കാ​ഴ്ച​ക​ളിലെ കാഷ്മീർ
ദാ​ൽ ത​ടാ​കം

ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ലെ പ്ര​ധാ​ന ത​ടാ​ക​മാ​ണ് ദാ​ൽ. ശി​ക്കാര വ​ഞ്ചി​ക​ളാ​ണ് ത​ടാ​ക​ത്തി​ൽ ചു​റ്റി​ക്ക​റ​ങ്ങാ​ൻ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​ത്. താ​മ​സ​ത്തി​നാ​യി ത​ട​ാക​ത്തി​ൽ ഹൗ​സ് ബോ​ട്ടു​ക​ളു​ണ്ട്. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ പ​ണി​ത രീ​തി​യി​ലു​ള്ള ബോ​ട്ടു​ക​ളാ​ണ്. ത​ടാ​കം 18 ച​തു​ര​ശ്ര​കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ പ​ര​ന്നു കി​ട​ക്കു​ന്നു. മ​ഞ്ഞു​കാ​ല​ത്ത് ഈ ​ത​ടാ​കം മു​ഴു​വ​ൻ മ​ര​വി​ച്ച് മ​ഞ്ഞു​മൂ​ടാ​റു​ണ്ട്. പൂ​ക്ക​ളു​ടെ ത​ടാ​ക​മെ​ന്നാ​ണ് ദാ​ലി​നെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്. ത​ട​ാക​ത്തി​ൽ പൊ​ങ്ങി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന പൂ​ന്തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളും ച​ന്ത​ക​ളും സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളെ വ​ള​രെ ആ​ക​ർ​ഷി​ക്കു​ന്ന​വ​യാ​ണ്. ദാ​ൽ ത​ടാ്ക​ത്തി​ൽ നി​ന്ന് മീ​ൻ പി​ടി​ച്ച് ഉ​പ​ജീ​വ​ന​മാ​ർ​ഗം ക​ണ്ടെ​ത്തു​ന്ന നി​ര​വ​ധി കാ​ഷ്മീ​രി​ക​ളു​ണ്ട്.

ഷാ​ലി​മാ​ർ ബാ​ഗ്


ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ലെ പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട ആ​ക​ർ​ഷ​ണ കേ​ന്ദ്ര​മാ​ണ് ഷാ​ലി​മാ​ർ ബാ​ഗ്. സ്നേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ വാ​സ​സ്ഥ​ലം എ​ന്നാ​ണ് ഷാ​ലി​മാ​ർ എ​ന്ന വാ​ക്കി​ന​ർ​ത്ഥം. മു​ഗ​ൾ ഗാ​ർ​ഡ​ൻ എ​ന്നും ഈ ​പൂ​ന്തോ​ട്ടം അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ജ​ഹാം​ഗീ​ർ തന്‍റെ ഭാ​ര്യ നൂ​ർ​ജ​ഹാ​നാ​യി 1619ൽ ​പ​ണി​ത പൂ​ന്തോ​ട്ടം 31 ഏ​ക്ക​ർ സ്ഥ​ല​ത്താ​ണ് വ്യാ​പി​ച്ചു​കി​ട​ക്കു​ന്ന​ത്. മൂ​ന്നു ത​ട്ടു​ക​ളാ​യി തി​രി​ച്ചാ​ണ് പൂ​ന്തോ​ട്ടം നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഏ​റ്റ​വും മു​ക​ളി​ല​ത്തെ ത​ട്ടി​ന് ‘സ​ന്തോ​ഷം ന​ൽ​കു​ന്ന​വ​ൻ’ എ​ന്ന​ർ​ത്ഥ​ത്തി​ൽ ‘ഫ​റാ ബ​ക്ഷ്’ എ​ന്നും മ​ധ്യ​ത്തി​ലു​ള്ള ത​ട്ടി​ന് ‘ന​ല്ല​ത് ന​ൽ​കു​ന്ന​വ​ൻ’ എ​ന്ന​ർ​ത്ഥ​ത്തി​ൽ ‘ഫൈ​സ് ബ​ക്ഷ്’ എ​ന്നും ഏ​റ്റ​വും താ​ഴെ​യു​ള്ള ത​ട്ടി​ന് ‘ജീ​വി​തം ന​ൽ​കു​ന്ന​വ​ൻ’ എ​ന്ന​ർ​ത്ഥ​ത്തി​ൽ ‘ഹ​യാ​ത് ബ​ക്ഷ്’ എ​ന്നും പേ​രു ന​ൽ​കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. 410 ജ​ല​ധാ​ര​ക​ളാ​ണ് ഷാ​ലി​മാ​ർ പൂ​ന്തോ​ട്ട​ത്തി​ലു​ള്ള​ത്.

പ​ഹ​ൽ​ഗാം


കാ​ഷ്മീ​രി​ലെ അ​ന​ന്ത് നാ​ഗ് ജി​ല്ല​യി​ലെ ഒ​രു ചെ​റു പ​ട്ട​ണ​മാ​ണ് പ​ഹ​ൽ​ഗാം. ആ​ട്ടി​ട​യന്മാ​രു​ടെ ഗ്രാ​മ​മെ​ന്നാ​ണ് പ​ഹ​ൽ​ഗാം അ​റി​യപ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. സ​മു​ദ്ര​നി​ര​പ്പി​ൽ നി​ന്നും 2740 മീ​റ്റ​ർ ഉ​യ​ര​ത്തി​ലാ​ണ് പ​ഹ​ൽ​ഗാം. ഇ​വി​ടെ നി​ന്നാ​ണ് പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ അ​മ​ർ​നാ​ഥ് തീ​ർ​ഥാ​ട​നം ആ​രം​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്.‌

കു​ങ്കു​മം


കാ​ഷ്മീ​രി​ലെ പ്ര​ധാ​പ്പെ​ട്ട കൃ​ഷി​യാ​ണ് കു​ങ്കു​മ പൂ​വ്. പാം​പോ​റി​ലാ​ണ് കു​ങ്കു​മം വ​ള​രെ​യ​ധി​കം കൃ​ഷി ചെ​യ്യു​ന്ന​ത.് നൂ​റു കി​ലോ​ഗ്രാം കു​ങ്കു​മ​പ്പൂ​വി​ൽ നി​ന്ന് മൂ​ന്നു കി​ലോ കു​ങ്കു​മ​മാ​ണ് ല​ഭി​ക്കു​ക. ബി​രി​യാ​ണി​യി​ലും മ​ധു​ര​പ​ല​ഹാ​ര​ങ്ങ​ളി​ലും മി​ഠാ​യി​ക​ളി​ലും കു​ങ്കു​മം ചേ​ർ​ക്കാ​റു​ണ്ട്. ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും മി​ക​ച്ച കു​ങ്കു​മം കാ​ഷ്മീ​രി​ൽ നി​ന്ന് ല​ഭി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്.

കാ​ഷ്മീ​ർ ആ​പ്പി​ൾ


ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ഉത്​പാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ആ​പ്പി​ളി​ന്‍റെ മൂ​ന്നി​ൽ ര​ണ്ടും കാ​ഷ്മീ​ർ താ​ഴ്‌വര​യി​ൽ നി​ന്നാ​ണ്. അ​ബ​രി എ​ന്ന വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ൽ​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ​പ്പി​ളാ​ണ് കാ​ഷ്മീ​രി​ൽ ഉ​ത്പാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്. ചു​വ​ന്ന് തു​ടു​ത്ത ചെ​റി​യ വ​ര​യു​ള്ള ഇ​ട​ത്ത​രം വ​ലി​പ്പ​മു​ള്ള​വ​യാ​ണ് അ​ബ​രി ആപ്പി​ൾ. കേ​ര​ള​ത്തി​ല​ട​ക്കം പ​ല​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലും കാ​ഷ്മീ​ർ ആ​പ്പി​ളു​ക​ൾ എ​ത്താ​റു​ണ്ട്. ഇ​വ​യി​ൽ ചി​ല​തെ​ങ്കി​ലും കാ​ഷ്മീ​രി​ൽ നി​ന്നു​ള്ള​ത​ല്ലെ​ന്ന​താ​ണ് വാ​സ്ത​വം. കാ​ഷ്മീ​രി ആ​പ്പി​ളി​ന് വി​പ​ണി​യി​ൽ വ​ൻ​വി​ല​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും ക​ർ​ഷ​ക​നു കാ​ര്യ​മാ​യ വ​രു​മാ​നം ല​ഭി​ക്കാ​റി​ല്ല.