ഒ​രി​ക്ക​ൽ ക​ണ്ടാ​ൽ ഒ​ട്ടി​പ്പി​ടി​ക്കും!
ഇ​റ്റ​ലി​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ഭ​ദ്രാ​സ​ന പ​ള്ളി, യൂ​റോ​പ്പി​ലെ മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ വ​ലി​യ ക​ത്തീ​ഡ്ര​ൽ, ലോ​ക​ത്തി​ലെ അ​ഞ്ചാ​മ​ത്തെ വ​ലി​യ ക​ത്തോ​ലി​ക്കാ ദേ​വാ​ല​യം. മി​ലാ​ൻ ക​ത്തീ​ഡ്ര​ലാ​ണ് ഇ​ന്നു ന​മ്മ​ൾ ചു​റ്റി​ന​ട​ന്നു കാ​ണാ​ൻ പോ​കു​ന്ന​ത്.

നി​ർ​മാ​ണം പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കാ​നെ​ടു​ത്ത​ത് ഏ​ക​ദേ​ശം ആ​റ് നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ! ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​നു വെ​ണ്ണ​ക്ക​ല്‍ ശി​ല്പ​ങ്ങ​ൾ, വി​സ്‌​മ​യി​പ്പി​ക്കു​ന്ന കൊ​ത്തു​പ​ണി​ക​ൾ, ക​ണ്ണെ​ടു​ക്കാ​ൻ തോ​ന്നാ​ത്ത ഗോ​പു​ര​ങ്ങ​ൾ... ന​മ്മ​ൾ ഇ​പ്പോ​ൾ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത് വാ​സ്തു​വി​ദ്യ​യു​ടെ അ​ദ്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ഒ​രു മ​ഹാ​നി​ർ​മി​തി​ക്കു മു​ന്നി​ൽ.

ഫാ​ഷ​ന്‍ ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യ ഇ​റ്റ​ലി​യി​ലെ മി​ലാ​ന്‍ ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്‍റെ സ​മ്പ​ന്ന​മാ​യ മ​ഹ​ത്വ​ത്തി​ന്‍റെ​യും പ്ര​താ​പ​ത്തി​ന്‍റെ​യും പ്ര​തീ​കം. ഈ ​വി​സ്മ​യ​മാ​ണ് മി​ലാ​ന്‍ ക​ത്തീ​ഡ്ര​ൽ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന "ഇ​ൽ ദു​വോ​മോ ദി ​മി​ലാ​നോ’. ദു​വോ​മോ എ​ന്നാ​ൽ ക​ത്തീ​ഡ്ര​ൽ. മി​ലാ​നി​ൽ ഏ​റ്റ​വും കൂ​ടു​ത​ൽ ആ​ളു​ക​ൾ സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കു​ന്ന ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ഹൃ​ദ​യം. ഈ ​മാ​ർ​ബി​ൾ വ​നം ഒ​രി​ക്ക​ൽ ക​ണ്ടാ​ൽ മ​ന​സി​ൽ ഒ​ട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ചു​പോ​കു​ന്ന ഒ​രു വാ​സ്തു​വി​ദ്യാ മാ​സ്റ്റ​ർ​പീ​സ്.

ലോ​ക​ത്തി​ൽ അ​ഞ്ചാ​മ​ത്

നി​ര​വ​ധി റി​ക്കാ​ർ​ഡു​ക​ൾ ചേ​ർ​ത്തു​പി​ടി​ച്ചാ​ണ് മി​ലാ​ൻ ക​ത്തീ​ഡ്ര​ൽ ഇ​ങ്ങ​നെ ത​ല ഉ​യ​ർ​ത്തി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​റ്റ​ലി​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ക​ത്തീ​ഡ്ര​ൽ പ​ള്ളി, യൂ​റോ​പ്പി​ലെ മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ വ​ലി​യ ക​ത്തീ​ഡ്ര​ൽ, ലോ​ക​ത്തി​ലെ അ​ഞ്ചാ​മ​ത്തെ വ​ലി​യ ക​ത്തോ​ലി​ക്കാ ദേ​വാ​ല​യം. മി​ലാ​ൻ ക​ത്തീ​ഡ്ര​ലാ​ണ് ഇ​ന്നു ന​മ്മ​ൾ ചു​റ്റി​ന​ട​ന്നു കാ​ണാ​ൻ പോ​കു​ന്ന​ത്.

ആ​റു നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ

ഞാ​ന്‍ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന മി​ലാ​നി​ലെ ഹോ​ട്ട​ലി​ല്‍​നി​ന്നു ന​ട​ക്കാ​വു​ന്ന ദൂ​ര​മേ​യു​ള്ളൂ, തി​ര​ക്കേ​റി​യ ന​ഗ​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ കാ​ഴ്ച​ക​ള്‍ ക​ണ്ടു ഞാ​ൻ അ​വി​ടേ​ക്കു ന​ട​ന്നു. ക​ത്തീ​ഡ്ര​ൽ ച​ത്വ​ര​ത്തി​ൽ എ​ത്തി, വ​ന്‍ ജ​നാ​വ​ലി ദേ​വാ​ല​യാ​ങ്ക​ണ​ത്തി​ലു​ണ്ട്. തെ​രു​വു​ക​ലാ​കാ​ര​ന്മാ​ർ, മ​ജീ​ഷ്യ​ൻ​മാ​ർ, ചി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാ​ർ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ​യു​ള്ള​വ​രെ സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ൾ പൊ​തി​യു​ന്നു.

ആ ​ജ​ന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന​പ്പു​റം അ​താ മ​നം​കു​ളി​ർ​പ്പി​ക്കു​ന്ന വെ​ണ്ണ​ക്ക​ല്‍ വി​സ്മ​യം ദു​വോ​മോ പ​ള്ളി. പ​ള്ളി​യു​ടെ ടെ​റ​സി​ല്‍ ക​യ​റാ​നും മ​റ്റും പ്ര​ത്യേ​കം ടി​ക്ക​റ്റ് എ​ടു​ക്ക​ണം. നീ​ണ്ട ക്യൂ, ​ടി​ക്ക​റ്റ് കി​ട്ടാ​ൻ ഒ​രു മ​ണി​ക്കൂ​റോ​ളം ക്യു​വി​ല്‍ നി​ൽ​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. ടി​ക്ക​റ്റു​മാ​യി പ​ള്ളി​ക്കു​ള്ളി​ലേ​ക്കു ന​ട​ന്നു.

1386ൽ ​മി​ലാ​ന്‍ ആ​ർ​ച്ച്ബി​ഷ​പ്പാ​യി​രു​ന്ന അ​ന്‍റോ​ണി​യോ ദ ​സ​ലൂ​സോ അ​ന്ന​ത്തെ മി​ലാ​ൻ ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യാ​യി​രു​ന്ന ജാ​ൻ ഗ​ലാ​സോ വി​സ്കോ​ന്തി പ്ര​ഭു​വി​ന്‍റെ സ​ഹാ​യ​ത്തോ​ടെ നി​ർ​മാ​ണം ആ​രം​ഭി​ച്ച ദേ​വാ​ല​യം പൂ​ർ​ത്തീ​ക​രി​ച്ച​ത് 1965ൽ. ​അ​ര സ​ഹ​സ്രാ​ബ്ദ​ത്തോ​ളം നീ​ണ്ടു​നി​ന്ന സ​ങ്കീ​ർ​ണ​മാ​യ നി​ർ​മാ​ണ ച​രി​ത്രം!

ഒ​രേ സ​മ​യം 40,000 പേ​ർ

ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ഗോ​ഥി​ക് ശൈ​ലി​യി​ലു​ള്ള ക​ത്തീ​ഡ്ര​ലു​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്നാ​ണി​ത്. ഉ​ൾ​വ​ശം 11,700 ച​തു​ര​ശ്ര മീ​റ്റ​റാ​ണ്, ഇ​വി​ടെ 40,000 ആ​ളു​ക​ൾ​ക്ക് ഒ​രേ സ​മ​യം ഇ​രി​ക്കാ​ന്‍ ക​ഴി​യും. യൂ​റോ​പ്പി​ലെ​മ്പാ​ടു​മു​ള്ള ആ​ർ​ക്കി​ടെ​ക്റ്റു​ക​ൾ പ​ദ്ധ​തി​യു​ടെ നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ല്‍ പ​ല കാ​ല​ഘ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി പ​ങ്കെ​ടു​ത്തു. ആ​റു ത​ല​മു​റ​ക​ൾ​ത​ന്നെ ഈ ​പ​ള്ളി​ക്കു​വേ​ണ്ടി അ​ധ്വാ​നി​ച്ചു.

ഓ​രോ നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലും അ​തി​ന്‍റെ നി​ർ​മാ​ണം ക്ര​മേ​ണ സം​ഭ​വി​ച്ചു. വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ൽ, 19ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ന്‍റെ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ നെ​പ്പോ​ളി​യ​നാ​ണ് പ​ള്ളി​യു​ടെ മു​ൻ​വ​ശം പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കു​ക​യും നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ന്‍റെ അ​വ​സാ​ന ഘ​ട്ടം ആ​രം​ഭി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്ത​ത്.

52 ഭീ​മ​ൻ തൂ​ണു​ക​ൾ

പ്രാ​ർ​ഥ​നാ​നി​ർ​ഭ​ര​മാ​യ അ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​മാ​ണ് പ​ള്ളി​ക്കു​ള്ളി​ൽ. ഒ​രു ഭാ​ഗ​ത്താ​യി ഇ​റ്റാ​ലി​യ​ന്‍ ഭാ​ഷ​യി​ല്‍ ആ​രാ​ധ​ന ന​ട​ക്കു​ന്നു. അ​ന​വ​ധി സ​ന്ദ​ര്‍​ശ​ക​ര്‍ കാ​ഴ്ച​ക​ള്‍ ക​ണ്ട് അ​ദ്ഭു​തം​കൂ​റി ന​ട​ക്കു​ന്നു. ഒ​രു കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ലാ​ണോ അ​തോ ആ​ര്‍​ട്ട് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ലാ​ണോ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു തോ​ന്നും.

വ​ലി​യ മാ​ർ​ബി​ൾ പാ​ളി​ക​ൾ​കൊ​ണ്ട് നി​ർ​മി​ച്ച വി​ശാ​ല​മാ​യ ഘ​ട​ന. പ​ള്ളി​ക്കു​ള്ളി​ല്‍ ഒ​രു വ​ര്‍​ഷ​ത്തെ 52 ആ​ഴ്ച​ക​ളെ പ്ര​തി​നി​ധീ​ക​രി​ക്കാ​നെ​ന്ന​തു​പോ​ലെ 52 ഭീ​മ​ന്‍ തൂ​ണു​ക​ളു​ണ്ട്. അ​വ​യാ​ണ് ഈ ​കൂ​റ്റ​ന്‍ നി​ര്‍​മി​തി​യെ താ​ങ്ങു​ന്ന​ത്. വി​വി​ധ നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള ഡി​സൈ​നി​ൽ മാ​ര്‍​ബി​ള്‍ പാ​കി​യ ത​റ. വി​ശ്വാ​സി​ക​ള്‍ നേ​ര്‍​ച്ച​യാ​യി മെ​ഴു​കു​തി​രി​ക​ള്‍ വാ​ങ്ങി ക​ത്തി​ച്ചു പ്രാ​ര്‍​ഥി​ക്കു​ന്നു.

‘ക​ല’​ക്ക​ൻ കാ​ഴ്ച​ക​ൾ

ക​ത്തീ​ഡ്ര​ലി​ന്‍റെ ഉ​ൾ​വ​ശം ഇ​റ്റാ​ലി​യ​ന്‍ ന​വോ​ത്ഥാ​ന​ത്തി​ന്‍റെ​യും മ​ധ്യ​കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ന്‍റെ​യും സ​മ്പ​ന്ന​മാ​യ ക​ലാ​പാ​ര​മ്പ​ര്യം വി​ളം​ബ​രം ചെ​യ്യു​ന്നു. ക​ത്തീ​ഡ്ര​ലി​നോ​ടു ചേ​ർ​ത്തു​വ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന ഒാ​രോ മ​ൺ​ത​രി​യി​ലും ക​ല​യു​ണ്ടെ​ന്നു തോ​ന്നി​പ്പോ​കും. ക​ത്തീ​ഡ്ര​ലി​ലെ ചി​ത്രാ​ങ്കി​ത ചി​ല്ലു ജ​നാ​ല​ക​ൾ ഒ​രു കാ​ഴ്ച ത​ന്നെ​യാ​ണ്. ഒ​പ്പം അ​തു​ല്യ​മാ​യ വാ​സ്തു​വി​ദ്യ​ക​ളും അ​ല​ങ്കാ​ര​ങ്ങ​ളും നി​റ​ഞ്ഞു​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു.

വി​ശ്വ​വി​ഖ്യാ​ത ഇ​റ്റാ​ലി​യ​ൻ ക​ലാ​കാ​ര​നാ​യ ലി​യോ​ണാ​ര്‍​ഡോ ഡാ​വി​ഞ്ചി​യു​ടെ ക​ര​സ്പ​ര്‍​ശ​മേ​റ്റ എ​ണ്ണ​മ​റ്റ ക​ലാ​സൃ​ഷ്ടി​ക​ളു​ണ്ടി​വി​ടെ; ഇ​റ്റാ​ലി​യ​ന്‍ ശി​ല്പ​ക​ലാ വൈ​ദ​ഗ്ധ്യം വി​ളി​ച്ചോ​തു​ന്ന​വ. പ്ര​വാ​ച​ക​ന്മാ​ർ, മാ​ലാ​ഖ​മാ​ർ, വി​ശു​ദ്ധ​ർ, ര​ക്ത​സാ​ക്ഷി​ക​ൾ എ​ന്നി​വ​രൊ​ക്കെ ശി​ല്പ​ങ്ങ​ളാ​യും ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളാ​യും ന​മ്മെ വ​ര​വേ​ൽ​ക്കു​ന്നു. മു​ഖ​ഭാ​വ​ങ്ങ​ളും വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ശ​ദാം​ശ​ങ്ങ​ളും പോ​ലും എ​ത്ര​യോ സൂ​ക്ഷ്മ​ത​യോ​ടെ​യാ​ണ് നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. വാ​ക്കു​ക​ളി​ൽ വി​വ​രി​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത കാ​ഴ്ച.

മൂ​ന്ന് ആ​ണി​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്ന്

ബ​ർ​ത്ത​ലോ​മി​യോ അ​പ്പോ​സ്ത​ന്‍റെ ശി​ല്പ​മാ​ണ് ക​ത്തീ​ഡ്ര​ലി​ലെ ഒ​രു പ്ര​ധാ​ന കാ​ഴ്ച. വി​ശു​ദ്ധ ചാ​ൾ​സ് ബോ​റോ​മി​യോ​യു​ടെ തി​രു​ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ, വി​ശു​ദ്ധ അം​ബ്രോ​സ് വി​ശു​ദ്ധ അ​ഗ​സ്റ്റി​നു ജ്ഞാ​ന​സ്നാ​നം ന​ൽ​കി​യ നാ​ലാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ ഒ​രു അ​ഷ്ട​ഭു​ജ സ്നാ​ന​ക്കു​ളം എ​ന്നി​വ ഇ​വി​ടെ ഇ​പ്പോ​ഴു​മു​ണ്ട്. പ​ള്ളി​യി​ൽ വി​വി​ധ ഇ​ട​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി വി​ശു​ദ്ധ​രു​ടെ തി​രു​ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ കാ​ണാം. പ​ഴ​യ​നി​യ​മ​ത്തി​ലെ​യും പു​തി​യ​നി​യ​മ​ത്തി​ലെ​യും രം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചി​ത്രീ​ക​ര​ണം നി​ര​വ​ധി. ഓ​രോ​ന്നും ഒ​ന്നി​നൊ​ന്നു മി​ഴി​വു​റ്റ​തും തി​ക​വാ​ര്‍​ന്ന​തും.

അ​ള്‍​ത്താ​ര​യു​ടെ മു​ക​ളി​ലെ താ​ഴി​ക​ക്കു​ട​ത്തി​ൽ ചു​വ​ന്ന വെ​ളി​ച്ച​ത്താ​ൽ അ​ട​യാ​ള പ്പെ​ടു​ത്തി​യ ഒ​രു പേ​ട​കം കാ​ണാം. ദു​വോ​മോ​യി​ൽ സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന ഏ​റ്റ​വും വി​ല​മ​തി​ക്കാ​നാ​കാ​ത്ത തി​രു​ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്നാ​ണി​ത്. ഈ​ശോ​മി​ശി​ഹാ​യെ ക്രൂ​ശി​ക്കാ​ന്‍ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചു എ​ന്നു വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്ന മൂ​ന്ന് ആ​ണി​ക​ളി​ല്‍ ഒ​ന്ന്! വ​ർ​ഷ​ത്തി​ൽ ഒ​രി​ക്ക​ൽ മാ​ത്ര​മേ ഇ​തു പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കു കാ​ണാ​നാ​യി തു​റ​ക്കൂ.

ഭീ​മ​ൻ ഓ​ർ​ഗ​ൻ

പ​ള്ളി​യു​ടെ അ​ള്‍​ത്താ​ര​യു​ടെ ഇ​ട​തു​ഭാ​ഗ​ത്താ​യി ക്വ​യ​റി​ന്‍റെ ഇ​രി​പ്പി​ട​ങ്ങ​ൾ കാ​ണാം. അ​തി​ന​ടു​ത്താ​യി ലോ​ക​ത്തി​ലെ​ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ സം​ഗീ​ത ഓ​ര്‍​ഗ​ൻ ഇ​വി​ടെ സ്ഥാ​പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. പ്ര​ധാ​ന ബ​ലി​പീ​ഠ​ത്തി​ന​ടു​ത്തു സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന ഈ ​ഓ​ര്‍​ഗ​നി​ല്‍ 15,800 ലോ​ഹ പൈ​പ്പു​ക​ളു​ണ്ട്.

ഒ​രു ഇ​ൻ​സ്ട്രു​മെ​ന്‍റ​ൽ മാ​സ്റ്റ​ർ​പീ​സ്, ചി​ല പൈ​പ്പു​ക​ൾ ഒ​ൻ​പ​തു മീ​റ്റ​റി​ല​ധി​കം ഉ​യ​രം ഉ​ള്ള​വ​യാ​ണ്. പ​ള്ളി​ക്കു​ള്ളി​ലെ കാ​ഴ്ച​ക​ള്‍​ക്കു ശേ​ഷം കു​റ​ച്ചു​സ​മ​യം അ​വി​ടെ പ്രാ​ർ​ഥ​ന​യോ​ടെ ഇ​രു​ന്നു. ആ​രാ​യാ​ലും ഇ​വി​ടെ വ​ന്നാ​ൽ ഒ​രു നി​മി​ഷം പ്രാ​ർ​ഥി​ക്കാ​തെ മ​ട​ങ്ങാ​ൻ തോ​ന്നി​ല്ല. ടെ​റ​സി​ലേ​ക്ക് ക​യ​റു​ക​യാ​ണ് ഇ​നി അ​ടു​ത്ത ല​ക്ഷ്യം.

ലി​ഫ്റ്റ് ഉ​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും കാ​ൽ​ന​ട​യാ​യി ഇ​രു​നൂ​റി​ൽ​പ​രം പ​ടി​ക​ൾ ക​യ​റി പ​ള്ളി​യു​ടെ ടെ​റ​സി​ലെ​ത്തി. ന​ല്ല തി​ര​ക്കു​ണ്ട് അ​വി​ടെ​യും. മി​ലാ​ന്‍റെ ഏ​റ്റ​വും മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ വി​ശാ​ല ദൃ​ശ്യം അ​വി​ടെ​നി​ന്നു കാ​ണാം. തെ​ളി​ഞ്ഞ ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ൽ ആ​ൽ​പ്സി​ന്‍റെ മ​ഞ്ഞു​മൂ​ടി​യ കൊ​ടു​മു​ടി​ക​ളും അ​വി​ടെ നി​ന്നാ​ല്‍ കാ​ണാം.

മേ​ൽ​ക്കൂ​ര​യി​ലെ ശി​ല്പ​ങ്ങ​ൾ ഓ​രോ​ന്നും അ​ടു​ത്തു​നി​ന്നു കാ​ണു​ന്ന​തു കൗ​തു​ക​ക​ര​മാ​ണ്. മ​റ്റു കു​റ​ച്ചു ആ​ധു​നി​ക ശൈ​ലി​യി​ലു​ള്ള ചി​ത്രീ​ക​ര​ണ​വും അ​വി​ടെ കാ​ണാ​ന്‍ സാ​ധി​ച്ചു. ന​ല്ല വെ​യി​ലു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ശി​ല്പ​ങ്ങ​ളു​ടെ സൗ​ന്ദ​ര്യ​ത്തി​ൽ മ​തി​മ​റ​ന്ന​പ്പോ​ൾ സ​മ​യം പോ​യ​ത​റി​ഞ്ഞി​ല്ല.

3,400 ശി​ല്പ​ങ്ങ​ൾ

1774ൽ ​ഗ്യു​സെ​പ്പെ പെ​രെ​ഗോ നി​ര്‍​മി​ച്ച ക​ന്യാ​മ​റി​യ​ത്തി​ന്‍റെ സ്വ​ർ​ണ​നി​റ​മു​ള്ള രൂ​പ​മാ​യ മ​ഡോ​ണ പ​ള്ളി​യു​ടെ ഏ​റ്റ​വും ഉ​യ​ര്‍​ന്ന ഗോ​പു​ര​ത്തി​ല്‍ നി​ന്നാ​ൽ വ്യ​ക്ത​മാ​യി കാ​ണാം. വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​യി ഇ​തു മി​ലാ​ന്‍റെ പ്ര​തീ​ക​മാ​ണ്. മി​ലാ​ന്‍റെ ര​ക്ഷാ​ധി​കാ​രി​കൂ​ടി​യാ​ണ് പ്ര​ദേ​ശ​വാ​സി​ക​ൾ സ്നേ​ഹ​പൂ​ർ​വം "ലാ ​മ​ദോ​ണീ​ന' എ​ന്നു വി​ളി​ക്കു​ന്ന വി​ശു​ദ്ധ മാ​താ​വ്.

ലോ​ക​ത്ത് ഏ​റ്റ​വും അ​ധി​കം ശി​ല്പ​ങ്ങ​ളും പെ​യി​ന്‍റിം​ഗു​ക​ളും ഉ​ള്ള ദേ​വാ​ല​യ​മാ​യ മി​ലാ​ൻ ദു​വോ​മോ​യി​ൽ 3,400 പൂ​ര്‍​ണ പ്ര​തി​മ​ക​ളും ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​നു മ​റ്റ് രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ട്.

തീ​ർ​ച്ച​യാ​യും, ഏ​റ്റ​വും മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ കാ​ഴ്ച​യാ​ണ് ആ​കാ​ശ​ത്തേ​ക്കു​യ​ർ​ന്നു നി​ൽ​ക്കു​ന്ന 135 സ്തൂ​പ​ങ്ങ​ള്‍. ഓ​രോ​ന്നി​ലും വ്യ​ത്യ​സ്ത ശി​ല്പ​ങ്ങ​ളും അ​ല​ങ്കാ​ര​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ട്. ഇ​റ്റാ​ലി​യ​ന്‍ ധ​വ​ള മാ​ര്‍​ബി​ള്‍ കൊ​ണ്ടാ​ണ് പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും പ​ള്ളി​യു​ടെ നി​ർ​മാ​ണം. ഒ​രു വാ​സ്തു​വി​ദ്യാ വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​യാ​ണെ​ങ്കി​ൽ, ഇ​തു നി​ങ്ങ​ൾ​ക്കു സ്വ​ർ​ഗം ത​ന്നെ​യാ​ണ്!

മ​ഹ​ത്താ​യ പ​ള്ളി​യോ​ടു വി​ട​പ​റ​യാ​ന്‍ സ​മ​യ​മാ​യി, പ​ടി​ക​ളി​റ​ങ്ങി താ​ഴെ എ​ത്തി. ച​ത്വ​ര​ത്തി​നോ​ടു ചേ​ർ​ന്നു​ത​ന്നെ​യു​ള്ള ദു​വോ​മോ മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​ണ് പി​ന്നീ​ടു പോ​യ​ത്. പ​ള്ളി പ​ണി​ത വി​വി​ധ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ശ​ദ​മാ​യ ച​രി​ത്രം അ​വി​ടെ​നി​ന്നു മ​ന​സി​ലാ​ക്കാം.

പ​ള്ളി​യോ​ടു ചേ​ർ​ന്നു​ത​ന്നെ​യാ​ണ് ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും പ​ഴ​ക്കം ചെ​ന്ന ഷോ​പ്പിം​ഗ് മാ​ളു​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്നാ​യ "ഗ​ല്ലേ​റി​യ വി​ത്തോ​റി​യോ എ​മാ​നു​വേ​ലെ II'. 1865-1877 കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ നി​ർ​മി​ച്ച ഗ്ലാ​സ്‌ ക​മാ​ന​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യ നാ​ലു നി​ല​ക​ളു​ള്ള ഒ​രു മ​നോ​ഹ​ര കെ​ട്ടി​ടം. മി​ലാ​നി​ലെ ഏ​റ്റ​വും തി​ര​ക്കു​ള്ള​തും ഏ​റ്റ​വും ചെ​ല​വേ​റി​യ​തു​മാ​യ ഷോ​പ്പിം​ഗ് മാ​ളു​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്നാ​ണി​ത്. കു​റെ സ​മ​യം അ​വി​ടെ​യും ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ച ശേ​ഷം രാ​ത്രി​യോ​ടെ ഹോ​ട്ട​ലി​ലേ​ക്കു മ​ട​ങ്ങി.

നി​ലാ​വു​ദി​ക്കു​ന്ന ക​ത്തീ​ഡ്ര​ൽ

മി​ലാ​നി​ൽ ഇ​തി​നു ശേ​ഷം നാ​ലു​ത​വ​ണ പോ​യ​പ്പോ​ഴും ഈ ​പ​ള്ളി​യു​ടെ സൗ​ന്ദ​ര്യം ആ​സ്വ​ദി​ക്കാ​തെ തി​രി​കെ​പ്പോ​രാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നി​ല്ല. ച​ന്ദ്ര​പ്ര​കാ​ശ​ത്തി​ൽ മി​ലാ​ൻ ക​ത്തീ​ഡ്ര​ലി​നേ​ക്കാ​ൾ നി​ഗൂ​ഢ​വും ആ​ക​ർ​ഷ​ക​വു​മാ​യ ഒ​ന്നും സ​ങ്ക​ല്പി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യി​ല്ലെ​ന്നു ക​വി​ക​ൾ വാ​ഴ്ത്തി​യ​ത് സ​ത്യ​മാ​ണ്.

1386ൽ ​നി​ര്‍​മാ​ണം ആ​രം​ഭി​ച്ച ഈ ​ദേ​വാ​ല​യ​ത്തി​ന്‍റെ പ​ണി​ക​ൾ ഇ​പ്പോ​ഴും പൂ​ര്‍​ത്തി​യാ​യി​ട്ടി​ല്ല എ​ന്നു തോ​ന്നും ന​മു​ക്ക്. ഒ​രി​ക്ക​ലും തീ​രാ​ത്ത ഒ​രു പ്ര​ക്രി​യ പോ​ലെ അ​ത് അ​നു​സ്യൂ​തം തു​ട​ര്‍​ന്നു​കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. കെ​ട്ടി​ടം വൃ​ത്തി​യാ​ക്കാ​നു​ള്ള പ​ദ്ധ​തി​യും അ​തി​ന്‍റെ മാ​ർ​ബി​ൾ തി​ള​ക്കം നി​ല​നി​ർ​ത്താ​നു​ള്ള പ​തി​വ് പു​നഃ​സ്ഥാ​പ​ന​വും വൃ​ത്തി​യാ​ക്ക​ലും തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി ന​ട​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​ലാ​ണി​ത്.

ആ​ധു​നി​ക നി​ർ​മാ​ണ സാ​ങ്കേ​തി​ക​വി​ദ്യ​ക​ൾ ഒ​ന്നും നി​ല​വി​ൽ ഇ​ല്ലാ​യി​രു​ന്ന ഒ​രു കാ​ല​ത്തു തു​ട​ങ്ങി​യ ഈ ​ദേ​വാ​ല​യ നി​ർ​മാ​ണം ലോ​ക​ത്തെ എ​ങ്ങ​നെ വി​സ്മ​യി​പ്പി​ക്കാ​തി​രി​ക്കും? ദു​വോ​മോ ക​ത്തീ​ഡ്ര​ൽ ഒ​രു ക​ലാ​പ​ര​മാ​യ സ്മാ​ര​കം എ​ന്ന​തി​ന​പ്പു​റം ദ​ശ​ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​നു തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​ർ​ക്കു ക്രൈ​സ്ത​വി​ക​ത​യു​ടെ ആ​ഴം തൊ​ട്ട​റി​യാ​ൻ സ​ഹാ​യി​ക്കു​ന്ന പ്രാ​ർ​ഥ​നാ​നു​ഭ​വം കൂ​ടി​യാ​ണ്.

സി​ബി മാ​ത്യു, കൊ​ട്ടാ​ര​ക്ക​ര