1972ലെ ​ദീ​പാ​വ​ലി ആ​ഘോ​ഷ​കാ​ലം. സം​ഗീ​ത​സം​വി​ധാ​യ​ക​ൻ ആ​ർ.​ഡി. ബ​ർ​മ​നോ​ടു സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ് സു​ഹൃ​ത്താ​യ പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ൻ: ""ശ​രി​ക്കും ആ ​പാ​ട്ടി​ന്‍റെ വ​രി​ക​ൾ ദം ​മാ​രോ ദം ​എ​ന്ന​ല്ല, ഡ്രം ​മാ​രോ ഡ്രം ​എ​ന്നാ​ണ് വേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്ന​ത്''. ഹി​ന്ദു​സ്ഥാ​നി സി​നി​മാ പാ​ട്ടു​ക​ളി​ൽ ബ​ർ​മ​ൻ ഉ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ ശ​ബ്ദം നി​റ​യ്ക്കു​ന്ന​തി​നെ അ​ല്പം ക​ളി​യാ​യി ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ആ ​സം​ഗീ​ത​വി​മ​ർ​ശ​ക​ൻ.

ആ​ർ.​ഡി. ബ​ർ​മ​ന്‍റെ മ​റു​പ​ടി പെ​ട്ടെ​ന്നു​വ​ന്നു: ഇ​താ​ണ് ഞാ​നു​ണ്ടാ​ക്കുന്ന സം​ഗീ​തം. ദാ​ദാ ബ​ർ​മ​നി​ൽ​നി​ന്ന് വ്യ​ത്യ​സ്ത​നാ​യി​രി​ക്കാ​ൻ എ​നി​ക്കു ക​ഴി​യു​മെ​ന്ന് കാ​ണി​ക്കാ​ൻ​കൂ​ടി​യാ​ണ് ഇ​ത്. നി​ങ്ങ​ൾ എ​ന്തു​വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ലും എ​ഴു​തി​ക്കോ​ളൂ. പ​ക്ഷേ യൗ​വ​നം തു​ടി​ക്കു​ന്ന ഈ​ണ​ങ്ങ​ൾ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഒ​രു പു​തി​യ ത​ല​മു​റ ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്. അ​വ​ർ​ക്കു​വേ​ണ്ടി​യാ​ണ് എ​ന്‍റെ പു​തി​യ ബീ​റ്റു​ക​ൾ!

അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ മ​റു​പ​ടി എ​ത്ര കൃ​ത്യം എ​ന്നു തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഹ​രേ രാ​മ ഹ​രേ കൃ​ഷ്ണ എ​ന്ന ചി​ത്ര​ത്തി​ലെ ആ ​പാ​ട്ട്- ദം ​മാ​രോ ദം!

​സ​ന്പൂ​ർ​ണ പാ​ക്കേ​ജ്

മ​രി​ച്ചു​പോ​യ​വ​രെ​പ്പോ​ലും ജീ​വി​പ്പി​ക്കാ​ൻ ശ​ക്തി​യു​ള്ള​താ​ണ് ഈ ​പാ​ട്ടെ​ന്നു വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച​ത് വേ​റാ​രു​മ​ല്ല, സാ​ക്ഷാ​ൽ കി​ഷോ​ർ കു​മാ​റാ​ണ്! സി​ന്ത​സൈ​സ​റു​ക​ൾ, സൈ​ക്ക​ഡ​ലി​ക് ഗി​റ്റാ​റു​ക​ൾ, ആ​ഷാ ഭോ​സ്ലേ​യു​ടെ വി​സ്മ​യ​ശ​ബ്ദം എ​ന്നി​വ​കൊ​ണ്ട് പ്രപ​ഞ്ചം സൃ​ഷ്ടി​ച്ച​ത് ഒ​രു പു​തി​യ പാ​ട്ടു​പ്ര​പ​ഞ്ച​മ​ത്രേ. മാ​സ​ങ്ങ​ളോ​ളം അ​ന്ന​ത്തെ ഹി​റ്റ് ചാ​ർ​ട്ടു​ക​ളി​ൽ ഇ​ടം​പി​ടി​ച്ചു​വെ​ന്നു മാ​ത്ര​മ​ല്ല, എ​ല്ലാ ചാ​ർ​ട്ടു​ക​ൾ​ക്കു​മി​പ്പു​റം ഇ​ന്നും ഈ ​പാ​ട്ട് ഹൃ​ദ​യ​ങ്ങ​ൾ ഏ​റ്റു​പാ​ടു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. നാ​ട്ടി​ലും വി​ദേ​ശ​ത്തു​മാ​യി എ​ണ്ണ​മി​ല്ലാ​ത്ത അ​ത്ര​യും ക​വ​ർ പ​തി​പ്പു​ക​ളി​റ​ങ്ങി. മി​ല്യ​ണ്‍ ക​ണ​ക്കി​നു വ്യൂ​ക​ളു​മാ​യി യു​ട്യൂ​ബി​ൽ ഇ​ന്നും മു​ന്നേ​റു​ക​യാ​ണ് ദം ​മാ​രോ ദം.

​എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​നും മ​ക​ൻ ആ​ർ.​ഡി. ബ​ർ​മ​നും ഒ​രു​മി​ച്ച് ഗാ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ഈ​ണ​മൊ​രു​ക്ക​ണം എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു നി​ർ​മാ​താ​വും സം​വി​ധാ​യ​ക​നും നാ​യ​ക​നു​മാ​യ ദേ​വ് ആ​ന​ന്ദി​ന്‍റെ ആ​ഗ്ര​ഹം. പ​ക്ഷേ ദാ​ദാ ബ​ർ​മ​ൻ സ​മ്മ​തി​ച്ചി​ല്ല. അ​ത് മ​ക​ന് കോ​ട്ട​മാ​കു​മെ​ന്ന പ​ക്ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റേ​ത്. ചി​ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ തീം ​മ​ക​ന് കൂ​ടു​ത​ൽ ഇ​ണ​ങ്ങു​ന്ന​താ​യ​തി​നാ​ൽ പ​ഞ്ച​മി​നെ​ത്ത​ന്നെ ഏ​ൽ​പ്പി​ക്കൂ എ​ന്നും പ​റ​ഞ്ഞു അ​ദ്ദേ​ഹം.

ശ​ബ്ദ​ങ്ങ​ൾ വ​ന്ന വ​ഴി

ഗാ​ന​രം​ഗ​ത്തി​ൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ന്ന "ന​ല്ല പെ​ണ്‍​കു​ട്ടി​'ക്കു​വേ​ണ്ടി ല​താ മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റും, "ചീ​ത്ത പെ​ണ്‍​കു​ട്ടി​'ക്കു​വേ​ണ്ടി ഉ​ഷാ ഉ​തു​പ്പും ഈ ​പാ​ട്ടു പാ​ടും എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു തു​ട​ക്ക​ത്തി​ലെ തീ​രു​മാ​നം. എ​ന്നാ​ല​തു മാ​റി. ഉ​ഷാ ഉ​തു​പ്പ് അ​ന്ന​ത്തെ സം​ഭ​വം ഓ​ർ​മി​ക്കു​ന്നു:

1969ൽ ​ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ ഒ​ബ്റോ​യ് ഹോ​ട്ട​ലി​ൽ ഞാ​ൻ പാ​ടു​ന്ന​തു കേ​ൾ​ക്കാ​ൻ ദേ​വ് ആ​ന​ന്ദും ആ​ർ.​ഡി. ബ​ർ​മ​നും ഒ​പ്പം ന​വ്കേ​ത​ൻ യൂ​ണി​റ്റി​ലു​ള്ള​വ​രും വ​ന്നു. ആ ​ഷോ​യ്ക്കു ശേ​ഷം ത​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​ടു​ത്ത ചി​ത്ര​മാ​യ ഹ​രേ രാ​മ ഹ​രേ കൃ​ഷ്ണ​യി​ൽ പാ​ടാ​ൻ താ​ത്പ​ര്യ​മു​ണ്ടോ എ​ന്ന് ദേ​വ് ആ​ന​ന്ദ് ചോ​ദി​ച്ചു. എ​നി​ക്ക​ന്ന് ഇ​രു​പ​ത്തൊ​ന്നു വ​യ​സേ​യു​ള്ളൂ. സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​യും എ​നി​ക്കു വ​ലി​യ ആ​വേ​ശ​മാ​യി. പാ​ട്ടി​ന്‍റെ രൂ​പം ആ​യ​തോ​ടെ വ്യാ​പ​ക​മാ​യ റി​ഹേ​ഴ്സ​ലു​ക​ൾ ചെ​യ്തു. ല​താ​ജി​ക്കൊ​പ്പ​മു​ള്ള ഡ്യൂ​വ​റ്റ് ആ​യി​ട്ടാ​ണ് പാ​ട്ട് നി​ശ്ച​യി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. പ​ക്ഷേ അ​ദ്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യി അ​ത് ആ​ഷാ ഭോ​സ്ലേ സോ​ളോ ആ​യി മാ​റി. "യാ​ർ, ന​മു​ക്ക് എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ചെ​യ്യാം' എ​ന്ന് പ​ഞ്ചം ഖേ​ദം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചു. എ​നി​ക്കാ​യി മ​റ്റൊ​രു പാ​ട്ട് മ​ന​സി​ലു​ണ്ടെ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു.
ഉ​ഷാ ഉ​തു​പ്പി​ന് ഐ ​ല​വ് യൂ ​എ​ന്ന പാ​ട്ടു​ന​ൽ​കി ആ​ർ.​ഡി. ബ​ർ​മ​ൻ വാ​ക്കു​പാ​ലി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ദം ​മാ​രോ ദ​മ്മി​ലെ ഓ​രോ വ​രി​ക​ളു​ടെ​യും അ​വ​സാ​ന​ത്തി​ലു​ള്ള ആ... ​എ​ന്ന ശ​ബ്ദ​വും ഹ​രേ കൃ​ഷ്ണ ഹ​രേ രാം ​എ​ന്ന കോ​റ​സി​ലെ മു​ഖ്യ സ്വ​ര​വും ഉ​ഷ​യു​ടേ​താ​ണ്. ഉ​പ​ക​ര​ണ​വാ​ദ​ക​രി​ലു​മു​ണ്ട് പ്ര​മു​ഖ​ർ. പ്ര​ധാ​ന​ഭാ​ഗ​മാ​യ ഗി​റ്റാ​ർ പോ​ർ​ഷ​നു​ക​ൾ വാ​യി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് പ്ര​തി​ഭാ​ധ​ന​നാ​യ ഗാ​യ​ക​ൻ ഭൂ​പി​ന്ദ​റാ​ണ്. പാ​ട്ട് തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ട്രാ​ൻ​സി​കോ​ഡി​ലെ വി​ചി​ത്ര​സ്വ​രം സൃ​ഷ്ടി​ച്ച​ത് വി​ഖ്യാ​ത​നാ​യ ച​ര​ണ്‍​ജി​ത് സിം​ഗും.

ദം ​മാ​രോ ദം ​ല​താ മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റി​ന്‍റെ ശ​ബ്ദ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ എ​ങ്ങ​നെ​യി​രു​ന്നേ​നെ എ​ന്ന​ത് എ​ക്കാ​ല​ത്തും സം​ഗീ​ത​വി​മ​ർ​ശ​ക​രു​ടെ ചി​ന്ത​ക​ളി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പാ​ട്ടി​ന്‍റെ ഭാ​വ​ത്തി​ന് ആ ​ശ​ബ്ദം ഒ​ട്ടും ചേ​രി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന നി​ഗ​മ​ന​ത്തി​ലാ​ണ് അ​വ​രി​ൽ പ​ല​രും എ​ത്തി​യ​ത്. തീ​ർ​ത്തും വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യൊ​രു നി​റം പാ​ട്ടി​നു ന​ൽ​കാ​നാ​യി​രു​ന്നു പ​ഞ്ചം ആ​ഷ​യി​ലൂ​ടെ ഉ​ദ്ദേ​ശി​ച്ച​ത്. വ​ന്യ​വും എ​രി​പി​രി​കൊ​ള്ളി​ക്കു​ന്ന​തു​മാ​യ ഒ​രാ​ഖ്യാ​നം അ​വ​ർ ന​ൽ​കു​ക​യും ചെ​യ്തു. മി​ക​ച്ച ഗാ​യി​ക​യ്ക്കു​ള്ള ഫി​ലിം​ഫെ​യ​ർ പു​ര​സ്കാ​രം ഈ ​പാ​ട്ടി​ലൂ​ടെ വീ​ണ്ടും ആ​ഷാ ഭോ​സ്ലേ​യെ തേ​ടി​യെ​ത്തി.

പാ​ട്ടി​ന്‍റെ അ​ന​വ​ധി പ​തി​പ്പു​ക​ൾ പ​ഞ്ചം റെ​ക്കോ​ർ​ഡ് ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. സി​നി​മ​യി​ൽ പ​ല ക​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളാ​യി പ​ല​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. അ​ന്ന​ത്തെ ഹി​പ്പി ജ​ന​റേ​ഷ​ന്‍റെ മു​ദ്രാ​ഗാ​ന​മാ​യി ദം ​മാ​രോ ദം ​മാ​റി. പൊ​തു​വേ സം​ഗീ​ത​പ്രേ​മി​ക​ളു​ടെ സ്വീ​കാ​ര്യ​ത​യെ വോ​ൾ​ക്കാ​നി​ക് എ​ന്നാ​ണ് വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച​ത്. ഹി​പ്പി സം​സ്കാ​ര​ത്തി​നു പേ​രു​കേ​ട്ട കാ​ഠ്മ​ണ്ഡു​വി​ലാ​ണ് നാ​യി​ക സീ​ന​ത്ത് അ​മ​നു​മാ​യി ഗാ​ന​രം​ഗം ചി​ത്രീ​ക​രി​ച്ച​ത്.

വ​രി​ക​ൾ, മ​റു​പ​ടി

വൈ​വി​ധ്യം വ​ഴ​ങ്ങു​ന്ന ഗാ​ന​ര​ച​യി​താ​വാ​ണ് താ​നെ​ന്നു തെ​ളി​യി​ക്കാ​ൻ പ്ര​ശ​സ്ത​നാ​യ ആ​ന​ന്ദ് ബ​ക്ഷി​ക്കു കി​ട്ടി​യ അ​വ​സ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​പാ​ട്ട്. ക​ഞ്ചാ​വും ഹാ​ഷി​ഷും ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന സം​ഘം ആ​ഘോ​ഷ​മാ​യി പാ​ടു​ന്ന പാ​ട്ടാ​യ​തി​നാ​ൽ വ​രി​ക​ളി​ലും ആ ​ഒ​രു നി​ഴ​ൽ മൂ​ടി​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. വ​ലി​ക്കൂ, ല​ഹ​രി​പ്പു​ക ഒ​ന്നു​കൂ​ടി വ​ലി​ക്കൂ എ​ന്നാ​ണ് ആ​ദ്യ വ​രി​ക​ളു​ടെ അ​ർ​ഥം. ല​ഹ​രി ഉ​പ​യോ​ഗ​ത്തി​നു പ്രേ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന ആ​ക്ഷേ​പം എ​ളു​പ്പ​ത്തി​ൽ വ​രാ​വു​ന്ന​ത്. സ്വ​ബോ​ധം ന​ഷ്ട​മാ​യ​വ​ർ ദൈ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ പേ​രും പാ​ട്ടി​ൽ പ​റ​യു​ന്നു. മ​റ്റൊ​രു കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ ഒ​രു​പ​ക്ഷേ വി​വാ​ദ​മാ​കാ​മാ​യി​രു​ന്ന വ​രി​ക​ളെ മ​റ്റൊ​രു ത​ല​ത്തി​ലെ​ത്തി​ക്കാ​ൻ ഈ​ണം​കൊ​ണ്ട് ആ​ർ.​ഡി. ബ​ർ​മ​നു ക​ഴി​ഞ്ഞു.

പാ​ട്ടി​നെ​ച്ചൊ​ല്ലി വി​വാ​ദ​ങ്ങ​ളു​യ​ർ​ന്നാ​ൽ ത​ട​യി​ടാ​ൻ ദേ​വ് ആ​ന​ന്ദ് ഒ​രു വ​ഴി ക​ണ്ടു​വ​യ്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു- കി​ഷോ​ർ കു​മാ​റി​ന്‍റെ ശ​ബ്ദ​ത്തി​ലു​ള്ള ദേ​ഖോ ഓ ​ദീ​വാ​നോ എ​ന്ന പാ​ട്ടി​ന്‍റെ രൂ​പ​ത്തി​ൽ! ദൈ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ പേ​ര് മോ​ശ​മാ​യി ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്ക​രു​തെ​ന്ന് അ​തി​ൽ വ്യ​ക്ത​മാ​യി പ​റ​യു​ന്നു​ണ്ട്.

സം​ഗീ​തം ദൈ​വ​മാ​ണെ​ന്ന തി​രി​ച്ച​റി​വ് എ​ല്ലാ വി​വാ​ദ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും മു​ക​ളി​ലാ​ണ​ല്ലോ. മ​യ​ക്കു ല​ഹ​രി വേ​ണ്ട, സം​ഗീ​ത​ല​ഹ​രി മ​തി​യെ​ന്നു തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ ത​ല​മു​റ​ക​ൾ ഒ​രി​ക്ക​ലും മ​റ​ക്കി​ല്ല, ഈ ​പാ​ട്ട്!