സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര​കാ​ല വേ​ദ​ന​ക​ളും അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ന്‍റെ ആ​ശ്വാ​സ​വും
എ​ണ്‍​പ​തു​ക​ളി​ൽ ജ​നി​ച്ച ത​ല​മു​റ​യു​ടെ ഒ​രു ചെ​റി​യ ത​ല​വേ​ദ​ന പോ​ലും അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ന്‍റെ സാ​ന്ത്വ​ന സ്പ​ർ​ശ​ന​മി​ല്ലാ​തെ ക​ട​ന്നു​പോ​യി​ട്ടി​ല്ല. ത​ല​യു​ടെ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ശ​രീ​ര​വേ​ദ​ന​ക​ൾ​ക്ക് ഒ​രു​കാ​ല​ത്ത് വ​ലി​യ ഒ​രാ​ശ്വാ​സ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ൻ വേ​ദ​ന സം​ഹാ​രി.

രാ​ഷ്ട്ര​പി​താ​വ് മ​ഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി​യോടൊപ്പം നിന്നു പോ​രാ​ടി​യി​ട്ടു​ള്ള സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര സേ​നാ​നി​യാ​ണ് അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ൻ ബാ​മി​ന്‍റെ പി​ന്നി​ലെ​ന്ന​ത് എ​ല്ലാ​വ​ർ​ക്കും അ​റി​വു​ള്ള ഒ​രു അ​ത്ഭു​തവി​ശേ​ഷം ആ​യി​രി​ക്കി​ല്ല. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യസ​മ​ര സേ​നാ​നി​യും പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നും സാ​മൂ​ഹി​ക പ​രി​ഷ്ക​ർ​ത്താ​വു​മാ​യി​രു​ന്ന കാ​ശി​നാ​ധു​നി നാ​ഗേ​ശ്വ​ര റാ​വുവാ​ണ് ഈ മ​രു​ന്നി​ന്‍റെ ശി​ൽ​പി.

ബ്ലാ​ക്ക് ആ​ൻ​ഡ് വൈ​റ്റ് ടി​വി​ക​ളു​ടെ കാ​ല​ത്ത് ഏ​റെ പ്ര​ചാ​ര​മു​ള്ള ഒ​രു പ​ര​സ്യ​വാ​ച​ക​മാ​യി​രു​ന്നു വീ​ട്ടി​ൽ അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ൻ ഇ​ല്ലേ, വേ​ദ​ന​ക​ളെ നി​ങ്ങ​ൾ എ​ങ്ങ​നെ നേ​രി​ടുമെ​ന്ന​ത്. കേ​ര​ള​മ​ട​ക്കം സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​വ​ശ്യ മ​രു​ന്നു​ക​ൾ അ​ടു​ക്കിവ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന അ​ല​മാ​ര​ക​ളി​ൽ അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ന്‍റെ ഒ​രു ചെ​റി​യ ഡെ​പ്പി ഇ​ല്ലാ​തി​രു​ന്നി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത കാ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.

സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ അ​മൃ​താ​ഞ്ജനും ശ്ര​ദ്ധേ​യ പ​ങ്കു​ണ്ട്. 1935ൽ ​കോ​ണ്‍​ഗ്ര​സി​നു​വേ​ണ്ടി ഡോ. ​പ​ട്ടാ​ഭി സീ​താ​ര​മാ​യ്യ എ​ഴു​തി​യ ഒ​രു പു​സ്ത​കം ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കേ​ണ്ട​തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ന്ന​ത്തെ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഒ​ട്ടും ത​ന്നെ എ​ളു​പ്പ​മ​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന ഒ​രു കാ​ര്യം. ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ഈ ​പു​സ്ത​കം അ​ച്ച​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​തി​രേ വ്യാ​പ​ക എ​തി​ർ​പ്പു​ണ്ടാ​യി. അ​ന്ന് മ​ലേ​ഷ്യ​യി​ലെ കൊ​ലാ​ലം​പൂ​രി​ൽ അ​ച്ച​ടി​ച്ച ഈ ​പു​സ്ത​ക​ത്തി​ന്‍റെ പ്ര​ധാ​ന സ്പോ​ർ​ണ​സ​ർ​മാ​ർ അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ൻ ലി​മി​റ്റ​ഡ് ആ​യി​രു​ന്നു.

ര​ണ്ടാം ലോ​ക മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്ത് ജ​പ്പാ​ന്‍റെ കൈ​യി​ല​ക​പ്പെ​ട്ടു പോ​യ ഇ​ന്ത്യാ​ക്കാ​ര​നാ​യ ഒ​രു യു​ദ്ധ ത​ട​വു​കാ​ര​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​രു ദി​വ​സം ത​ട​വ​ട​റ​യു​ടെ പു​റ​ത്ത് അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ന്‍റെ ഒ​രു കാ​ലി​ക്കു​പ്പി കി​ട​ക്കു​ന്ന​ത് ശ്ര​ദ്ധ​യി​ൽ​പ്പെ​ട്ടു.

ത​ട​വ​റ വാ​തി​ലി​ൽ നി​ന്ന് ഒ​ന്നു ര​ണ്ട​ടി അ​ക​ലെ കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന ആ ​കു​പ്പി പു​ത​പ്പുകൊ​ണ്ട് വ​ലി​ച്ച​ടു​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ത്ത് അ​യാ​ൾ അ​തു തു​റ​ന്ന് അ​തി​നു​ള്ളി​ൽ അ​വ​ശേ​ഷി​ച്ചി​രു​ന്ന ബാ​മി​ന്‍റെ മ​ണം ഒ​ന്നാ​കെ ഉ​ള്ളി​ലേ​ക്ക് വ​ലി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. പി​ന്നീ​ട് ത​ട​വി​ൽ നി​ന്ന് മോ​ചി​ത​നാ​യി ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത്തി​യ അ​യാ​ൾ അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ൻ ലി​മി​റ്റ​ഡി​ന് ഒ​രു ക​ത്തെ​ഴു​തി. അ​ന്ന് ആ ​കാ​ലി​ക്കു​പ്പി​യി​ൽ നി​ന്ന് ല​ഭി​ച്ച മ​ണം അ​യാ​ളു​ടെ ഉ​ള്ളി​ൽ സ്വ​ന്തം വീ​ടി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ഓ​ർ​മ​ക​ൾ നി​റ​ച്ചു. എ​ല്ലാ വേ​ദ​ന​ക​ളെ​യും മ​റി​ക​ട​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യു​മെ​ന്ന പ്ര​തീ​ക്ഷ​യും അ​തി​ലൂ​ടെ ല​ഭി​ച്ചു എ​ന്നു കാ​ണി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു ആ ​ക​ത്ത്.

നി​സ​ഹ​ര​ണ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ൽ ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്കൊ​പ്പം സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യസ​മ​ര​ത്തി​ന്‍റെ സ​ജീ​വ സാ​ന്നി​ധ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു നാ​ഗേ​ശ്വ റാ​വു പ​ന്തു​ലു എ​ന്നുകൂ​ടി അ​റി​യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന കാ​ശി​നാ​ധു​നി നാ​ഗേ​ശ്വ​ര റാ​വു. 1867 ൽ ​ആ​ന്ധ്രാ പ്ര​ദേ​ശി​ലെ കൃ​ഷ്ണ ജി​ല്ല​യി​ൽ പെ​സ​ര​മി​ല്ലി ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലാ​ണ് ജ​ന​നം. പ്രൈ​മ​റി വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തി​നുശേ​ഷം മ​ദ്രാ​സ് ക്രി​സ്ത്യ​ൻ കോ​ള​ജി​ൽ നി​ന്ന് ബി​രു​ദം നേ​ടി.

പി​ന്നീ​ട് ക​ൽ​ക്ക​ത്ത​യി​ലേ​ക്ക് മാ​റു​ക​യും ചെ​യ്തു. അ​വി​ടെ മ​രു​ന്നു നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ലും വൈ​ദ്യ​വൃ​ത്തി​യി​ൽ സ​ഹാ​യി​യാ​യും കൂ​ടി. കു​റ​ച്ചു​നാ​ള​ത്തെ പ​രി​ശീ​ല​ന​ത്തി​നും പ​രി​ച​യ​ത്തി​നും ശേ​ഷം റാ​വു മും​ബ​യി​ലേ​ക്ക് മാ​റി. അ​വി​ടെ വി​ല്യം ആ​ൻ​ഡ് ക​ന്പ​നി എ​ന്ന യൂ​റോ​പ്യ​ൻ ക​ന്പ​നി​യി​ൽ ജോ​ലി​ക്ക് ചേ​ർ​ന്നു. അ​വി​ടത്തെ ഉ​ദ്യോ​ഗ​ത്തി​ൽ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന മി​ക​വു​കൊ​ണ്ട് പ​ടി​പ​ടി​യാ​യി ഉ​യ​ർ​ന്ന് മ​രു​ന്നു ക​ന്പ​നി​യു​ടെ പ്രൊ​പ്രൈ​റ്റ​ർ വ​രെ​യാ​യി.

ആ​യി​ട​യ്ക്കാ​ണ് മ​രു​ന്നു നി​ർ​മാ​ണ രം​ഗ​ത്തെ അ​തി​നോ​ട​കം ഏ​റെ​ക്കാ​ല​ത്തെ പ്ര​വൃ​ത്തി പ​രി​ച​യം നേ​ടി​യ റാ​വു​വി​ന് സ്വ​ന്ത​മാ​യി എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും തു​ട​ങ്ങ​ണ​മെ​ന്ന മോ​ഹം ക​ല​ശ​ലാ​യ​ത്. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി ഉ​യ​ർ​ന്നുവ​ന്ന സ്വ​ദേ​ശി വ​ത്ക​ര​ണ​ത്തി​ന്‍റെ സ്വാ​ധീ​ന​വും ആ ​മോ​ഹ​ത്തി​നു പി​ന്നി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. കൂ​ടാ​തെ തെ​ലു​ങ്ക് ന​വോ​ത്ഥാ​ന ആ​ചാ​ര്യ​ൻ ക​ണ്ടു​കു​റി വീ​രെ​സാ​ലിം​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ സ്വാ​ധീ​ന​വും റാ​വു​വി​ൽ ശ​ക്ത​മാ​യി വ​ള​ർ​ന്നു. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് പൂ​ർ​ണ​മാ​യും സ്വ​ദേ​ശ മ​രു​ന്നു നി​ർ​മാ​ണം എ​ന്ന ആ​ശ​യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് മാ​റി​യ​ത്.

മ​രു​ന്നു നി​ർ​മാ​ണ രം​ഗ​ത്തും ചി​കി​ത്സാ രം​ഗ​ത്തും താ​ൻ ആ​ർ​ജി​ച്ചെ​ടു​ത്ത അ​റി​വി​ന്‍റെ​യും അ​നു​ഭ​വ​ത്തി​ന്‍റെ​യും മു​ത​ൽ​ക്കൂ​ട്ടി​ൽ റാ​വു 1893ൽ ​മ​ഞ്ഞ നി​റ​ത്തി​ൽ ക​ടു​ത്ത ഗ​ന്ധ​മു​ള്ള ഒ​രു വേ​ദ​ന സം​ഹാ​രി​യു​ടെ നി​ർ​മാ​ണം ആ​രം​ഭി​ച്ചു. മും​ബൈ​യി​ൽ വ​ലി​യ തോ​തി​ൽ ഇ​തി​ന്‍റെ നി​ർ​മാ​ണ​വും വി​ത​ര​ണ​വും ആ​രം​ഭി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. മും​ബൈ​യി​ൽ സം​ഗീ​ത ക​ച്ചേ​രി ഉ​ൾ​പ്പ​ടെ ക​ലാ​പ​രി​പാ​ടി​ക​ൾ ന​ട​ക്കു​ന്ന സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ റാ​വു​ നേ​രി​ട്ടെ​ത്തി മ​രു​ന്ന് സൗ​ജ​ന്യ​മാ​യി വി​ത​ര​ണം ചെ​യ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു.

പെ​ട്ടെ​ന്നുത​ന്നെ റാ​വു​വി​ന്‍റെ വേ​ദ​ന സം​ഹാ​രി​ക്ക് മും​ബൈ​യി​ൽ വ്യാ​പ​ക പ്ര​ചാ​ര​ണം കി​ട്ടി. അ​ങ്ങ​നെ പ​ത്ത് അ​ണ വി​ല​യി​ട്ട് വി​ൽ​പ​ന ആ​രം​ഭി​ച്ചു. അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ൻ ലി​മി​റ്റ​ഡ് എ​ന്നുത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു മും​ബ​യ് ആ​സ്ഥാ​ന​മാ​യ ക​ന്പ​നി​യു​ടെ പേ​ര്. വ്യ​വ​സാ​യം പ​ച്ച പി​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നൊ​പ്പം​ത​ന്നെ സ്വ​ത​ന്ത്ര ആ​ന്ധ്രാ പ്ര​ദേ​ശ് എ​ന്ന ചി​ന്ത​യും റാ​വു​വി​ന്‍റെ ത​ല​യി​ൽ ഒ​രു വേ​ദ​ന​യാ​യി പ​രി​ണ​മി​ച്ചു.

മും​ബ​യി​ലു​ള്ള തെ​ലു​ങ്ക് സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​വരെ അ​ദ്ദേ​ഹം സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി. ആ​ന്ധ്രാ പ​ത്രി​ക എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ഒ​രു ആ​ഴ്ച​പ​തി​പ്പും ആ​രം​ഭി​ച്ചു. അ​ഞ്ചു വ​ർ​ഷം​കൊ​ണ്ടു ആ​ന്ധ്രാ പ​ത്രി​ക​യു​ടെ പ്ര​ചാ​രം പ​തി​ൻ​മ​ട​ങ്ങ് വ​ർ​ധി​ച്ചു. 1936ൽ ​തെ​ലു​ങ്ക് സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ ഏ​റെ​യു​ള്ള മ​ദ്രാ​സി​ലേ​ക്ക് പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം റാ​വു പ​റി​ച്ചു​ന​ട്ടു. അ​വി​ടെ ആ​ന്ധ്രാ പ​ത്രി​ക ദിന പ​ത്ര​മാ​യി പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി.

ആ​ന്ധ്രാ സം​സ്ഥാ​നമെന്ന ആ​വ​ശ്യം ഉ​ന്ന​യി​ച്ച് റാ​വു ത​ന്‍റെ പ​ത്ര​ത്തി​ൽ നി​ര​ന്ത​രം ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ൾ എ​ഴു​തി​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ന്‍റെ തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി സ്വ​ത​ന്ത്ര ആ​ന്ധ്ര സം​സ്ഥാ​ന പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്‍റെ സ്ഥാ​പ​ന നേ​താ​ക്ക​ളി​ൽ ഒ​രാ​ളാ​യി റാ​വു മാ​റു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഇ​തി​ന്‍റെ തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യാ​ണ് ആ​ന്ധ്രാ​പ്ര​ദേ​ശ് സം​സ്ഥാ​ന രൂ​പീ​ക​ര​ണം ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട് ഒൗ​ദ്യോ​ഗി​ക ക​മ്മി​റ്റി പോ​ലും രൂ​പീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.
1924 മു​ത​ൽ 1934 വ​രെ ആ​ന്ധ്രാ സ്റ്റേ​റ്റ് കോ​ണ്‍​ഗ്ര​സ് ക​മ്മി​റ്റി പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റാ​യി​രു​ന്നു റാ​വു.

ഈ ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര​ത്തി​ലെ പ​ങ്കാ​ളി​ത്ത​വും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് ദേ​ശോ​ദ്ധാര​ക എ​ന്ന ബ​ഹു​മ​തി​പ്പേ​ര് നേ​ടി​ക്കൊ​ടു​ത്തു. 1937ൽ ​റാ​വു​വി​ന്‍റെ വീ​ട്ടി​ൽ ചേ​ർ​ന്ന യോ​ഗ​ത്തി​ലാ​ണ് ആ​ന്ധ്രാ സം​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന് വേ​ണ്ടി ഒ​രു പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന പ​ദ്ധ​തി​യും ക​ർ​മ​രേ​ഖ​യും ത​യാ​റാ​ക്കി​യ​ത്. ആ​ന്ധ്ര സം​സ്ഥാ​നം എ​ന്ന സ്വ​പ്നം യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മാ​കു​ന്ന​ത് കാ​ണും വ​രെ റാ​വു ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. 1938 ഏ​പ്രി​ൽ 11ന് ​അ​ദ്ദേ​ഹം മ​രി​ച്ചു.

1952 ഡി​സം​ബ​ർ 19ന് ​ആ​ന്ധ്രാ സം​സ്ഥാ​നം രൂ​പീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. ആ ​സം​സ്ഥാ​നം പി​ന്നീ​ട് നേ​രി​ട്ട ത​ല​വേ​ദ​ന​ക​ളൊ​ന്നും റാ​വു​വി​ന്‍റെ അ​മൃ​താ​ഞ്ജ​ൻ കൊ​ണ്ടു മാ​റു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഒ​ടു​വി​ൽ ആ​ന്ധ്ര​ാ പ്രദേ​ശ് അടുത്തിയിടെ ര​ണ്ടാ​യി ആ​ന്ധ്ര​യും തെ​ലു​ങ്കാ​ന​യുമാ​യി നി​ൽ​ക്കു​ന്നു.

സെബി മാത്യു