മാ​യ്ച്ചാ​ലും മാ​യാ​ത്ത ഗാ​ന്ധി സ്മൃ​തി​ക​ൾ
1948 ജ​നു​വ​രി 30. ബി​ർ​ള ഭ​വ​നി​ലെ മു​റി​യി​ൽ നി​ന്ന് പു​റ​ത്തെ വി​ശാ​ല​മാ​യ ഉ​ദ്യാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്ക് മ​ഹാ​ത്മ​ജി ന​ട​ന്നി​റ​ങ്ങി. നാ​ഥു​റാം വി​നാ​യ​ക് ഗോ​ഡ്സേ എ​ന്ന ഘാ​ത​ക​ന്‍റെ തോ​ക്കി​ൻ മു​ന​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള യാ​ത്ര​യു​ടെ തൊ​ട്ടു മു​ൻ​പു​ള്ള നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ൾ. അ​ന്ന് ഗാ​ന്ധി​ജി അ​വ​സാ​ന​മാ​യി നട​ന്ന അ​തേ വ​ഴി​യി​ൽ ഇ​ന്ന് കോ​ണ്‍​ക്രീ​റ്റ് കൊ​ണ്ടു​ള്ള പാ​ദ​ങ്ങ​ൾ നി​ർ​മി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഗാ​ന്ധി​ജി അ​ന്നു താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന മു​റി​യു​ടെ മു​ന്നി​ൽ നി​ന്ന് വെ​ടി​യേ​റ്റ വീ​ണ സ്ഥ​ലം (മാ​ർ​ട്ടി​യേ​ഴ്സ് കോ​ളം) വ​രെ​യു​ള്ളി​ട​ത്ത് ഈ ​പാ​ദ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ അ​വ​സാ​ന​ത്തെ 144 ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ മ​ഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ച​ത് ബി​ർ​ള ഭ​വ​നി​ലാ​യി​രു​ന്നു.

ഇ​ന്ന് ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ ബി​ർ​ളാ ഭ​വ​ൻ ഗാ​ന്ധി സ്മൃ​തിയെ​ന്നാ​ണ് അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ സ്മ​ര​ണ ജ്വ​ലി​ച്ചു നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ത​ല​സ്ഥാ​ന​ത്തെ ര​ണ്ടു പ്ര​ധാ​ന സ്മാ​ര​ക​ങ്ങ​ളി​ൽ ഒ​ന്നാ​ണി​ത്. മ​ഹാ​ത്മാ​വ് അ​ന്ത്യ​വി​ശ്ര​മം കൊ​ള്ളു​ന്ന രാ​ജ്ഘ​ട്ട് ആ​ണ് മ​റ്റൊ​രു സ്മൃ​തി കു​ടീ​രം. ടാ​ബ്ലോ​ക​ൾ, ഫോ​ട്ടോ​ക​ൾ, പ്ര​തി​മ​ക​ൾ, പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ങ്ങി ഗാ​ന്ധി സ്മ​ര​ണ ഉ​ണ​ർ​ത്തു​ന്ന നി​ര​വ​ധി ഓ​ർ​മ​പ്പ​തി​പ്പു​ക​ൾ ബി​ർ​ള ഭ​വ​നി​ലു​ണ്ട്. ഗാ​ന്ധി​ജി താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന വെ​ള്ള ചു​വ​രു​ക​ളു​ള്ള മു​റി​യി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ വ​ട്ട​ക്ക​ണ്ണ​ട​യും ഉൗ​ന്നു വ​ടി​യും ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന സ്വ​കാ​ര്യ സാ​മ​ഗ്രി​ക​ളും സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഗാ​ന്ധി സ്മൃ​തി​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വി​ശേ​ഷ​പ്പെ​ട്ട സ്ഥ​ലം വി​ശാ​ല​മാ​യ ഉ​ദ്യാ​ന​മാ​ണ്. ഇ​വി​ടെ​യെ​ത്തു​ന്ന സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​ർ ഉ​ദ്യാ​ന​ത്തി​ലൂ​ടെ സാ​വ​കാ​ശം ന​ട​ന്ന് ഗാ​ന്ധി​ജി വെ​ടി​യേ​റ്റു വീ​ണ മാ​ർ​ട്ടി​യേ​ഴ്സ് കോ​ള​ത്തി​ന​രികി​ലേ​ക്കെ​ത്തു​ന്നു. ര​ക്ത​സാ​ക്ഷി​ത്വ സ്മ​ര​ണ​യ്ക്കാ​യി ഒ​രു സ്തൂ​പം ഇ​വി​ടെ സ്ഥാ​പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഗാ​ന്ധി​ജി ന​ട​ന്നു നീ​ങ്ങി​യ അ​തേ വ​ഴി​ത്താ​ര​യി​ൽ സ്ഥാ​പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന കോ​ണ്‍​ക്രീ​റ്റ് പാ​ദ​രൂ​പ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക​രികി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് ഒ​ട്ടു​മി​ക്ക സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​രും ന​ട​ന്നു നീ​ങ്ങാ​റു​ള്ള​ത്. ത​ളം​കെ​ട്ടി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന മൗ​ന​വും സ​മാ​ന​ത​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത ശാ​ന്ത​ത​യു​മാ​ണ് ഉ​ദ്യാ​ന​ത്തി​ന്‍റെ മ​റ്റൊ​രു പ്ര​ത്യേ​ക​ത.

മാ​ർ​ട്ടി​യേ​ഴ്സ് കോ​ള​ത്തി​ന​രി​കി​ൽ നി​ന്നു തി​രി​കെ ബി​ർ​ള ഭ​വ​നി​ലേ​ക്ക് ക​ട​ക്കു​ന്പോ​ൾ ആ​റു വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ മു​ൻ​പ് വ​രെ ഒ​രു വി​ശേ​ഷ കാ​ഴ്ച​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​വി​ടെ​യൊ​രു മൂ​ല​യി​ൽ ഒ​രു ചു​വ​ന്ന പോ​സ്റ്റ് ബോ​ക്സും ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്ക് ക​ത്തു​ക​ളെ​ഴു​താ​നു​ള്ള പോ​സ്റ്റ് കാ​ർ​ഡു​ക​ളും പേ​ന​യും വെ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. സ​ന്ദ​ർ​ശ​ക​ർ ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്ക് ക​ത്തു​ക​ളെ​ഴു​തു​ന്ന പ​തി​വ് 2016ലാ​ണ് നി​ന്നുപോ​യ​ത്. ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്ക് ലോ​ക​ത്തി​ന്‍റെ വി​വി​ധ കോ​ണു​ക​ളി​ൽ നി​ന്നു ല​ഭി​ച്ച ക​ത്തു​ക​ളും നി​ര​വ​ധി പോ​സ്റ്റ് കാ​ർ​ഡു​ക​ളും മു​ൻ​പ് ഇ​വി​ടെ പ്ര​ദ​ർ​ശി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​തി​ൽ പ​ല പോ​സ്റ്റ്കാ​ർ​ഡു​ക​ളി​ലും ഗാ​ന്ധി​ജി എ​വി​ടെ​യാ​ണ് അ​വി​ടേ​ക്ക് (മ​ഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി ജ​ഹാം ഹോ ​വ​ഹാം) എ​ന്നാ​ണ് വി​ലാ​സം എ​ഴു​തി​യി​രു​ന്ന​ത്.

ബി​ർ​ള ഭ​വ​ന്‍റെ അ​റ്റ​കു​റ്റ പ​ണി​ക​ൾ ന​ട​ന്ന സ​മ​യ​ത്താ​ണ് ഈ ​വ്യ​ത്യ​സ്ത അ​നു​ഭവ​ത്തി​ന് തി​ര​ശീ​ല വീ​ണ​ത്. 2014 വ​രെ ഒ​രു തി​ക​ഞ്ഞ ഗാ​ന്ധി​യ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു ഗാ​ന്ധി സ്മൃ​തി​യു​ടെ ചെ​യ​ർ​മാ​നാ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, ബി​ജെ​പി സ​ർ​ക്കാ​ർ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ വ​ന്ന​തോ​ടെ ആ ​പ​തി​വു തെ​റ്റി.
കേ​ന്ദ്ര സാം​സ്കാ​രി​ക മ​ന്ത്രാ​ല​യ​ത്തി​ന് കീ​ഴി​ലു​ള്ള ഒ​രു സ്വ​യം​ഭ​ര​ണ സം​വി​ധാ​ന​മാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​സ്മൃ​തി. ബി​ജെ​പി സ​ർ​ക്കാ​ർ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ​തോ​ടെ മ​ന്ത്രാ​ല​യം നേ​രി​ട്ട് ന​ട​ത്തി​പ്പ് കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​ട​പെ​ട്ടു തു​ട​ങ്ങി. ഗാ​ന്ധി സ്മൃ​തി​യി​ലെ മെ​മ്മോ​റി​യ​ൽ ഗാ​ല​റി​യി​ലെ എ​ല്ലാ വി​വ​ര​ങ്ങ​ളും ഡി​ജി​റ്റ​ലൈ​സ് ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്ന് മ​ന്ത്രാ​ല​യം നി​ർ​ദേ​ശം ന​ൽ​കി. കൂ​ടാ​തെ മ​റ്റ് നി​ര​വ​ധി മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളും കൊ​ണ്ടുവ​ന്നു. പ്ര​ധാ​ന ഗാ​ല​റി​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആ​റോ​ളം വ​ലി​യ ഫോ​ട്ടോ കൊ​ളാ​ഷു​ക​ളു​ടെ പാ​ന​ലു​ക​ളും പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളും നീ​ക്കം ചെ​യ്തു.

വി​ഖ്യാ​ത ഫോ​ട്ടോ​ഗ്രാ​ഫ​ർ ഹെ​ന്‍റ്റി കാ​ർ​ട്ടി​യ​ർ പ​ക​ർ​ത്തി​യ ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ അ​ന്ത്യ നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ൾ​പ്പ​ടെ​യു​ള്ള ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​പാ​ന​ലി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്. ഗാ​ന്ധി​ജി കൊ​ല്ല​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​ന്‍റെ ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന മ​റ്റൊ​രു പാ​ന​ലും നീ​ക്കം ചെ​യ്തു. ഇ​തി​ൽ ഗോ​ഡ്സേ ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ വ​ധി​ക്കാ​ൻ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച പി​സ്റ്റ​ൾ ഉ​ൾ​പ്പ​ടെ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഗോ​ഡ്സേ​യു​ടെ പോ​ക്ക​റ്റ് വാ​ച്ച്, ഗാ​ന്ധി വ​ധ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള വാ​ർ​ത്ത​ക​ൾ അ​ച്ച​ടി​ച്ചു വ​ന്ന പ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ പ​ക​ർ​പ്പു​ക​ൾ എ​ന്നി​വ​യും നീ​ക്കം ചെ​യ്തു. ഗാ​ന്ധി വ​ധ​ത്തെ​യും ഘാ​ത​ക​നെ​യും കു​റി​ച്ചു​ള്ള ച​രി​ത്രം മാ​യ്്ച്ചു ക​ള​യാ​നു​ള്ള ശ്ര​മ​ങ്ങ​ളാ​ണ് ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത് എ​ന്നാ​രോ​പി​ച്ച് ഇ​തി​നെ​തി​രേ വി​വി​ധ സാം​സ്കാ​രി​ക, രാ​ഷ്ട്രീ​യ നേ​താ​ക്ക​ൾ ശ​ബ്ദം ഉ​യ​ർ​ത്തി​യി​രു​ന്നു.

സെബി മാത്യു