യേ​ശു​വി​ന്‍റെ തി​രു​ക്ക​ല്ല​റ
യേ​ശു​വി​നെ കു​രി​ശി​ൽ ത​റ​ച്ച ഇ​ടം ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന ദ ​ച​ർ​ച്ച് ഓ​ഫ് ഹോ​ളി സെ​പ്ൾ​ക്ക​ർ ദേ​വാ​ല​യ​ത്തി​ലാ​ണ് എ​ഡി​ക്യൂ​ളി​നു​ള്ളി​ൽ യേ​ശു​വി​ന്‍റെ ക​ല്ല​റ. നി​ര​വ​ധി​യാ​യ അ​ധി​നി​വേ​ശ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ഭൂ​ച​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ശേ​ഷം 1854 ൽ നി​ർ​മാ​ണം പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി​യ​താ​ണ് ഗാ​ഗു​ൽ​ത്താ​യി​ൽ ഇ​ന്നു​ള്ള കു​രി​ശു​മ​ര​ണ​ത്തി​ന്‍റെ പ​ള്ളി. തി​രു​വു​ത്ഥാ​ന പ​ള്ളി​യെ​ന്നും ഇ​ത് ​അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു.

ത​ല​യോ​ടി​ന്‍റെ സ്ഥ​ലം എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഗാ​ഗു​ൽ​ത്താ​യു​ടെ ചെ​രു​വി​ലെ തോ​ട്ട​ത്തി​ൽ ചു​ണ്ണാ​ന്പു​പാ​റ വെ​ട്ടി​യൊ​രു​ക്കി​യ ക​ല്ല​റ. ആ ​ക​ല്ല​റ​യി​ൽ മു​ൻ​പ് മ​റ്റാ​രെ​യും സം​സ്ക​രി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന് തി​രു​വ​ച​നം അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു.

ക്രി​സ്തു​വി​ന്‍റെ സ്നേ​ഹി​ത​ൻ അ​രി​മ​ത്തി​യാ​ക്കാ​ര​ൻ ജോ​സ​ഫ് യേ​ശു​വി​ന്‍റെ ശ​രീ​രം കു​രി​ശി​ൽ​നി​ന്നി​റ​ക്കി നി​ക്ക​ദേ​മോ​സി​ന്‍റെ സ​ഹാ​യ​ത്തോ​ടെ 100 റാ​ത്ത​ൽ വി​ല​യേ​റി​യ സു​ഗ​ന്ധ​ദ്ര​വ്യ​ങ്ങ​ളോ​ടെ വെ​ള്ള​ക്ക​ച്ച​യി​ൽ പൊ​തി​ഞ്ഞ് യ​ഹൂ​ദ ആ​ചാ​ര​പ്ര​കാ​രം ആ ​വെ​ള്ളി​യാ​ഴ്ച വൈ​കു​ന്നേ​രം സം​സ്ക​രി​ച്ചു. യോ​ഹ​ന്നാ​ൻ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ സു​വി​ശേ​ഷ​ക​ൻ​മാ​രു​ടെ സാ​ക്ഷ്യം അ​പ്പാ​ടെ ശ​രി​വ​യ്ക്കു​ക​യാ​ണ് പി​ൽ​ക്കാ​ല​ത്തു ന​ട​ന്ന ഗ​വേ​ഷ​ണ​പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ളും.

ഇ​ന്നേ​വ​രെ കോ​ടി​ക്ക​ണ​ക്കി​നു വി​ശ്വാ​സി​ക​ൾ അ​തി​പൂ​ജ്യ​മാ​യ ഈ ​ക​ല്ല​റ​യെ സ്പ​ർ​ശി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്, വ​ണ​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും അ​റ്റ​കു​റ്റ​പ്പ​ണി​ക​ൾ​ക്കു​മാ​യി പ​ല ത​വ​ണ യേ​ശി​വി​ന്‍റെ ക​ല്ല​റ തു​റ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്. ആ​ക്ര​മ​ണ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും പ്ര​കൃ​തി​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും തീ​പി​ടി​ത്ത​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ഈ ​പൂ​ജ്യ ഇ​ട​ത്തെ തൂ​ത്തെ​റി​യാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല.

ദ ​ച​ർ​ച്ച് ഓ​ഫ് ഹോ​ളി സെ​പ്ൾ​ക്ക​ർ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന തീ​ർ​ഥാ​ട​ന ദേ​വാ​ല​യ​ത്തി​നു​ള്ളി​ൽ ത​യാ​റാ​ക്കി​യ പ്ര​ത്യ​ക കൂ​ടാ​ര​ത്തി(​എ​ഡി​ക്യൂ​ൾ)​നു​ള്ളി​ലാ​ണ് യേ​ശു​വി​ന്‍റെ ക​ല്ല​റ ഭ​ദ്ര​മാ​യി സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​ത്. 2016ൽ ​ആ​ഥ​ൻ​സി​ലെ നാ​ഷ​ണ​ൽ ടെ​ക്നി​ക്ക​ൽ യൂ​ണി​വേ​ഴ്സി​റ്റി​യി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള വി​ദ​ഗ്ധ​രും അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ലെ നാ​ഷ​ണ​ൽ ജ്യോ​ഗ്ര​ഫി​ക് സൊ​സൈ​റ്റി​യും ക​ല്ല​റ​യി​ൽ ആ​റു​മാ​സ​ത്തെ പ​രി​ശോ​ധ​ന ന​ട​ത്തു​ക​യും പു​ന​രു​ദ്ധ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു.

തി​രു​ക്ക​ല്ല​റ​യു​ടെ ക​വ​ച​മാ​യി പ​ണി​തി​രി​ക്കു​ന്ന 213 വ​ർ​ഷം പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള എ​ഡി​ക്യൂ​ൾ കൂ​ടാ​രം ഇ​വ​ർ ബ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും ചെ​യ്തു. ര​ണ്ടു ക​ള്ള​ൻ​മാ​രു​ടെ ന​ടു​വി​ൽ യേ​ശു​വി​നെ കു​രി​ശി​ൽ ത​റ​ച്ച ഇ​ടം ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന ദ ​ച​ർ​ച്ച് ഓ​ഫ് ഹോ​ളി സെ​പ്ൾ​ക്ക​ർ ദേ​വാ​ല​യ അ​ൾ​ത്താ​ര​യു​ടെ താ​ഴ​ത്തെ നി​ല​യി​ലാ​ണ് എ​ഡി​ക്യൂ​ളി​നു​ള്ളി​ൽ യേ​ശു​വി​ന്‍റെ ക​ല്ല​റ.

നി​ര​വ​ധി​യാ​യ അ​ധി​നി​വേ​ശ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ഭൂ​ച​ന​ങ്ങ​ള്‌​ക്കും തീ​പി​ടി​ത്ത​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ശേ​ഷം 1854 ൽ ​നി​ർ​മാ​ണം പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി​യ​താ​ണ് ഗാ​ഗു​ൽ​ത്താ​യി​ൽ ഇ​പ്പോ​ഴു​ള്ള ​കു​രി​ശു​മ​ര​ണ​ത്തി​ന്‍റെ പ​ള്ളി. വി​ശ്വാ​സി​ക​ളു​ടെ അ​ണ​മു​റി​യാ​ത്ത പ്ര​വാ​ഹ​ത്തി​നൊ​പ്പം ധൂ​പാ​ർ​ച്ച​ന​ക​ളും ഈ​ർ​പ്പ​വും സ്പ​ർ​ശ​ന​വും മൂ​ലം ദു​ർ​ബ​ല​മാ​യ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ലാ​ണ് എ​ഡി​ക്യൂ​ളും ദേ​വാ​യ​ത്തി​ന്‍റെ ചി​ല ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും പ​ല ഘ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി ന​വീ​ക​രി​ച്ച​ത്. യേ​ശു​വി​ന്‍റെ ക​ബ​റി​ട​ത്തി​നു​ള്ളി​ലെ മാ​ർ​ബി​ൾ ശി​ല​യു​ടെ അ​വ​ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ ഒ​ന്നി​ലേ​റെ ത​വ​ണ ന​വീ​ക​രി​ച്ച​താ​യി നി​രീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും ഗ​വേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും വെ​ളി​വാ​ക്കു​ന്നു. കാ​ൽ​വ​രി​ക്കു​ന്നി​ൽ ചു​ണ്ണാ​ന്പു​മ​ട തു​ര​ന്നു​ണ്ടാ​ക്കി​യ മ​റ്റു ചി​ല ക​ല്ല​റ​ക​ളു​ടെ അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ൾ ഗ​വേ​ഷ​ക​ർ ക​ണ്ടെ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

ജ​റു​സ​ലേം മ​തി​ലി​നു പു​റ​ത്തു​ള്ള കാ​ൽ​വ​രി ഇ​പ്പോ​ൾ വ​ലി​യൊ​രു കു​ന്ന​ല്ല. വി​വി​ധ കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ൽ ഈ ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ ഭൂ​ഘ​ട​ന​യി​ൽ മാ​റ്റ​ങ്ങ​ള്‌ സം​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​കാം. ക്രൂ​ശു​മ​ര​ണ​ത്തി​നും തി​രു​വു​ത്ഥാ​ന​ത്തി​നും​ശേ​ഷം ആ​ദി​മ ക്രൈ​സ്ത​വ​ർ തി​രു​ക്ക​ല്ല​റ​യി​ൽ ഒ​രു​മി​ച്ചു​കൂ​ടി പ്രാ​ർ​ഥി​ച്ചു​വെ​ന്ന് വ്യ​ക്ത​മാ​ണ്. അ​തി​നാ​ൽ ഇ​ത് യേ​ശു​വി​ന്‍റെ ക​ല്ല​റ​യാ​ണെ​ന്ന​തി​ൽ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ ര​ണ്ടു പ​ക്ഷ​വു​മി​ല്ല. ആ​ദി​മ​ക്രൈ​സ്ത​വ​ർ ഒ​ന്നാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടു മു​ത​ൽ​ത​ന്നെ ക​ല്ല​റ​യി​ൽ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​വും ആ​രാ​ധ​ന​യും ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്നു.

എ​ന്നാ​ൽ വൈ​കാ​തെ റോ​മ​ൻ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​മാ​ർ ജ​റു​സ​ലെം പി​ടി​ച്ച​ട​ക്കി ഗാ​ഗു​ൽ​ത്താ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന പ്ര​ദേ​ശം ന​ഗ​ര​മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ ത​ള്ളി​യും തീ​യി​ട്ടു​മ​റ്റും ന​ശി​പ്പി​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഹ​ഡ്രി​യാ​ൻ രാ​ജാ​വ് എ.​ഡി. 135 ൽ ​ഗാ​ഗു​ൽ​ത്താ​യി​ൽ ഒ​രു പേ​ഗ​ൻ ക്ഷേ​ത്രം നി​ർ​മി​ച്ച് ക്രൈ​സ്ത​വ വി​ശ്വാ​സ​ത്തെ നി​ർ​ജീ​വ​മാ​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ച്ചു. പി​ൽ​ക്കാ​ല​ത്ത് കോ​ണ്‍​സ്റ്റ​ന്‍റൈ​ൻ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​യു​ടെ അ​മ്മ വി​ശു​ദ്ധ ഹെ​ലേ​ന രാ​ജ്ഞി ഗാ​ഗു​ൽ​ത്താ​യി​ൽ ഒ​രു ദേ​വാ​ല​യം നി​ർ​മി​ക്കു​ക​യും എ​ഡി 335ൽ ​ഇ​ത് കൂ​ദാ​ശ ചെ​യ്തു​വെ​ന്നു​മാ​ണ് പാ​ര​ന്പ​ര്യ​വി​ശ്വാ​സം.

എ​ഡി 614ൽ ​പേ​ർ​ഷ്യ​ക്കാ​ർ ഈ ​ദേ​വാ​ല​യ​ത്തി​നു കേ​ടു​വ​രു​ത്തി. ഹ​ലീ​ഫ ഹ​ക്കീ​മി​ന്‍റെ ആ​ക്ര​മ​ണ​ത്തി​ൽ 1009 ലും ​ദേ​വാ​ല​യ​ത്തി​ന്‍റെ ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ ന​ശി​പ്പി​ച്ചു. പ​തി​നൊ​ന്നാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ ദേ​വാ​ല​യം പു​ന​രു​ദ്ധ​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടെ​ങ്കി​ലും കു​രി​ശു​യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്തും തു​ട​രെ ആ​ക്ര​മ​ണ​ങ്ങ​ളെ നേ​രി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. 1808-1810 കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ പു​ന​രു​ദ്ധ​രി​ച്ച​താ​ണ് ഇ​പ്പോ​ഴു​ള്ള ഹോ​ളി സെ​പ്ൾ​ക്ക​ർ ദേ​വാ​ല​യം. ഓ​രോ വ​ർ​ഷ​വും 40 ല​ക്ഷം വി​ശ്വാ​സി​ക​ളാ​ണ് കാ​ൽ​വ​രി ക​യ​റി കു​രി​ശു​മ​ര​ണ​ത്തി​ന്‍റെ പ​ള്ളി​യും യേ​ശു അ​ട​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തും ഉ​ത്ഥാ​നം ചെ​യ്ത​തു​മാ​യ ക​ല്ല​റ​യും വ​ണ​ങ്ങാ​നെ​ത്തു​ന്ന​ത്.

1810ൽ ​നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണ് എ​ട്ടു കോ​ണു​ക​ളി​ലാ​യി റ​ഷ്യ​ൻ നി​ർ​മാ​ണ ശൈ​ലി​യി​ലു​ള്ള മ​കു​ട​വു​മു​ള്ള എ​ഡി​ക്യൂ​ൾ. അ​ല​ങ്കാ​ര​വി​ള​ക്കു​ക​ളും ഗ്രീ​ക്ക് ഭാ​ഷ​യി​ലെ തി​രു​വ​ച​ന​ങ്ങ​ളും ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളും കൊ​ണ്ട് ഉ​ൾ​വ​ശം അ​ല​ങ്ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ത​ടി​യി​ലും മാ​ർ​ബി​ളി​ലു​മാ​ണ് എ​ഡി​ക്യൂ​ൾ നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

1927ലെ ​ഭൂ​ക​ന്പ​ത്തി​ൽ എ​ഡി​ക്യൂ​ളി​നു കേ​ടു​പ​റ്റി​യെ​ങ്കി​ലും 1947ൽ ​വ​ലി​യ ശീ​ലാ​ന്തി​ക​ളും പൈ​പ്പു​ക​ളും സ്ഥാ​പി​ച്ച് ഇ​തി​നു ബ​ലം ന​ൽ​കി​യി​രു​ന്നു. ക​ത്തോ​ലി​ക്ക, ഗ്രീ​ക്ക് ഓ​ർ​ത്ത​ഡോ​ക്സ്, അ​ർ​മേ​നി​യ​ൻ സ​ഭ​ക​ളു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലും ആ​ലോ​ച​ന​യി​ലു​മാ​ണ് ആ​റു വ​ർ​ഷം മു​ൻ​പ് ഇ​ത് ബ​ല​പ്പെ​ടു​ത്താ​നും കൂ​ടു​ത​ൽ ഗ​വേ​ഷ​ണ പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്താ​നും തീ​രു​മാ​ന​മെ​ടു​ത്ത​ത്.

2016ൽ ​അ​തി​നൂ​ത​ന​മാ​യ സ്കാ​ന​റു​ക​ളും എ​ക്സ്റെ​ക​ളും ഇ​ത സാ​ങ്കേ​തി​ക സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളും ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു പ​രി​ശോ​ധ​ന. ക​ല്ല​റ​യു​ടെ മാ​ർ​ബി​ൾ ശി​ല ഇ​ള​ക്കി പൊ​ടി​പ​ട​ല​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ച്ചെ​ടു​ത്ത​പ്പോ​ൾ ഒ​ന്ന​ര​യ​ടി താ​ഴ്ച​യി​ൽ വെ​ളു​ത്ത ചു​ണ്ണാ​ന്പു​പാ​റ അ​ഥ​വാ തി​രു​ക്ക​ല്ല​റ​യു​ടെ പ്ര​ത​ലം കാ​ണ​പ്പെ​ട്ടു. ഈ ​ശി​ല​യി​ലാ​ണ് യേ​ശു​വി​ന്‍റെ തി​രു​ശ​രീ​രം സം​സ്ക​രി​ച്ച​തെ​ന്നും ര​ണ്ടാ​യി​രം വ​ർ​ഷ​ത്തെ പ​ഴ​ക്കം ഇ​തി​നു​ണ്ടെ​ന്നും ശാ​സ്ത്രീ​യ​മാ​യി നി​ർ​ണ​യി​ച്ചു.

മ​ങ്ങി​യ മാ​ർ​ബി​ൾ ശി​ല​യു​ടെ പൊ​ട്ടി​യ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ ചു​ണ്ണാ​ന്പു​പാ​റ​യു​ടെ ഒ​രു​വ​ശ​ത്ത് ക​ണ്ടെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. പ​ല​പ്പോ​ഴു​ണ്ടാ​യ ആ​ക്ര​മ​ണ​ങ്ങ​ളി​ലാ​വ​ണം കു​രി​ശു​പ​തി​ച്ച ഈ ​മാ​ർ​ബി​ൾ​ശി​ല ത​ക​ർ​ന്ന​തെ​ന്നു ക​രു​തു​ന്നു. ആ​ദ്യ​നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളി​ൽ​ത​ന്നെ വി​ശ്വാ​സി​ക​ൾ തി​രു​ക്ക​ല്ല​റ മാ​ർ​ബി​ൾ പൊ​തി​ഞ്ഞു ഭ​ദ്ര​മാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നാ​ണ് നി​ഗ​മ​നം.

ചു​ണ്ണാ​ന്പു​മ​ണ്ണും ക​ല്ലു​ക​ളും മാ​ർ​ബി​ൾ ക​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും ലോ​ഹ​ത്ത​കി​ടു​ക​ളും അ​സ്തി​വാ​ര​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പ​ല​പ്പോ​ഴാ​യി ദേ​വാ​ല​യം പു​ന​രു​ദ്ധ​രി​ച്ച​പ്പോ​ൾ പൂ​ജ്യാ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ൾ ക​ല്ല​റ​യി​ൽ​ത​ന്നെ നി​ക്ഷേ​പി​ച്ച​താ​യാ​ണ് നി​ഗ​മ​നം. ഓ​ക്കു​മ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ജീ​ർ​ണി​ച്ച ത​ടി അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ളും ഇ​രു​ന്പാ​ണി​ക​ളും കൊ​ളു​ത്തു​ക​ളും തു​ക​ൽ​ച്ചു​രു​ളു​ക​ളു​മൊ​ക്കെ നി​ക്ഷേ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​താ​യി കാ​മ​റ​യി​ൽ തെ​ളി​ഞ്ഞു.

സി​സ്റ്റ​ർ ത്രേ​സ്യാ​മ്മ മാ​ത്യു ഒ​എം​എം​ഐ