ൽ​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ആ ​മ​കു​ട​ത്തി​ന് മു​ഖാ​മു​ഖ​മാ​യാ​ണ് ഉ​ദ​യ​സൂ​ര്യ​ൻ ഡ​ൽ​ഹി​ക്ക് മീ​തെ ഉ​യ​ർ​ന്നു പൊ​ങ്ങു​ന്ന​തും.

ലോ​ക​ത്തി​ലെ​ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ ഭ​വ​ന​സ​മു​ച്ച​യ​മാ​ണ് രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​ൻ. റോ​മി​ലെ ക്വി​രി​ന​ൽ പാ​ല​സി​നാ​ണ് വ​ലി​പ്പ​ത്തി​ൽ ഒ​ന്നാം സ്ഥാ​നം. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ പ​തി​ന​ഞ്ചാ​മ​ത് രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​യാ​യി, ഇ​ന്ത്യ​ൻ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ വ​നി​താ രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​യാ​യി ദ്രൗ​പ​ദി മു​ർ​മു രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​നി​ൽ താ​മ​സം ആ​രം​ഭി​ക്കു​ന്പോ​ൾ ഈ ​പ്രൗ​ഢ​ഗം​ഭീ​ര വ​സ​തി​യു​ടെ വി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ഒ​ന്നു ക​ട​ന്നു പോ​കാം.

പ​തി​നേ​ഴ് വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ങ്ങ​ൾ കൊ​ണ്ട് 29,000 പേ​രു​ടെ ക​ഠി​നാ​ധ്വാ​ന ഫ​ല​മാ​യാ​ണ് രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​വ​ൻ എ​ന്ന വി​ശാ​ല​വി​സ്മ​യ​ത്തി​ന്‍റെ പ​ണി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​യ​ത്. 1912ൽ ​ആ​രം​ഭി​ച്ച നി​ർ​മാ​ണം1929​ലാ​ണ് പൂ​ർ​ത്തി​യാ​യ​ത്. ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ശി​ൽ​പി​യാ​യ എ​ഡ്വി​ൻ ലാ​ൻ​ഡ്സീ​ർ ല്യൂ​ട്ട​ൻ ത​ന്നെ​യാ​ണ് രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​വ​ന്‍റെ​യും രൂ​പ​ക​ൽ​പ​ന നി​ർ​വ​ഹി​ച്ച​ത്. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം ല​ഭി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് മു​ൻ​പ് ഇ​ത് ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് വൈ​സ്രോ​യി​യു​ടെ കൊ​ട്ടാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു.

ര​ണ്ടു ല​ക്ഷം ച​തു​ര​ശ്ര അ​ടി വി​സ്തീ​ർ​ണ​മു​ള്ള രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​വ​നി​ൽ 340 മു​റി​ക​ളും 37 ഓ​ഡി​റ്റോ​റി​യ​ങ്ങ​ളും 74 വ​രാ​ന്ത​ക​ളും 18 സ്റ്റെ​യ​ർ കെ​യ്സു​ക​ളു​മു​ണ്ട്. ക​ളി​സ്ഥ​ലം, ബാ​ൻ​ക്വ​റ്റ് ഹാ​ൾ, ദ​ർ​ബാ​ർ ഹാ​ൾ, അ​ശോ​കാ ഹാ​ൾ, ക്ലോ​ക്ക് ട​വ​റു​ക​ൾ, ഉ​ദ്യാ​ന​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വ​യും കാ​ണേ​ണ്ട വി​സ്മ​യ​ങ്ങ​ൾ ത​ന്നെ.

രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​വ​നു​ള്ളി​ൽ 12 വ​ലി​യ തൂ​ണു​ക​ളു​ണ്ട്. ഹി​ന്ദു, ബു​ദ്ധ, ജൈ​ന ശി​ൽ​പ​ക​ല​യു​ടെ മാ​തൃ​ക​യി​ലാ​ണ് ഇ​വ​യി​ലെ കൊ​ത്തു പ​ണി​ക​ളേ​റെ​യും. പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും ക​ർ​ണാ​ട​ക​യി​ലെ മു​ദാ​ബ​രി ജൈ​ന​ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ലെ ശി​ൽ​പ മാ​തൃ​ക​യി​ലാ​ണ് ഇ​വ നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

ഇ​തി​ന്‍റെ മു​ൻ​വ​ശ​ത്തു​ള്ള  ജ​യ്പൂ​ർ കോ​ള​ത്തി​ൽ വി​ട​ർ​ന്ന വെ​ങ്ക​ല​ത്തി​ന്‍റെ താ​മ​ര​യി​ൽ ഉ​റ​ച്ചു നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഒ​രു സ്ഫ​ടി​ക​ന​ക്ഷ​ത്ര​വു​മു​ണ്ട്. താ​മ​ര​യെ​യും ന​ക്ഷ​ത്ര​ത്തേ​യും ബ​ന്ധി​പ്പി​ച്ചു നി​ർ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന ഉ​രു​ക്ക് ട്യൂ​ബി​ന് മാ​ത്രം അ​ഞ്ചു ട​ണ്‍ ഭാ​ര​മാ​ണു​ള്ള​ത്.

സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന് മു​ൻ​പ് ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് വൈ​സ്രോ​യി​യു​ടെ കൊ​ട്ടാ​ര​മാ​യി​രു​ന്ന​തി​നാ​ൽ വൈ​സ്രോ​യീ​സ് ഹൗ​സ് എ​ന്നൊ​രു പേ​രു​കൂ​ടി രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​ന് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. 1947 ഓ​ഗ​സ്റ്റ് 15 ന് ​ഇ​ന്ത്യ സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യ​പ്പോ​ൾ പേ​ര് ഗ​വ​ണ്‍​മെ​ന്‍റ് ഹൗ​സ് എ​ന്നാ​ക്കി മാ​റ്റി.

ആ​ദ്യ രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​യാ​യി ഡോ. ​രാ​ജേ​ന്ദ്ര പ്ര​സാ​ദ് 1950ൽ ​അ​ധി​കാ​ര​മേ​റ്റ ശേ​ഷ​മാ​ണ് ഇ​തി​ന്‍റെ പേ​ര് രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​ൻ എ​ന്നാ​ക്കി മാ​റ്റി​യ​ത്. ഇ​ർ​വി​ൻ പ്ര​ഭു​വാ​ണ് രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​നി​ലെ ആ​ദ്യ താ​മ​സ​ക്കാ​ര​ൻ. ര​ണ്ട് വ്യ​ത്യ​സ്ത നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള പാ​റ​ക്ക​ല്ലു​ക​ൾ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച് നി​ർ​മ്മി​ച്ച ഈ ​കെ​ട്ടി​ടം മു​ഗ​ൾ, ക്ലാ​സി​ക്ക​ൽ യൂ​റോ​പ്യ​ൻ വാ​സ്തു​വി​ദ്യ​യു​ടെ സ​മ​ന്വ​യ​മാ​ണ്.

രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​വ​ന്‍റെ മേ​ൽ​മ​കു​ടം സാ​ഞ്ചി​യി​ലെ സ്തൂ​പ​ത്തി​ന്‍റെ മാ​തൃ​ക ക​ട​മെ​ടു​ത്താ​ണ് നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​തി​ന് കീ​ഴി​ലാ​ണ് 1947ൽ ​ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്റു ആ​ദ്യ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി സ​ത്യ​പ്ര​തി​ജ്ഞ ചെ​യ്ത​ത്. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ആ​ദ്യ ഗ​വ​ർ​ണ​ർ ജ​ന​റ​ലാ​യി 1948 ജൂ​ണ്‍ 21 ന് ​സി. രാ​ജ​ഗോ​പാ​ലാ​ചാ​രി സ​ത്യ​പ്ര​തി​ജ്ഞ ചെ​യ്ത​തും ഇ​വി​ടെ​വ​ച്ചാ​ണ്.

രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​ന്‍റെ അ​ക​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും സു​ന്ദ​ര വി​സ്മ​യ​മാ​ണ് മു​ഗ​ൾ ഗാ​ർ​ഡ​ൻ. എ​ല്ലാ വ​ർ​ഷ​വും ഫെ​ബ്രു​വ​രി​യി​ൽ ഇ​വി​ടു​ത്തെ വ​സ​ന്ത വി​സ്മ​യം സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​ർ​ക്കാ​യി തു​റ​ന്നു​കൊ​ടു​ക്കും. അ​പൂ​ർ​വ​സ​സ്യ​ങ്ങ​ളും ടു​ളി​പ്സ് ഉ​ൾ​പ്പ​ടെ പു​ഷ്പ​ജാ​ല​ങ്ങ​ളും മു​ഗ​ൾ ഗാ​ർ​ഡ​നെ ഏ​റെ ആ​ക​ർ​ഷ​ക​മാ​ക്കു​ന്നു.

15 ഏ​ക്ക​റി​ലാ​ണ് മു​ഗ​ൾ ഗാ​ർ​ഡ​ൻ പ​ര​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ന്ന​ത്. ജ​മ്മു കാ​ഷ്മീ​രി​ലെ മു​ഗ​ൾ ഗാ​ർ​ഡ​ന്‍റെ മാ​തൃ​ക​യി​ലാ​ണ് ഇ​തി​ന്‍റെ നി​ർ​മി​തി. 159 ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള റോ​സാ​ച്ചെ​ടി​ക​ളാ​ണ് പൂ​ന്തോ​ട്ട​ത്തി​ന്‍റെ മ​റ്റൊ​രു പ്ര​ത്യേ​ക​ത.

രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​നി​ലെ അ​തി​ഥി​ക​ൾ​ക്കാ​യു​ള്ള ബാ​ൻ​ക്വ​റ്റ് ഹാ​ളി​ൽ ഒ​രേ​സ​മ​യം 104 അ​തി​ഥി​ക​ളെ ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളാ​നാ​കും. രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ വി​രു​ന്നു​മു​റി എ​ന്നാ​ണ് ബാ​ൻ​ക്വ​റ്റ് ഹാ​ൾ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. നേ​ര​ത്തെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി മ​റ്റു രാ​ജ്യ​ത്ത​ല​വ​ൻ​മാ​രെ സ​ത്ക​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത് ഇ​വി​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നു.

പി​ന്നീ​ട് 1980 മു​ത​ൽ ആ ​സ​ത്കാ​രം ഹൈ​ദ​രാ​ബാ​ദ് ഹൗ​സി​ലേ​ക്ക് മാ​റ്റി. 104 അ​ടി നീ​ള​മു​ള്ള ബാ​ൻ​ക്വ​റ്റ് ഹാ​ളി​ന് 34 മീ​റ്റ​ർ വീ​തി​യും 35 മീ​റ്റ​ർ ഉ​യ​ര​വു​മു​ണ്ട്. ലൈ​വ് സം​ഗീ​ത ക​ച്ചേ​രി​ക​ൾ ന​ട​ത്താ​നു​ള്ള സൗ​ക​ര്യ​വും ഇ​തി​നു​ള്ളി​ലു​ണ്ട്. ബ​ർ​മീ​സ് തേ​ക്ക് ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചാ​ണ് ഹാ​ളി​ന്‍റെ ചു​വ​രു​ക​ൾ അ​ല​ങ്ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ചാ​ര​നി​റ​മു​ള്ള കോ​ട്ട സ്റ്റോ​ണും മ​ക്രാ​നാ മാ​ർ​ബി​ളു​മാ​ണ് നി​ല​ത്ത് പാ​കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

മ​ന്ത്രി​മാ​ർ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള​വ​രു​ടെ സ​ത്യ​പ്ര​തി​ജ്ഞ, പ​ര​മോ​ന്ന​ത സി​വി​ലി​യ​ൻ പു​ര​സ്കാ​ര വി​ത​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വ​യൊ​ക്കെ അ​ശോ​കാ ഹാ​ളി​ൽ വ​ച്ചാ​ണു ന​ട​ക്കാ​റു​ള്ള​ത്. രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​വ​നു​ള്ളി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വി​ശേ​ഷ​പ്പെ​ട്ട ഹാ​ളാ​ണ് അ​ശോ​കാ ഹാ​ൾ. അ​മൂ​ല്യ​മാ​യ ചി​ത്ര ശേ​ഖ​ര​ങ്ങ​ളും അ​ശോ​ക​ഹാ​ളി​ന്‍റെ പ്രൗ​ഢി കൂ​ട്ടു​ന്നു. ദ​ർ​ബാ​ർ ഹാ​ളി​ൽ പ്ര​തി​ഷ്ഠി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന ഗു​പ്ത കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ ബു​ദ്ധ പ്ര​തി​മ​യാ​ണ് മ​റ്റൊ​രു വി​സ്മ​യം.

ഇ​ന്ത്യാ ഗേ​റ്റി​ന്‍റെ അ​ത്ര ത​ന്നെ ഉ​യ​രം വ​രും ബു​ദ്ധ​പ്ര​തി​മ​യ്ക്കും. രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​നി​ലെ ശാ​സ്ത്ര മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ൽ ക്ലം​സി എ​ന്നു വി​ളി​പ്പേ​രു​ള്ള ഒ​രു റോ​ബോ​ട്ട് നാ​യ ഉ​ണ്ട്. ര​ണ്ട് കി​ലോ​മീ​റ്റ​റോ​ളം നീ​ണ്ടു​കി​ട​ക്കു​ന്ന ഇ​ട​നാ​ഴി​യും വി​ശാ​ല​മാ​യ പൂ​ന്തോ​ട്ട​വും രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​ന്‍റെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത​യാ​ണ്.

രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​വ​നു​ള്ളി​ലെ ഗി​ഫ്റ്റ് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ൽ ജോ​ർ​ജ് അ​ഞ്ചാ​മ​ൻ രാ​ജാ​വ് ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന 640 കി​ലോ ഭാ​ര​മു​ള്ള വെ​ള്ളി​യി​ൽ തീ​ർ​ത്ത സിം​ഹാ​സ​നം ഉ​ണ്ട്. കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കാ​യി ര​ണ്ട് ഗാ​ല​റി​ക​ളും ഇ​തി​നു​ള്ളി​ലു​ണ്ട്.

എ.​പി.​ജെ. അ​ബ്ദു​ൾ ക​ലാം രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​യാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റ്സ് എ​സ്റ്റേ​റ്റി​ൽ ചെ​റി​യൊ​രു കു​ടി​ൽ നി​ർ​മി​ച്ചി​രു​ന്നു. ത​ന്‍റെ ഒ​ഴി​വു​സ​മ​യം ഏ​റെ​യും അ​ദ്ദേ​ഹം ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത് അ​തി​നു​ള്ളി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ക​ലാ​മി​ന്‍റെ കാ​ലം ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ അ​തു പൊ​ളി​ച്ചു നീ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

സെബി മാത്യു