അ​ക്ഷ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​മൂ​ല്യ ഖ​നി​യാ​യി ഹ​ർ​ദ​യാ​ൽ ലൈ​ബ്ര​റി
ച​രി​ത്ര ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ളു​ടെ അ​പാ​ര വി​സ്മ​യ​ങ്ങ​ൾ ഒ​ളി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന ഇ​ട​മാ​ണ് പു​രാ​ന ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്ക്. മു​ഗ​ൾ ഭ​ര​ണകാ​ലം മു​ത​ൽ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​രം ഉ​ൾ​പ്പെടെ ച​രി​ത്ര സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഏ​ത​റ്റ​ത്തേ​ക്കു തെ​ര​ഞ്ഞു പോ​യാ​ലും അ​തി​ലൊ​രു വേ​ര് ഉ​റ​പ്പാ​യും ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ലേ​ക്കും നീ​ണ്ടു പോ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​കും. ക​ഷ്ടി​ച്ച് ഒ​രാ​ൾ​ക്കു മാ​ത്രം പോ​കാ​വു​ന്ന ഇ​രു​ണ്ട ഇ​ട​നാ​ഴി​ക​ളി​ലൂ​ടെ ക​ട​ന്നു ചെ​ന്നാ​ൽ ച​രി​ത്ര സ​ത്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ശാ​ലമായ ന​ടു​മു​റ്റ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കാ​കും ഇ​റ​ങ്ങി​ച്ചെ​ന്നു നി​ൽ​ക്കു​ക. ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ലെ തി​ര​ക്കു​ക​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ അ​തു​പോ​ലെ ഒ​ളി​പ്പി​ച്ചു വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു അ​ക്ഷ​ര വി​സ്മ​യ​മാ​ണ് ഹ​ർ​ദ​യാ​ൽ മു​നി​സി​പ്പ​ൽ ഹെ​റി​റ്റേ​ജ് പ​ബ്ലി​ക് ലൈ​ബ്ര​റി. പു​രാ​ന ദി​ല്ലി​യു​ടെ ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ൽ പ​തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഈ ​അ​ക്ഷ​ര ഖ​നി​ക്ക് 160 വ​ർ​ഷം പ്രാ​യ​മു​ണ്ട്.

നി​ല​വി​ൽ ഈ ​ലൈ​ബ്ര​റി​ക്ക് 31 ബ്രാ​ഞ്ചു​ക​ളു​ണ്ട്. കൂ​ടു​ത​ൽ ബ്രാ​ഞ്ചു​ക​ൾ തു​റ​ക്കാ​നും പു​രാ​ത​ന പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ൾ പൂ​ർ​ണ​മാ​യും ഡി​ജി​റ്റ​ലൈ​സ് ചെ​യ്യാ​നും പ​ദ്ധ​തി​യു​ണ്ട്. കാ​ലം പ​രി​ക്കേ​ൽ​പ്പി​ച്ച കേ​ടു​പാ​ടു​ക​ളി​ൽ നി​ന്നു മോ​ച​ന​ത്തി​നാ​യി അ​ടി​യ​ന്ത​ര ചി​കി​ത്സ ആ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള 1,70,000 പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളാ​ണി​വി​ടെ​യു​ള്ള​ത്. സ്വ​ർ​ണ പു​റം​ച​ട്ട​യു​ള്ള പേ​ർ​ഷ്യ​ൻ മ​ഹാ​ഭാ​ര​തം ഉ​ൾ​പ്പെടെ ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്. മു​ഗ​ൾ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി അ​ക്ബ​റു​ടെ വ​സീ​ർ ആ​യി​രു​ന്ന അ​ബ്ദു​ൾ ഫ​സ​ൽ ആ​ണ് മ​ഹാ​ഭാ​ര​തം പേ​ർ​ഷ്യ​ൻ ഭാ​ഷ​യി​ലേ​ക്കു പ​രി​ഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്.

പ​തി​നാ​റാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ മു​ഗ​ൾ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ ഖു​റാ​ൻ, തോ​മ​സ് ഹെ​ർ​ബ​ർ​ട്ടി​ന്‍റെ എ ​റി​ലേ​ഷ​ൻ ഓ​ഫ് സം ​ഇ​യേ​ഴ്സ് ട്ര​വൈ​ൽ​ന്‍റെ 1634ലെ ​എ​ഡി​ഷ​ൻ, സ​ർ വാ​ൾ​ട്ട​ർ റ​ലൈ​സി​ന്‍റെ ഹി​സ്റ്റ​റി ഓ​ഫ് ദി ​വേ​ൾ​ഡ് ഇ​ൻ ഫൈ​വ് ബു​ക്സി​ന്‍റെ 1626, 1677 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ലെ എ​ഡി​ഷ​നു​ക​ൾ, 1881ൽ ​ബ്ര​ജ് ഭാ​ഷ​യി​ൽ ല​ല്ലു​ലാ​ൽ ര​ചി​ത്ത പ്രേം ​സാ​ഗ​ർ, മു​ഗ​ൾ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി ഒൗ​റം​ഗ​സേ​ബി​ന്‍റെ ഖു​റാ​ൻ കൈ​യെ​ഴു​ത്തു പ്ര​തി, 1800ൽ ​ര​ചി​ച്ച ഭാ​ഗ​വ​ത് മ​ഹാ​പു​രാ​ണം, ഹി​ന്ദി ഖു​റാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ ​ഹെ​റി​റ്റേ​ജ് ലൈ​ബ്ര​റി​യി​ലെ അ​പൂ​ർ​വ ശേ​ഖ​ര​ങ്ങ​ളാ​ണ്.

ഹെ​റി​റ്റേ​ജ് ലൈ​ബ്ര​റി​യെ​യും അ​പൂ​ർ​വ പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളെ​യും സം​ര​ക്ഷി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന നി​ര​ന്ത​ര ആ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കൊ​ടു​വി​ൽ ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ ന​ജീം​ബ് ജം​ഗ് ലെ​ഫ്റ്റ​ന​ന്‍റ് ഗ​വ​ർ​ണ​ർ ആ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്താ​ണ് ഇ​തി​നാ​യി ഒ​രു ഇ​ട​പെ​ട​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യ​ത്. അ​തും ആ​റു വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു മു​ൻ​പ് മാ​ത്ര​മാ​ണ് ഒ​രു ച​രി​ത്ര നി​ധി​ക്ക് നേ​രെ അ​ധി​കൃ​ത​ർ തി​രി​ഞ്ഞു നോ​ക്കാ​നെ​ങ്കി​ലും ത​യാ​റാ​യ​ത് എ​ന്നോ​ർ​ക്ക​ണം. ലൈ​ബ്ര​റി പു​ന​രു​ദ്ധാ​ര​ണ​ത്തി​നൊ​പ്പം പു​രാ​ത​ന പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ ഡി​ജി​റ്റ​ലൈ​സേ​ഷ​നും ന​ട​ന്നു.

1862ൽ ​ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ​ക്ക് ഒ​രു വാ​യ​ന ശാ​ല എ​ന്ന നി​ല​യി​ലാ​ണ് ഈ ​ലൈ​ബ്ര​റി ആ​രം​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​ന്ന് ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ലെ ടൗ​ണ്‍ ഹാ​ൾ ആ​യി മാ​റി​യ അ​ന്ന​ത്തെ ലോ​റ​ൻ​സ് ഇ​ൻ​സ്റ്റി​റ്റ്യൂ​ട്ടി​ലാ​യി​രു​ന്നു ലൈ​ബ്ര​​റി​യു​ടെ ആ​രം​ഭം. പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ത​ന്നെ ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ ലോ​ക​ത്തി​ന്‍റെ പ​ല ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ നി​ന്നും എ​ത്തി​ച്ച​വ​യാ​ണ്. 1902ൽ ​ലൈ​ബ്ര​റി സ​മു​ച്ച​യം ക​ച്ചാ ബാ​ഗി​ലേ​ക്ക് മാ​റ്റി ഡ​ൽ​ഹി പ​ബ്ലി​ക് ലൈ​ബ്ര​റി എ​ന്നു പേ​ര് ന​ൽ​കി. 1912ലാ​ണ് നി​ല​വി​ലെ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ലേ​ക്ക് ലൈ​ബ്ര​റി മാ​റ്റു​ന്ന​ത്. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് വൈ​സ്രോ​യ് ആ​യി​രു​ന്ന ലോ​ർ​ഡ് ഹാം​ർ​ഡിം​ഗി​ന് നേ​രെ​യു​ണ്ടാ​യ ഒ​രു വ​ധ​ശ്ര​മ​ത്തെ തു​ട​ർ​ന്നാ​ണ് ഈ ​ലൈ​ബ്ര​റി​യു​ടെ​യും ത​ല​വ​ര​യി​ൽ മാ​റ്റ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​ത്. വ​ധ​ശ്ര​മ​ത്തി​ന് ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ക​ളാ​യ​വ​രെ ക​ണ്ടെ​ത്തു​ന്ന​തി​നാ​യി ഇ​വ​രെ കു​റി​ച്ചു വി​വ​രം ന​ൽ​കു​ന്ന​വ​ർ​ക്ക് പാ​രി​തോ​ഷി​കം പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചു. പി​ന്നീ​ട് ഇ​തി​നു ക​ണ​ക്കാ​ക്കി​യ തു​ക ഉ​ൾ​പ്പെടെ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച് ലേ​ർ​ഡി ഹാ​ർ​ഡിം​ഗ് മെ​ഡി​ക്ക​ൽ കോ​ള​ജി​നൊ​പ്പം വൈ​സ്രോ​യി​യു​ടെ പേ​രി​ൽ ത​ന്നെ ഒ​രു മു​നി​സി​പ്പ​ൽ ലൈ​ബ്ര​റി​യും നി​ർ​മി​ക്കാ​ൻ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് 106 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു മു​ൻ​പ് 1916ൽ ​ലൈ​ബ്ര​റി​ക്ക് പു​തി​യ കെ​ട്ടി​ട​വും മ​റ്റു സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളും കൈ​വ​രു​ന്ന​ത്. ഹാ​ർ​ഡിം​ഗ് മു​നി​സി​പ്പ​ൽ ലൈ​ബ്ര​റി എ​ന്നാ​ണ് അ​ന്നു പേ​ര് ന​ൽ​കി​യ​ത്.

1970ലാ​ണ് സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര സേ​നാ​നി​യാ​യി​രു​ന്ന ലാ​ല ഹ​ർ​ദ​യാ​ലി​ന്‍റെ ബ​ഹു​മാ​നാ​ർ​ഥം ലൈ​ബ്ര​റി​ക്ക് ഹ​ർ​ദ​യാ​ൽ മു​നി​സി​പ്പ​ൽ പ​ബ്ലി​ക് ലൈ​ബ്ര​റി എ​ന്ന പേ​രു ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്. ഏ​റ്റ​വും ര​സ​ക​ര​മാ​യ സം​ഭ​വം എ​ന്തെ​ന്നാ​ൽ വൈ​സ്രോ​യ് ലോ​ർ​ഡ് ഹാ​ർ​ഡിം​ഗി​ന് നേ​രെ​യു​ണ്ടാ​യ വ​ധ​ശ്ര​മ​ത്തെ അ​നു​കൂ​ലി​ക്കു​ക​യും ആ ​വി​പ്ല​വ സം​ഘ​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി നി​ല​കൊ​ള്ളു​ക​യും ചെ​യ്ത സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര സേ​നാ​നി​യാ​യി​രു​ന്നു ലാ​ലാ ഹ​ർ​ദ​യാ​ൽ എ​ന്ന​താ​ണ്.

ന​വീ​ക​ര​ണ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ശേ​ഷം ചാ​ന്ദ്നി ചൗ​ക്കി​ൽ നി​ന്നു​ള്ള എം​പി​യും അ​ന്ന് കേ​ന്ദ്ര മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രു​ന്ന ഡോ. ​ഹ​ർ​ഷ് വ​ർ​ധ​നും നോ​ർ​ത്ത് ഡ​ൽ​ഹി എം​പി ജ​യ് പ്ര​കാ​ശും ചേ​ർ​ന്നാ​ണ് ഹ​ർ​ദ​യാ​ൽ ലൈ​ബ്ര​റി തു​റ​ന്ന​ത്. 2.83 കോ​ടി രൂ​പ ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ചാ​ണ് പു​ന​രു​ദ്ധാ​ര​ണ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്തി​യ​ത്. ഇ​ന്ദി​ര ഗാ​ന്ധി നാ​ഷ​ണ​ൽ സെ​ന്‍റ​ർ ഫോ​ർ ദി ​ആ​ർ​ട്സ് ആ​ണ് പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ ഡി​ജി​റ്റ​ലൈ​സേ​ഷ​ൻ ന​ട​ത്തി​യ​ത്. ഇ​പ്പോ​ൾ എണ്ണായിരം അ​പൂ​ർ​വ ച​രി​ത്ര പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ൾ ഉ​ൾ​പ്പ​ടെ 1.25 ല​ക്ഷം പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ൾ വാ​യ​ന​യ്ക്കു ത​യാ​റാ​യി ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്.

സെബി മാത്യു