യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്ത് വി​ല​ക്ക​യ​റ്റ​വും ക്ഷാ​മ​വും എ​ങ്ങ​നെ പി​ടി​ച്ചു​നി​ർ​ത്താ​മെ​ന്ന അ​ന്ന​ത്തെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ ആ​ലോ​ച​ന​യി​ൽ നി​ന്നാ​ണ് സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​റി​ന്‍റെ പി​റ​വി

ത​ല​സ്ഥാ​ന ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ഹൃ​ദ​യ​ഭാ​ഗ​ത്ത് ഇ​ന്നും സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​ർ എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ഒ​രു ബ​സ് സ്റ്റോ​പ്പ് ഉ​ണ്ട്. ആ ​കാ​ത്തി​രി​പ്പ് കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ന് അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു പേ​ര് ല​ഭി​ച്ച​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് അ​ധി​കം അ​റി​യാ​വു​ന്ന ഡ​ൽ​ഹി നി​വാ​സി​ക​ൾ ഈ ​ത​ല​മു​റ​യി​ൽ ഏ​റെ​യു​ണ്ടാ​കി​ല്ല.

സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​റി​ൽ നി​ന്ന് കൃ​ത്യം 50 മീ​റ്റ​ർ അ​ക​ല​ത്തി​ൽ ഇ​ടി​ഞ്ഞു പൊ​ളി​ഞ്ഞ് പ​ഴ​കി ദ്ര​വി​ച്ച ഒ​രു ആ​റു​നി​ല കെ​ട്ടി​ട​മു​ണ്ട്. അ​തി​ന്‍റെ ഗ​ത​കാ​ല ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ നി​ന്നാ​ണ് ബ​സ് സ്റ്റോ​പ്പി​ന് സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​ർ എ​ന്ന പേ​ര് വ​ന്നു​ചേ​രു​ന്ന​ത്. 21-ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ന്‍റെ ആ​ദ്യ ദ​ശ​ക​ത്തി​ൽ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം നി​ല​ച്ചു​പോ​യ ആ ​കെ​ട്ടി​ട​മാ​യി​രു​ന്നു രാ​ജ്യ​ത്തെ​ത​ന്നെ ആ​ദ്യ​ത്തെ സൂ​പ്പ​ർ മാ​ർ​ക്ക​റ്റ്.

പു​രാ​ത​ന സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് ക്ഷേ​മ​രാ​ജ്യ മാ​തൃ​ക​ക​ൾ ന​വ ലി​ബ​റ​ൽ സാ​ന്പ​ത്തി​ക മു​ന്നേ​റ്റ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് കീ​ഴ്പ്പെ​ട്ടു പോ​യ​തി​ന്‍റെ ച​രി​ത്ര സ്മാ​ര​കം എ​ന്ന് ഈ ​പ​ഴ​കി​യ കെ​ട്ടി​ട​ത്തെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാം.

1965ലെ ​ഇ​ന്ത്യ-​പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ യു​ദ്ധ​ത്തി​നി​ടെ വി​ല​ക്ക​യ​റ്റം പി​ടി​ച്ചു നി​ർ​ത്തു​ന്ന​തി​ന് ന്യാ​യ​വി​ല​യ്ക്ക് അ​വ​ശ്യ സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ ല​ഭ്യ​മാ​ക്കു​ക​യെ​ന്ന ല​ക്ഷ്യ​ത്തോ​ടെ 1966ലാ​ണ് ആ​ദ്യ​ത്തെ സൂ​പ്പ​ർ മാ​ർ​ക്ക​റ്റ് എ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ ഡ​ൽ​ഹി കൊ​ണാ​ട്ട് പ്ലേ​സി​ലെ ആ​റു നി​ല കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ൽ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം ആ​രം​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്.

പ​ച്ച​ക്ക​റി, പ​ല​വ്യ​ഞ്ജ​ന​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ങ്ങി റേ​ഡി​യോ​ക​ളും കം​പ്യൂ​ട്ട​റു​ക​ളും ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ വി​വി​ധ സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളും കാ​ലാ​നു​സൃ​ത​മാ​യി ഇ​വി​ടെ വി​പ​ണ​നം ചെ​യ്തു. സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​ർ പി​ന്നീ​ട് 150 ശാ​ഖ​ക​ളും 2200 ജീ​വ​ന​ക്കാ​രു​മു​ള്ള വ​ന്പ​ൻ സ​ഹ​ക​ര​ണ ശൃം​ഖ​ല​യാ​യി ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലാ​കെ പ​ട​ർ​ന്നു. ഇ​തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി വീ​ടു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ എ​ത്തി​ച്ചു ന​ൽ​കി​യി​രു​ന്ന മൊ​ബൈ​ൽ വാ​നു​ക​ളും പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്നു.

യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്ത് വി​ല​ക്ക​യ​റ്റ​വും ക്ഷാ​മ​വും എ​ങ്ങ​നെ പി​ടി​ച്ചു​നി​ർ​ത്താ​മെ​ന്ന അ​ന്ന​ത്തെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ഇ​ന്ദി​രാ ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ ആ​ലോ​ച​ന​യി​ൽ നി​ന്നാ​ണ് സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​റി​ന്‍റെ പി​റ​വി. ബ​സാ​ർ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം ആ​രം​ഭി​ച്ച ആ​ദ്യ ദി​വ​സം ത​ന്നെ നൂ​റു​ക​ണ​ക്കി​ന് ആ​ളു​ക​ളാ​ണ് സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ വാ​ങ്ങാ​നാ​യി അ​ക​ത്തേ​ക്ക് ഇ​ടി​ച്ചു ക​യ​റി​യ​തെ​ന്ന് ഇ​ന്ത്യ കോ-​ഓ​പ്പ​റേ​റ്റീ​വ് യൂ​ണി​യ​ന്‍റെ സ​ജീ​വ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നാ​യി​രു​ന്ന എ​ൽ.​സി. ജ​യി​ൻ ത​ന്‍റെ സി​വി​ൽ ഡി​സോ​ബീ​ഡി​യ​ൻ​സ് എ​ന്ന പു​സ്ത​ക​ത്തി​ൽ വി​വ​രി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.

യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്ത് വി​ല കു​റ​ഞ്ഞ റേ​ഡി​യോ​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​റി​ൽ ഏ​റ്റ​വും കൂ​ടു​ത​ൽ വി​റ്റ​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന ഇ​ല​ക്‌​ട്രോ​ണി​ക് ഉ​പ​ക​ര​ണം. ആ​ദ്യ വ​ർ​ഷം​ത​ന്നെ ഒ​രു ല​ക്ഷം ട്രാ​ൻ​സി​സ്റ്റ​ർ റേ​ഡി​യോ​ക​ളാ​ണ് വി​റ്റു​പോ​യ​ത്. ഇ​ത്ത​രം ഉ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ വാ​ങ്ങാ​നു​ള്ള​വ​രു​ടെ തി​ര​ക്കേ​റി​യ​തോ​ടെ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്‍റെ ക​രു​ത്തി​ൽ ആ​ശ​ങ്ക​പ്പെ​ട്ട ന​ട​ത്തി​പ്പു​കാ​ർ ഇ​തി​നു​ള്ള കൗ​ണ്ട​ർ അ​ഞ്ചാം നി​ല​യി​ൽ നി​ന്ന് ഗ്രൗ​ണ്ട് ഫ്ളോ​റി​ലേ​ക്ക് മാ​റ്റി.

സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​റി​ലെ വി​ല​നി​ല​വാ​ര പ​ട്ടി​ക അ​ന്ന​ത്തെ പൊ​തു വി​പ​ണി​യി​ലെ വി​ല​നി​ല​വാ​ര പ​ട്ടി​ക​യു​മാ​യി താ​ര​ത​മ്യം ചെ​യ്തു കൊ​ണ്ടു​ള്ള പ്ര​ത്യേ​ക ബു​ള്ള​റ്റി​ൻ അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഓ​ൾ ഇ​ന്ത്യ റേ​ഡി​യോ​യി​ൽ പ്ര​തി​ദി​നം പ്ര​ക്ഷേ​പ​ണം ചെ​യ്തി​രു​ന്നു.

1998ലാ​ണ് സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​ർ എ​ന്ന സ​ഹ​ക​ര​ണ വ്യാ​പാ​ര ശൃം​ഖ​ല​യു​ടെ ക​ഷ്ട​കാ​ലം ആ​രം​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്. കെ​ടു​കാ​ര്യ​സ്ഥ​ത​യും ഉ​ന്ന​ത വൃ​ത്ത​ങ്ങ​ളി​ലെ കൊ​ടും അ​ഴി​മ​തി​യും ഒ​ടു​വി​ൽ 2002ൽ ​സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​റി​ന്‍റെ അ​ന്ത്യം കു​റി​ക്കു​ന്ന​തി​ലേ​ക്ക് വ​ഴി തെ​ളി​ച്ചു.

ഉ​പ​ഭോ​ഗ സം​സ്കാ​ര​വും ഷോ​പ്പിം​ഗ് എ​ന്ന വാ​രാ​ന്ത്യ ശീ​ല​വും മാ​ളു​ക​ളി​ലെ മേ​ള​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് മു​ഴു​കും മു​ൻ​പ് സാ​ധാ​ര​ണ​ക്കാ​ര​ന് ഒ​റ്റ വ​ര​വി​ൽ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള എ​ല്ലാ സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളും വാ​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടു പോ​കാ​വു​ന്ന ഏ​ക സം​വി​ധാ​നം സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​ർ ആ​യി​രു​ന്നു.

പ​ഴ​യ സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​ർ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന​രി​കി​ൽ 1984 മു​ത​ൽ ചാ​യ​ക്ക​ച്ച​വ​ടം ന​ട​ത്തു​ന്ന ആ​ളാ​ണ് ഉ​ത്ത​ർ​പ്ര​ദേ​ശി​ലെ ഗോ​ണ്ട സ്വ​ദേ​ശി​യാ​യ രാ​ജു ശു​ക്ല. എ​ണ്‍​പ​തു​ക​ളി​ൽ ക​ട​യി​ലേ​ക്കാ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള എ​ല്ലാ സാ​ധാ​ന​ങ്ങ​ളും ഇ​വി​ടെ നി​ന്നാ​ണ് വാ​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന​ത് എ​ന്നാ​ണ് രാ​ജു പ​റ​യു​ന്ന​ത്. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് 22 രൂ​പ​യാ​യി​രു​ന്നു ഒ​രു ലി​റ്റ​ർ പാ​മോ​യി​ലി​ന് വി​ല എ​ന്നു പോ​ലും രാ​ജു ഇ​ന്നും കൃ​ത്യ​മാ​യി ഓ​ർ​മി​ക്കു​ന്നു.

വ​ള​രെ മി​ക​ച്ച ഗു​ണ​മേ​ൻ​മ​യു​ള്ള സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു കു​റ​ഞ്ഞ വി​ല​യ്ക്ക് സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​റി​ൽ നി​ന്ന് ല​ഭി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. അ​ത് അ​ട​ച്ചു​പൂ​ട്ടി​യ​ത് ത​ന്‍റെ ദൈ​നം​ദി​ന ക​ച്ച​വ​ട​ത്തെ ഏ​റെ പ്ര​തി​കൂ​ല​മാ​യി ബാ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും രാ​ജു വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി. പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം നി​ല​ച്ചി​ട്ട് ര​ണ്ടു ദ​ശ​ക​ങ്ങ​ൾ പി​ന്നി​ടു​ന്പോ​ഴും ഡ​ൽ​ഹി ജ​ന​ത​യി​ൽ അ​പൂ​ർ​വം ചി​ല ത​ല​മു​റ​യു​ടെ ത​ല​ക​ളി​ലെ​ങ്കി​ലും സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​റി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഓ​ർ​മ​ക​ൾ പൊ​ടി​പി​ടി​ച്ചു കി​ട​പ്പു​ണ്ട്.

2002ൽ ​എ​ന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി താ​ഴു വീ​ണ​തോ​ടെ പ്രാ​വു​ക​ളു​ടെ​യും തെ​രു​വു​നാ​യ്ക്ക​ളു​ടെ​യും ആ​വാ​സ കേ​ന്ദ്ര​മാ​യി മാ​റി സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​ർ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന കെ​ട്ടി​ടം. 2000ൽ ​ഒ​രു സ്വ​കാ​ര്യ സം​രം​ഭം സൂ​പ്പ​ർ ബ​സാ​ർ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു മു​ന്നോ​ട്ടു പോ​കാ​ൻ ശ്ര​മി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും മു​ൻ​കാ​ല അ​ഴി​മ​തി​ക​ളു​ടെ കെ​ട്ടു​പാ​ടു​ക​ൾ കാ​ര​ണം അ​തു പ്രാ​വ​ർ​ത്തി​ക​മാ​യി​ല്ല.

സെ​ബി മാ​ത്യു