വി​ജ​യം കൂ​ട്ടു​വിട്ട ജ​യ്ദേ​വ്
ചില പ്രതിഭകളുടെ വിധി അതാണ്. ആഘോഷിക്കപ്പെടാതെ എരിഞ്ഞടങ്ങുക...
ഒരേ ചിത്രത്തിലൂടെ എണ്ണംപറഞ്ഞ റൊമാന്‍റിക് ഡ്യുവറ്റും ഭജനും ഗസലും സമ്മാനിച്ച് പാട്ടുപ്രേമികളെ വിസ്മയിപ്പിച്ച സംഗീത സംവിധായകൻ... അദ്ദേഹത്തിന് കാലം കാത്തുവച്ചത് വിജയത്തിന്‍റെ വഴികളായിരുന്നില്ല...


ആ​ല​പി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​തെ​പോ​യൊ​രു സു​ന്ദ​ര​ഗീ​തം- അ​താ​യി​രു​ന്നു സം​ഗീ​ത​സം​വി​ധാ​യ​ക​ൻ ജ​യ്ദേ​വ്. ഇ​ങ്ങ​നെ​യ​ല്ലാ​തെ ഏ​തു​വി​ധ​മാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ക!

ജ​നു​വ​രി ആ​റ്:
വി​ഖ്യാ​ത ഗാ​യി​ക ഉ​ഷാ തി​മോ​ത്തി ത​ന്‍റെ ഫേ​സ്ബു​ക്ക് ചു​വ​രി​ൽ ഇ​ങ്ങ​നെ എ​ഴു​തി-
സം​ഗീ​ത സം​വി​ധാ​യ​ക​ൻ ജ​യ്ദേ​വ്ജി എ​ത്ര​ത്തോ​ളം പ്ര​തി​ഭാ​ശാ​ലി ആ​യി​രു​ന്നു​വോ അ​ത്ര​ത​ന്നെ നി​ർ​ഭാ​ഗ്യ​വാ​നു​മാ​യി​രു​ന്നു. മും​ബൈ​യി​ൽ വ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​ന്‍റെ സ​ഹാ​യി​യാ​യി. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ക​ഴി​വു ക​ണ്ടാ​ണ് ന​വ്കേ​ത​ൻ, അ​ഥ​വാ ദേ​വ് ആ​ന​ന്ദ് സാ​ഹ​ബ് ഹം ​ദോ​നോ എ​ന്ന ചി​ത്രം ഓ​ഫ​ർ ചെ​യ്ത​ത്.

ആ ​ചി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഗാ​ന​ങ്ങ​ൾ എ​ല്ലാം സൂ​പ്പ​ർ ഹി​റ്റു​ക​ളാ​യി. പ​ക്ഷേ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ്യം തെ​ളി​ഞ്ഞി​ല്ല. ബ​ർ​മ​ൻ ദാ ​ദേ​വ് സാ​ഹ​ബി​നോ​ടു പ​റ​ഞ്ഞു- ന​വ്കേ​ത​ൻ എ​ന്‍റെ വീ​ടാ​ണ്, ജ​യ്ദേ​വി​ന് ഇ​നി​യൊ​രു സി​നി​മ കൊ​ടു​ക്ക​രു​ത്. ജ​യ്ദേ​വ്ജി​ക്ക് വീ​ടും കു​ടും​ബ​വും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഒ​രു സു​ഹൃ​ത്തി​ന്‍റെ വീ​ട്ടി​ൽ പേ​യിം​ഗ് ഗ​സ്റ്റാ​യാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. രോ​ഗ​ബാ​ധി​ത​നാ​യി മും​ബൈ​യി​ലെ ഒ​രാ​ശു​പ​ത്രി​യി​ൽ കി​ട​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം അ​ന്ത്യ​ശ്വാ​സം വ​ലി​ച്ചു.

സം​സ്കാ​ര​ച്ച​ട​ങ്ങി​നു​പോ​ലും സി​നി​മാ​രം​ഗ​ത്തെ ഒ​രാ​ളും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഈ ​വ​രി​ക​ളി​ൽ ഒ​രു നി​സ​ഹാ​യ ജീ​വി​തം ഒ​റ്റ​നോ​ട്ട​ത്തി​ൽ കാ​ണാം. ആ​ശു​പ​ത്രി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ജ​യ്ദേ​വി​ന്‍റെ മൃ​ത​ദേ​ഹം നേ​രേ കൊ​ണ്ടു​പോ​യ​ത് ശ്മ​ശാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന​റി​യു​ന്പോ​ൾ ഉ​ള്ളി​ലെ​വി​ടെ​യോ ഒ​രു മു​റി​വു നീ​റു​ന്നി​ല്ലേ? ആ​റാം തീ​യ​തി, ബു​ധ​നാ​ഴ്ച അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ച​ര​മ​വാ​ർ​ഷി​ക ദി​ന​മാ​യി​രു​ന്നു.

എ​ണ്ണം​പ​റ​ഞ്ഞ പാ​ട്ടു​ക​ൾ

ഹി​ന്ദി സി​നി​മ​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും മി​ക​ച്ച റൊ​മാ​ന്‍റി​ക് സൂ​പ്പ​ർ​ഹി​റ്റു​ക​ളി​ലൊ​ന്ന്: അ​ഭീ നാ ​ജാ​വോ ഛോട്ക​ർ.. (മു​ഹ​മ്മ​ദ് റ​ഫി, ആ​ഷാ ഭോ​സ്ലേ), അ​തി​സു​ന്ദ​ര​മാ​യ ഗ​സ​ലു​ക​ളി​ലൊ​ന്ന്: ക​ഭീ ഖു​ദ് പേ ​ക​ഭി ഹാ​ലാ​ത് പേ.. (​മു​ഹ​മ്മ​ദ് റ​ഫി), ഹൃ​ദ​യ​മു​ള്ള ഭ​ജ​നു​ക​ളി​ലൊ​ന്ന്: അ​ല്ലാ തേ​രോ നാം.. (​ല​താ മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റും സം​ഘ​വും)- ഇ​വ​യെ​ല്ലാം പി​റ​വി​യെടു​ത്ത​ത് ജ​യ്ദേ​വി​ന്‍റെ ഈ​ണ​ത്തി​ലാ​ണ്. മി​ക​ച്ച സം​ഗീ​ത സം​വി​ധാ​യ​ക​നു​ള്ള ദേ​ശീ​യ പു​ര​സ്കാ​രം അ​ദ്ദേ​ഹം മൂ​ന്നു​ത​വ​ണ നേ​ടി. അ​വാ​ർ​ഡു​ക​ൾ വി​ജ​യം ഉ​റ​പ്പി​ക്കു​ന്നി​ല്ല എ​ന്ന​തി​നു തെ​ളി​വ്! ആ​ഘോ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​ത്ത മെ​ല​ഡി മേ​ക്ക​റാ​യി അ​ദ്ദേ​ഹം ജീ​വി​തം ത​ള്ളി​നീ​ക്കി. എ​ന്താ​വാം കാ​ര​ണം? തീ​ർ​ച്ച​യാ​യും ആ ​കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്ന് ഉ​ഷാ തി​മോ​ത്തി എ​ഴു​തി​യ​താ​യി​രി​ക്കും.

ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ഴം

ഗാ​ന​ര​ച​യി​താ​വ് എ​ന്ന​തി​നേ​ക്കാ​ൾ ക​വി​യാ​കാ​ൻ ജ​നി​ച്ച​യാ​ളാ​യി​രു​ന്നു സാ​ഹി​ർ ലു​ധി​യാ​ൻ​വി. ത​ത്വ​ചി​ന്ത​യു​ടെ പൂ​ർ​ണ​ത​യി​ലെ​ത്താ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് ഒ​ട്ടൊ​ന്നും പ്ര​യാ​സ​പ്പെ​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല അ​ല്ലാ തേ​രോ നാം ​എ​ന്ന ഭ​ജ​നി​ൽ. ജ​യ്ദേ​വ് അ​തി​നു കൊ​ടു​ത്ത ഈ​ണ​മോ! എ​ന്തൊ​രാ​ഴ​മാ​ണ് അ​തി​ന്! ഗൗ​ഡ് സാ​രം​ഗ് രാ​ഗ​ത്തി​ൽ അ​ധി​ഷ്ഠി​ത​മാ​യാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​മ​ത് ഒ​രു​ക്കി​യ​തെ​ന്ന് സം​ഗീ​ത​രം​ഗ​ത്തു​ള്ള​വ​ർ പ​റ​യു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ അ​ന്യ​സ്വ​ര​മാ​യ തീ​വ്ര​മ​ധ്യ​മം ഇ​ട​യ്ക്കി​ടെ സ​മ​ർ​ഥ​മാ​യി ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട് ജ​യ്ദേ​വ്. താ​ള​ത്തി​ൽ ഒ​രു ബ​ർ​മ​ൻ സ്കൂ​ളി​ന്‍റെ ഛായ ​കാ​ണാ​മെ​ന്നും വി​ദ​ഗ്ധ​ർ പ​റ​യു​ന്നു.

വ​ള​രെ കു​റ​ച്ചു സം​ഗീ​തോ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്ര​മേ പാ​ട്ടി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ളൂ. അ​ത​ത്ര അ​ദ്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു​മി​ല്ല. ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഫ്ളൂ​ട്ട് മാ​ത്ര​മാ​ണ് എ​ടു​ത്തു​പ​റ​യേ​ണ്ട ഒ​ന്ന്. പെ​ർ​ക്ക​ഷ​നാ​ക​ട്ടെ, താ​ളം എ​ണ്ണി​യെ​ടു​ക്കാ​നു​ള്ള സൗ​ക​ര്യ​ത്തി​നു മാ​ത്ര​വും!

പാ​ട്ടി​ലെ കോ​റ​സ് ആ​ണ് സ​വി​ശേ​ഷ​മാ​യ മ​റ്റൊ​രു കാ​ര്യം. അ​തൊ​രു സിം​ഗ്-​അ​ലോം​ഗ് കോ​റ​സ് ആ​ണ്. അ​താ​യ​ത് മു​ഖ്യ ഗാ​യി​ക പാ​ടു​ന്ന എ​ല്ലാ വ​രി​ക​ളും ഗാ​യ​ക​സം​ഘം അ​തേ​പ​ടി ആ​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ല​ത​യു​ടെ സ്വ​ര​വും കോ​റ​സും ചേ​ർ​ന്ന് അ​ത്ര​മാ​ത്രം ദൈ​വി​ക​മാ​യ അ​നു​ഭ​വ​മാ​ണ് ന​ൽ​കി​യ​ത്. പാ​ട്ടി​നു​വേ​ണ്ടി ജ​യ്ദേ​വ് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത സ്വ​ര​ങ്ങ​ളും അ​പാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. കേ​ൾ​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​ല്ലാം മൂ​ളി​നോ​ക്കു​ന്ന ഒ​ന്നാ​യി അ​ല്ലാ തേ​രോ നാം ​മാ​റി.

എം.​എ​സി​നെ ക​ണ്ടു​വ​ച്ചു?

ഈ ​പാ​ട്ടി​റ​ങ്ങി​യ​സ​മ​യ​ത്ത് സി​നി​മാ​വൃ​ത്ത​ങ്ങ​ളി​ൽ ഒ​രു ച​ർ​ച്ച​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു- ഇ​ത് വി​ഖ്യാ​ത സം​ഗീ​ത​ജ്ഞ എം.​എ​സ്. സു​ബ്ബ​ല​ക്ഷ്മി​യെ​ക്കൊ​ണ്ടു പാ​ടി​ക്ക​ണം എ​ന്നു​ദ്ദേ​ശി​ച്ച് ഒ​രു​ക്കി​യ ഈ​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന്. എം.​എ​സ്. പാ​ടി അ​ന​ശ്വ​ര​മാ​ക്കി​യ ര​ഘു​പ​തി രാ​ഘ​വ രാ​ജാ​റാം അ​ത്ര​യും ഹൃ​ദ​യ​ഹാ​രി​യാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ. എ​ന്നാ​ൽ എം.​എ​സി​ന്‍റെ ഭ​ർ​ത്താ​വി​ന് അ​വ​ർ സി​നി​മ​യി​ൽ പാ​ടു​ന്ന​തി​നോ​ടു യോ​ജി​പ്പി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. എം.​എ​സി​നു സ്വ​യ​വും അ​ത്ര​യ്ക്കു താ​ത്പ​ര്യ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

ദേ​വ് ആ​ന​ന്ദ് പ​റ​യു​ന്നു

ഞാ​ൻ അ​ഭി​ന​യി​ച്ച ക​ഥാ​പാ​ത്ര​മാ​യ ക്യാ​പ്റ്റ​ൻ ആ​ന​ന്ദി​ന്‍റെ ജീ​വി​ത​വീ​ക്ഷ​ണം ഈ ​വ​രി​ക​ൾ പാ​ടി​യ​പ്പോ​ൾ ജ​ന​ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളെ തൊ​ട്ടു:
മേ ​സി​ന്ദ​ഗീ കാ ​സാ​ഥ് നി​ഭാ​താ ച​ലാ ഗ​യാ...

സം​ഗീ​ത​സം​വി​ധാ​യ​ക​ൻ ജ​യ്ദേ​വും ഗാ​ന​ര​ച​യി​താ​വ് സാ​ഹി​റും ഓ​രോ പാ​ട്ടു​ക​ളും മാ​ജി​ക് പോ​ലെ​യാ​ണ് നെ​യ്തെ​ടു​ത്ത​ത്. റ​ഫി​യും ല​ത​യും ആ​ഷ​യും അ​വ​യെ അ​ന​ശ്വ​ര​ങ്ങ​ളാ​ക്കി. അ​ല്ലാ തേ​രോ നാം ​എ​ന്ന പാ​ട്ട് ദൈ​വ​വി​ശ്വാ​സം ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഉ​ള്ളി​ട​ത്തോ​ളം ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ചു​ണ്ടു​ക​ളി​ലു​ണ്ടാ​കും.. പ്ര​ണ​യം മ​രി​ക്കാ​ത്തി​ട​ത്തോ​ളം അ​ഭീ നാ ​ജാ​വോ ഛോട്ക​ർ ഏ​റ്റു​പാ​ട​പ്പെ​ടും.
(ദേവ് ആനന്ദിന്‍റെ ആത്മകഥ റൊമാൻസിംഗ് വിത്ത് ലൈഫിൽനിന്ന്)
വാ​സ്ത​വ​മാ​ണ​ത്. ജ​യ്ദേ​വ് എ​ന്നും ഓ​ർ​മി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തും ഈ ​പാ​ട്ടു​ക​ൾ​കൊ​ണ്ടാ​ണ്.

ജീ​വി​ത​രേ​ഖ

നെ​യ്റോ​ബി​യി​ൽ 1918ൽ ​ജ​നി​ച്ച് ലു​ധി​യാ​ന​യി​ൽ വ​ള​ർ​ന്ന ജ​യ്ദേ​വ് വ​ർ​മ സി​നി​മാ​താ​ര​മാ​കാ​ൻ പ​തി​ന​ഞ്ചാം വ​യ​സി​ൽ ബോം​ബെ​യി​ലേ​ക്ക് ഓ​ടി​പ്പോ​യ​യാ​ളാ​ണ്. ഏ​താ​നും ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ൽ ബാ​ല​താ​ര​മാ​യി അ​ഭി​ന​യി​ച്ചു. ചെ​റു​പ്പം​മു​ത​ൽ​ക്കേ സം​ഗീ​തം പ​ഠി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​ച്ഛ​ന്‍റെ അ​സു​ഖം മൂ​ലം ലു​ധി​യാ​ന​യി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചു​പോ​കാ​ൻ സി​നി​മാ​രം​ഗം വി​ട്ടു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ മ​ര​ണ​ശേ​ഷം ല​ഖ്നോ​വി​ൽ ഉ​സ്താ​ദ് അ​ലി അ​ക്ബ​ർ ഖാ​നു​കീ​ഴി​ൽ വീ​ണ്ടും സം​ഗീ​ത​പ​ഠ​നം. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ​യും തു​ട​ർ​ന്ന് എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​ന്‍റെ​യും അ​സി​സ്റ്റ​ന്‍റാ​യി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു.

ഹം ​ദോ​നോ​യി​ലെ പാ​ട്ടു​ക​ളാ​ണ് ജ​യ്ദേ​വി​നെ വെ​ള്ളി​വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ലേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​ത്. മു​ജെ ജീ​നേ ദോ, ​രേ​ഷ്മ ഓ​ർ ഷേ​ര, പ്രേം ​പ​ർ​ബ​ത്, ഗ​രോ​ന്ദ എ​ന്നി​വ​യി​ലെ പാ​ട്ടു​ക​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പ്ര​തി​ഭ തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്ന​വ​യാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ടു​വ​ന്ന മി​ക്ക ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളും പാ​ട്ടു​ക​ൾ​കൊ​ണ്ടു ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടെ​ങ്കി​ലും ബോ​ക്സ് ഓ​ഫീ​സ് പ​രാ​ജ​യ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. പു​തു​മു​ഖ ഗാ​യ​ക​ർ​ക്ക് അ​വ​സ​രം ന​ൽ​കാ​ൻ മ​ടി​കാ​ണി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന ജ​യ്ദേ​വ് ല​താ മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റു​ടെ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട സം​ഗീ​ത​സം​വി​ധാ​യ​ക​രി​ൽ ഒ​രാ​ളാ​ണ്. അ​വി​വാ​ഹി​ത​നാ​യി​രു​ന്നു. 1987 ജ​നു​വ​രി ആ​റി​ന് 68-ാം വ​യ​സി​ൽ അ​ന്ത​രി​ച്ചു.

ഹരിപ്രസാദ്‌