ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ ഹ​വേ​ലി അ​ഥ​വാ വാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ നൃ​ത്ത​ശാ​ല
ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ലെ ബ​ല്ലി​മാ​ര​ൻ ലെ​യി​നി​ൽ ക്വാ​സിം ജാ​ൻ ഗ​ലി​യി​ൽ ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ മ​റ്റു ച​രി​ത്ര​ഭാ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ നി​ന്ന് ഒ​റ്റ​തി​രി​ഞ്ഞൊ​രു ഹ​വേ​ലി​യു​ണ്ട്. അ​നു​ഗ്ര​ഹീ​ത ക​വി മി​ർ​സ ഗാ​ലി​ബ് വ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​യി​ടം. ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ വാ​ക്ക് എ​ന്നാ​ൽ കാ​ല​ത്തി​ന്‍റെ നൃ​ത്ത​ശാ​ല​യാ​ണെ​ന്നാ​ണ് ക​വി ബാ​ല​ച​ന്ദ്ര​ൻ ചു​ള്ളി​ക്കാ​ട് ഒ​രി​ക്ക​ൽ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച​ത്. ഈ ​ഹ​വേ​ലി​യും ഒ​രി​ക്ക​ൽ മി​ർ​സ അ​സു​ദു​ള്ള ബേ​ഗ് ഖാ​ൻ എ​ന്ന ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ വാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ നൃ​ത്ത​ശാ​ല​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ഏ​റ്റ​വും കൂ​ടു​ത​ൽ ആ​ഘോ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഉ​ർ​ദു ക​വി​ക​ളി​ൽ ഒ​രാ​ളാ​യി​രു​ന്നു മി​ർ​സ ഗാ​ലി​ബ്.

1797 ഡി​സം​ബ​റി​ൽ ആ​ഗ്ര​യി​ലാ​ണ് മി​ർ​സ അ​ബ്ദു​ള്ള ബേ​ഗ് ഖാ​ന്‍റെ ജ​ന​നം. മി​ർ​സ​യ്ക്ക് അ​ഞ്ചു വ​യ​സാ​യ​പ്പോ​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പി​താ​വ് മ​രി​ച്ചു. പി​ന്നീ​ട് അ​മ്മാ​വ​ന്‍റെ സം​ര​ക്ഷ​ണ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു. മി​ർ​സ​യ്ക്ക് എ​ട്ടു വ​യ​സാ​യ​പ്പോ​ൾ അ​മ്മാ​വ​നും മ​രി​ച്ചു. 1810-ൽ ​ഉം​റാ​വു ബീ​ഗ​ത്തെ വി​വാ​ഹം ചെ​യ്ത മി​ർ​സ ആ​ഗ്ര വി​ട്ട് ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലേ​ക്ക് കു​ടി​യേ​റി. ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ മു​ഗ​ൾ​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്‍റെ അ​ന്ത്യ​കാ​ല​ത്തി​നും ബ്രീ​ട്ടീ​ഷ് അ​ധി​നി​വേ​ശ​ത്തി​നും സാ​ക്ഷ്യം വ​ഹി​ച്ച ക​വി​യാ​യി​രു​ന്നു മി​ർ​സ ഗാ​ലി​ബ്.

ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഗ​സ​ലു​ക​ളു​ടെ ക​ടു​ത്ത ആ​രാ​ധ​ക​നാ​യി​രു​ന്ന ക്രി​സ്റ്റ​ഫ​ള​ൻ ഹ​ക്കീം എ​ന്ന ഭി​ഷ​ഗ്വ​ര​നാ​ണ് ഈ ​ഹ​വേ​ലി സ​മ്മാ​നി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​വി​ടെ​യി​രു​ന്നാ​ണ് മി​ർ​സ ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ മ​ന​സി​ൽ​നി​ന്നു തു​ളു​ന്പി​യ മ​ധു​ര​വ​രി​ക​ൾ വി​ര​ലു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ക​ട​ലാ​സു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ഒ​ഴു​കി​യി​റ​ങ്ങി​യ​ത്. 1869ൽ ​ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ മ​ര​ണ​ശേ​ഷ​വും ഹ​വേ​ലി മ​റ്റാ​രും കൈ​വ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്താ​തി​രി​ക്കാ​ൻ ക്രി​സ്റ്റ​ഫ​ള​ൻ ഹ​ക്കീം പ്ര​ത്യേ​കം ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു.

1964ൽ ​സ​ർ​ക്കാ​ർ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്ത ഹ​വേ​ലി ലേ​ല​ത്തി​ന് വ​ച്ച​പ്പോ​ൾ മു​ഹ​മ്മ​ദ് അ​ലി ഫ​റൂ​ക്കി എ​ന്ന​യാ​ൾ 22,400 രൂ​പ​യ്ക്ക് ഇ​ത് ലേ​ല​ത്തി​ൽ പി​ടി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ൽ, ഏ​താ​നും വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു ശേ​ഷം കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്‍റെ നി​യ​മ​പ​ര​മാ​യ രേ​ഖ​ക​ളൊ​ന്നും​ത​ന്നെ മ​റ്റാ​ർ​ക്കും കൈ​മാ​റാ​തെ മു​ഹ​മ്മ​ദ് അ​ലി ഫ​റൂ​ക്കി മ​രി​ച്ചു. അ​ന്നു​മു​ത​ൽ ഈ ​ഹ​വേ​ലി​യു​ടെ ഉ​ട​മ​സ്ഥാ​വ​കാ​ശം പ​ല​രി​ലൂ​ടെ കൈ​മ​റി​ഞ്ഞു പോ​യി. മി​ർ​സ ഗാ​ലി​ബ് വ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​യി​ടം ഒ​രി​ക്ക​ൽ ക​ൽ​ക്ക​രി ഗോ​ഡൗ​ണ്‍ പോ​ലു​മാ​യി. 1999ൽ ​ഹ​വേ​ലി​യു​ടെ ഒ​രു ഭാ​ഗം ഏ​റ്റെ​ടു​ത്ത് ഡ​ൽ​ഹി സ​ർ​ക്കാ​ർ സം​ര​ക്ഷി​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി.

പി​ന്നീ​ട് ഇ​ന്ത്യ​ൻ പു​രാ​വ​സ്തു ഗ​വേ​ഷ​ണ​വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ കീ​ഴി​ലാ​യ മി​ർ​സ ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ വ​സ​തി അ​ദ്ദേ​ഹ​വു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട നി​ര​വ​ധി ഓ​ർ​മ​ക​ളു​ടെ മ്യൂ​സി​യം​കൂ​ടി​യാ​ണ്. ഹ​വേ​ലി​ക്ക് അ​ക​ത്തേ​ക്കു ക​യ​റു​ന്പോ​ൾ​ത്ത​ന്നെ മി​ർ​സ ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ ഒ​രു വ​ലി​യ ഛായാ​ചി​ത്ര​മാ​ണ് ന​മ്മ​ളെ സ്വാ​ഗ​തം ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. കൂ​ടാ​തെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളും ചെ​റി​യ പ്ര​തി​മ​യു​മു​ണ്ട്. ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ ജീ​വ​ച​രി​ത്ര വി​വ​ര​ണ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു വി​ര​ൽ​ചൂ​ണ്ടു​ന്ന നി​ര​വ​ധി കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ഈ ​മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ലു​ണ്ട്.

മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ന് അ​ക​ത്തെ മു​റി​യി​ൽ ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ ഏ​റ്റ​വും ഒ​ടു​വി​ൽ എ​ടു​ത്ത ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ പ്ര​ദ​ർ​ശി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളു​ടെ പു​സ്ത​ക ശേ​ഖ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ട് ഇ​വി​ടെ. വി​വി​ധ​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് ഗാ​ലി​ബി​നെ തേ​ടി​യെ​ത്തി​യ ക​ത്തു​ക​ളു​ടെ വ​ൻ​ശേ​ഖ​ര​വു​മു​ണ്ട്. ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ ജീ​വി​ത​ത്തോ​ട് ഏ​റെ ചേ​ർ​ന്നു​നി​ന്നി​രു​ന്ന ഹു​ക്ക​യും ഇ​വി​ടെ ശേ​ഷി​പ്പാ​യി സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.

ക​വി​ത​യ്ക്കു പു​റ​ത്ത് ഏ​റെ നി​ഷേ​ധ​ങ്ങ​ൾ നി​റ​ഞ്ഞ ജീ​വി​ത​മാ​യി​രു​ന്നു മി​ർ​സ ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റേ​ത്. മ​ത​ത്തി​ന്‍റെ ച​ട്ട​ക്കൂ​ടു​ക​ൾ​ക്കു പു​റ​ത്തു ന​ട​ന്നി​രു​ന്ന ഗാ​ലി​ബ് ഏ​റെ നി​ഷി​ദ്ധ​മാ​യി​രു​ന്ന മ​ദ്യ​ത്തി​ന്‍റെ സേ​വ​ക​നാ​യി മാ​റി​യി​രു​ന്നു. നൃ​ത്തം, ചൂ​താ​ട്ടം തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​യി​ലെ​ല്ലാം മു​ഴു​കി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. പ​ക്ഷേ, മ​നു​ഷ്യ​നെ സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ ഗാ​ലി​ബ് എ​ന്നും മു​ൻ​നി​ര​യി​ൽ നി​ന്നു. ത​ന്‍റെ​ത​ന്നെ പ​ഴ​യ ഉ​ടു​പ്പു​ക​ൾ വി​റ്റു​കി​ട്ടു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ട് ജീ​വി​ത​മാ​ർ​ഗം ക​ണ്ടെ​ത്തേ​ണ്ടി വ​ന്ന​പ്പോ​ഴും ഒ​രു യാ​ച​ക​നു​പോ​ലും ഗാ​ലി​ബി​ന്‍റെ അ​ടു​ക്ക​ൽ നി​ന്ന് നി​രാ​ശ​നാ​യി മ​ട​ങ്ങേ​ണ്ടി വ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല. ഒ​രി​ക്ക​ൽ ക​ട​ക്കാ​രു​ടെ കേ​സ് കാ​ര​ണം വീ​ട്ടി​ൽ​ത്ത​ന്നെ ഒ​തു​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന ഗാ​ലി​ബി​നെ ശ​ത്രു​ക്ക​ൾ ഗൂ​ഢാ​ലോ​ച​ന ന​ട​ത്തി പ​കി​ട​ക​ളി​യു​ടെ പേ​രി​ൽ അ​റ​സ്റ്റു ചെ​യ്ത് ജ​യി​ലി​ല​ട​യ്ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

പാ​ശ്ചാ​ത്യ രീ​തി​ക​ളെ വാ​രി​പ്പു​ണ​ർ​ന്ന ഗാ​ലി​ബ് പ്രാ​മാ​ണി​ക ആ​ചാ​ര​രീ​തി​ക​ളോ​ട് എ​ന്നും സം​വാ​ദ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ര​ഹ​സ്യ​മാ​യി മ​ദ്യ​പി​ക്കു​ക​യും എ​ന്നാ​ൽ അ​ത് നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന​വ​രെ ഗാ​ലി​ബ് ത​ന്‍റെ ക​വി​ത​ക​ളി​ലൂ​ടെ വി​മ​ർ​ശി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ക​വി​ത​ക​ളി​ൽ എ​ന്നും മ​നു​ഷ്യ​നും മാ​നു​ഷി​ക മൂ​ല്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യ​രു​ന്നു മു​ഖ്യ പ്ര​മേ​യം. പ്ര​കൃ​തി ഒ​രു വ​ലി​യ വി​ഷ​യ​മാ​യി ക​ട​ന്നു​വ​രു​ന്നി​ല്ല. മ​നു​ഷ്യ​നെ സ്നേ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ ഗാ​ലി​ബ് മ​ത​മോ സ​മു​ദാ​യ​മോ പ​രി​ഗ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. എ​ല്ലാ​റ്റി​നും അ​തീ​ത​മാ​യ മാ​ന​വ സൗ​ഹാ​ർ​ദം എ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹം ഉ​യ​ർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചു.

ത​ന്‍റെ​യൊ​പ്പം നി​ൽ​ക്കാ​ൻ​പോ​ന്ന ഒ​രു ക​വി​യാ​യി പേ​ർ​ഷ്യ​ൻ പ​ണ്ഡി​ത​നാ​യ അ​മീ​ർ ഖു​സ്രു​വി​നെ മാ​ത്ര​മേ അ​ദ്ദേ​ഹം അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. പ്ര​ശ്ന​സ​ങ്കീ​ർ​ണ​മാ​യ പാ​ത​യി​ലൂ​ടെ ക​ട​ന്നു​പോ​യ ഗാ​ലി​ബ് ജീ​വി​താ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളി​ൽ നി​ന്നാ​ണ് ത​ന്‍റെ ക​വി​ത​ക​ൾ ഉ​യി​ർ​കൊ​ണ്ട​തെ​ന്നു തു​റ​ന്നു സ​മ്മ​തി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. 1869 ഫെ​ബ്രു​വ​രി അ​ഞ്ചി​ന് മ​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നു തൊ​ട്ടു​മു​ൻ​പു​വ​രെ ത​ന്‍റെ സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ൾ എ​ഡി​റ്റു ചെ​യ്യാ​ന​യ​ച്ചി​രു​ന്ന ക​വി​ത​ക​ൾ തി​രു​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം.

സെബി മാത്യു


Copyright @ 2022 , Rashtra Deepika Ltd.