ഛത്ര​പ​ജി ശി​വ​ജി ആ​യു​ധ​മാ​യി ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന "ക​ടു​വ​ന​ഖം' 350 വ​ര്‍​ഷ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം ഇ​ന്ത്യ​യി​ലേ​ക്കു തി​രി​ച്ചെ​ത്തു​ന്നു. ല​ണ്ട​നി​ലെ വി​ക്ടോ​റി​യ ആ​ൻ​ഡ് ആ​ൽ​ബ​ർ​ട്ട് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ൽ സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഈ ​ച​രി​ത്ര​ശേ​ഷി​പ്പ് മൂ​ന്ന് വ​ർ​ഷ​ത്തെ പ്ര​ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​നാ​യി​ട്ടാ​ണ് ഇ​ന്ത്യ​യി​ലേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​ത്.

മ​റാ​ഠാ രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും പ്ര​ഗ​ത്ഭ​നാ​യ രാ​ജാ​വാ​യി​രു​ന്ന ശി​വ​ജി 1659ലെ ​പ്ര​താ​പ്ഗ​ഡ് യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ ബി​ജാ​പു​ർ സു​ൽ​ത്താ​നേ​റ്റി​ന്‍റെ ജ​ന​റ​ൽ അ​ഫ്സ​ൽ ഖാ​നെ വ​ധി​ക്കാ​ൻ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച​ത് ഈ ​ക​ടു​വ​ന​ഖ​മാ​യി​രു​ന്നു.

ശി​വ​ജി​യു​ടെ കി​രീ​ട​ധാ​ര​ണ​ത്തി​ന്‍റെ 350-ാം വാ​ർ​ഷി​കാ​ഘോ​ഷ​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യാ​ണ് ഈ ​അ​പൂ​ര്‍​വാ​യു​ധം ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​ത്. ദ​ക്ഷി​ണ മും​ബൈ​യി​ലെ ഛത്ര​പ​തി ശി​വാ​ജി മ​ഹാ​രാ​ജ് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ലാ​കും ഇ​തി​ന്‍റെ പ്ര​ദ​ര്‍​ശ​ന​മെ​ന്നു മ​ഹാ​രാ​ഷ്ട്ര സാം​സ്കാ​രി​ക മ​ന്ത്രി സു​ധീ​ർ മും​ഗ​ന്തി​വാ​ർ പ​റ​ഞ്ഞു.

മ​റാ​ഠാ സാ​മ്രാ​ജ്യം സ്ഥാ​പി​ക്കു​ന്ന​തി​ല്‍ ഏ​റ്റ​വും നി​ര്‍​ണാ​യ​ക​മാ​യ യു​ദ്ധ​മാ​യി 1659ലെ ​പ്ര​താ​പ്ഗ​ഡ് യു​ദ്ധ​ത്തെ വി​ല​യി​രു​ത്തു​ന്നു. യു​ദ്ധ​ത്തി​ല്‍ മ​റാ​ഠാ സൈ​ന്യം, ബി​ജാ​പു​ർ സൈ​ന്യ​ത്തെ​ക്കാ​ള്‍ വ​ള​രെ ചെ​റു​താ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ല്‍, ശി​വ​ജി​യു​ടെ സൈ​നി​ക ത​ന്ത്ര​ങ്ങ​ളാ​ൽ വി​ജ​യം മ​റാ​ഠ​ക​ള്‍​ക്കൊ​പ്പ​മാ​യി.


സ​ത്താ​റ ജി​ല്ല​യി​ലു​ള്ള പ്ര​താ​പ്ഗ​ഡ് കോ​ട്ട​യു​ടെ ചു​വ​ട്ടി​ൽ വ​ച്ചാ​ണ് അ​ഫ്സ​ൽ ഖാ​നെ ശി​വ​ജി വ​ധി​ച്ച​തെ​ന്നാ​ണു ച​രി​ത്രം. പി​ന്നീ​ട് ഈ ​സം​ഭ​വം നി​ര​വ​ധി നാ​ടോ​ടി​ക്ക​ഥ​ക​ളി​ലൂ​ടെ മ​റാ​ഠാ ഭൂ​മി​യി​ല്‍ പ്ര​ച​രി​ച്ചു.

എ​ന്നാ​ൽ ഈ ​ആ​യു​ധം ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ര്‍​ക്ക് ല​ഭി​ച്ച​ത് എ​ങ്ങ​നെ​യെ​ന്ന​തി​ന് ആ​ധി​കാ​രി​ക തെ​ളി​വു​ക​ൾ ല​ഭ്യ​മ​ല്ല. മൂ​ന്നാം ആം​ഗ്ലോ-​മ​റാ​ഠ യു​ദ്ധ​ത്തി​ല്‍ പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ട്ട മ​റാ​ഠ​ക​ളു​ടെ അ​വ​സാ​ന പേ​ഷ്വ ആ​യി​രു​ന്ന ബാ​ജി റാ​വു ര​ണ്ടാ​മ​ന്‍ 1818 ജൂ​ണി​ല്‍ ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ര്‍​ക്ക് വാ​ഗ് നാ​ഖ് അ​ടി​യ​റവ​ച്ചെ​ന്നാ​ണ് നി​ഗ​മ​നം.