കു​ല​പ​തി​ക​ളു​ടെ ശ​വ​കു​ടീ​ര​ങ്ങ​ൾ
ക്രി​സ്ത്യ​ൻ പ​ള്ളി​യാ​യും മു​സ്ലിം മോ​സ്കാ​യും യ​ഹൂ​ദ സി​ന​ഗോ​ഗാ​യും പ​ല​പ്പോ​ഴും രൂ​പ​മാ​റ്റം വ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ഈ ​കെ​ട്ടി​ടം ഈ ​മൂ​ന്നു മ​ത​സ്ഥ​രും ബ​ഹു​മാ​ന്യ​മാ​യി ക​രു​തു​ന്നു. യ​ഹൂ​ദ​ർ​ക്കും മു​സ്ലിം​ക​ൾ​ക്കും ഇ​തി​ലേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​ക്കാ​ൻ പ്ര​ത്യേ​കം ക​വാ​ട​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. ഇ​രു​കൂ​ട്ട​രും ത​മ്മി​ലു​ള്ള സം​ഘ​ട്ട​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും തന്മൂ‌ല​മു​ള്ള ര​ക്ത​ച്ചൊ​രി​ച്ചി​ലി​നും ഇ​വി​ടം വേ​ദി​യാ​യി​ട്ടു​മു​ണ്ട്.

അ​ബ്രാ​ഹം ത​ന്‍റെ ഭാ​ര്യ​യാ​യ സാ​റാ​യെ സം​സ്ക​രി​ക്കാ​നാ​യി വാ​ങ്ങി​യ മ​ക്പെ​ലാ ഗു​ഹ​യി​ൽ​ത​ന്നെ​യാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​വും സം​സ്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത് (ഉ​ത്പ 25: 9-10). അ​ബ്രാ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ മ​ക​നാ​യ ഇ​സ​ഹാ​ക്കും ഭാ​ര്യ റ​ബേ​ക്കാ​യും സം​സ്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തും അ​വി​ടെ​ത്ത​ന്നെ.

അ​തു​പോ​ലെ യാ​ക്കോ​ബി​ന്‍റെ​യും (ഉ​ത്പ 50:13) ഭാ​ര്യ ലെ​യാ​യു​ടെ​യും അ​ന്ത്യ​വി​ശ്ര​മ​സ്ഥാ​ന​വും മ​ക്പെ​ലാ ഗു​ഹ​യാ​ണ്. പൂ​ർ​വ​പി​താ​ക്ക​ളു​ടെ​യും മാ​താ​ക്ക​ളു​ടെ​യും സം​സ്കാ​ര​സ്ഥ​ലം എ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ യ​ഹൂ​ദ പാ​ര​ന്പ​ര്യ​ത്തി​ൽ ഈ ​സ്ഥ​ല​ത്തി​ന് വ​ലി​യ പ്രാ​ധാ​ന്യം ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. വേ​ദ​പു​സ്ത​ക പ​രാ​മ​ർ​ശ​ങ്ങ​ൾ കൂ​ടാ​തെ പു​രാ​ത​ന യ​ഹൂ​ദ ര​ച​ന​ക​ളി​ലും മ​ക്പെ​ലാ ഗു​ഹ സ​വി​ശേ​ഷ​മാ​യി വി​ശ​ദീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്.

മ​ക്പെ​ലാ ഗു​ഹ​യ്ക്കു മു​ക​ളി​ൽ ഒ​രു മേ​ൽ​ക്കൂ​ര ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നോ എ​ന്ന് ന​മു​ക്ക​റി​ഞ്ഞു​കൂ​ടാ. ബി​സി 72 മു​ത​ൽ ഒ​ന്നു​വ​രെ ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന മ​ഹാ​നാ​യ ഹേ​റോ​ദേ​സ് ഈ ​ശ​വ​കു​ടീ​ര​ങ്ങ​ളെ ഉ​ള്ളി​ലാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് ഒ​രു വ​ലി​യ മ​ന്ദി​രം പ​ണി​തു.

അ​താ​ണ് ഹെ​ബ്രോ​ണ്‍ പ​ട്ട​ണ​ത്തി​ന്‍റെ മ​ധ്യ​ത്തി​ലാ​യി ഇ​ന്നു നാം ​കാ​ണു​ന്ന കെ​ട്ടി​ടം. യ​ഹൂ​ദന്മാ​രു​ടെ ഏ​റ്റ​വും പു​രാ​ത​ന​വും ബൃ​ഹ​ത്തു​മാ​യ സ്മാ​ര​ക​മ​ന്ദി​ര​മാ​ണി​ത്. യ​ഹൂ​ദ പാ​ര​ന്പ​ര്യ​മ​നു​സ​രി​ച്ച് ആ​ദ​വും ഹ​വ്വ​യും സം​സ്ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട സ്ഥ​ലം​കൂ​ടി​യാ​ണി​ത്.

ഏ​ദ​ൻ തോ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള ക​വാ​ട​മാ​യി മ​ക്പെ​ലാ​യെ സ​ങ്ക​ല്പി​ക്കാ​റു​ണ്ട്. ഇ​സ്ര​യേ​ൽ ജ​ന​ത​യു​ടെ പ്ര​ിയ​ങ്ക​ര​നാ​യ രാ​ജാ​വ് ദാ​വീ​ദ് അ​ഭി​ഷി​ക്ത​നാ​യ സ്ഥ​ല​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് ഹെ​ബ്രോ​ണും യ​ഹൂ​ദ​ജ​ന​ത​യ്ക്ക് വി​ല​പ്പെ​ട്ട​താ​ണ്. യൂ​ദാ ഗോ​ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ ആ​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​ര​വു​മാ​ണ​ത്. ഇ​ക്കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ലാ​ണ് പി​താ​ക്കന്മാ​ർ​ക്ക് സ​മു​ചി​ത​മാ​യ ഒ​രു സ്മാ​ര​കം നി​ർ​മി​ക്കാ​ൻ ഹേ​റോ​ദ് രാ​ജാ​വ് തീ​രു​മാ​നി​ച്ച​ത്.

മ​ക്പെ​ലാ​യി​ലെ ഗു​ഹ​ക​ൾ​ക്കു മു​ക​ളി​ൽ ച​തു​രാ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള ഒ​രു കെ​ട്ടി​ട​വും അ​തി​ന​ക​ത്ത് ആ​റു ശ​വ​ക്ക​ല്ല​റ​ക​ളു​മാ​ണ് ഇ​ന്നു കാ​ണാ​നു​ള്ള​ത്. ഹേ​റോ​ദ് രാ​ജാ​വ് വി​ശു​ദ്ധ​നാ​ട്ടി​ൽ വ​ന്പി​ച്ച നി​ർ​മാ​ണ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ജ​റൂ​സ​ലേം ദേ​വാ​ല​യ​മാ​ണ് അ​തി​ൽ ഏ​റ്റ​വും മു​ഖ്യം. ദേ​വാ​ല​യ​മു​റ്റം മ​ണ്ണി​ട്ടു​യ​ർ​ത്തി ചു​റ്റും വ​ൻ താ​ങ്ങു​ഭി​ത്തി​ക​ൾ നി​ർ​മി​ച്ച് ബ​ലി​ഷ്ഠ​മാ​ക്കി. അ​തി​ന്‍റെ പ​ടി​ഞ്ഞാ​റേ മ​തി​ലാ​ണ് ഇ​ന്ന് വെ​സ്റ്റേ​ണ്‍ വാ​ൾ, വി​ലാ​പ​മ​തി​ൽ എ​ന്നൊ​ക്കെ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.

ഈ ​മ​തി​ലി​ന് ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ഭീ​മാ​കാ​ര​മാ​യ ക​ല്ലു​ക​ളാ​ണ് ഹെ​ബ്രോ​ണ്‍ മ​ന്ദി​ര​ത്തി​ന്‍റെ​യും ഭി​ത്തി​ക​ൾ​ക്കു​ള്ള​ത്. മ​സാ​ദ, ഹേ​റോ​ദി​യോ​ണ്‍, മ​ക്കേ​രൂ​സ്, ജെ​റീ​ക്കോ എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ലും ഹേ​റോ​ദ് പ​ല കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളും പ​ടു​ത്തു​യ​ർ​ത്തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. അ​വ​യി​ൽ ഏ​ക​ദേ​ശം പൂ​ർ​ണ​മാ​യി ഇ​ന്നും അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കു​ന്ന​ത് ഹെ​ബ്രോ​ണി​ലെ ഈ ​മ​ന്ദി​ര​മാ​ണ്. ഏ​ക​ദേ​ശം 2050 കൊ​ല്ല​ങ്ങ​ളാ​യി പ്ര​കൃ​തി​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ളെ അ​തി​ജീ​വി​ച്ചു നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഈ ​മ​ന്ദി​രം യ​ഹൂ​ദ മ​നോ​ധൈ​ര്യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും ചെ​റു​ത്തു​നി​ൽ​പി​ന്‍റെ​യും​കൂ​ടി പ്ര​തീ​ക​മാ​ണ്.

ക്രി​സ്ത്യ​ൻ പ​ള്ളി​യാ​യും മു​സ്ലിം മോ​സ്കാ​യും യ​ഹൂ​ദ സി​ന​ഗോ​ഗാ​യും പ​ല​പ്പോ​ഴും രൂ​പ​മാ​റ്റം വ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള ഈ ​കെ​ട്ടി​ടം ഈ ​മൂ​ന്നു മ​ത​സ്ഥ​രും ബ​ഹു​മാ​ന്യ​മാ​യി ക​രു​തു​ന്നു. യ​ഹൂ​ദ​ർ​ക്കും മു​സ്ലിം​ക​ൾ​ക്കും ഇ​തി​ലേ​ക്കു പ്ര​വേ​ശി​ക്കാ​ൻ പ്ര​ത്യേ​കം ക​വാ​ട​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. ഇ​രു​കൂ​ട്ട​രും ത​മ്മി​ലു​ള്ള സം​ഘ​ട്ട​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും തന്മൂ‌ല​മു​ള്ള ര​ക്ത​ച്ചൊ​രി​ച്ചി​ലി​നും ഇ​വി​ടം വേ​ദി​യാ​യി​ട്ടു​മു​ണ്ട്.

ഇ​സ്രാ​യേ​ലി​ൽനി​ന്നും അ​രി​യേ​ൽ സി​യോ​ണ്‍