ബ​ദാ​മി​യി​ലെ ഗു​ഹാ​ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ!
ശി​ല്പ​വി​ദ്യ​യി​ല്‍ ലോ​കാ​ദ്ഭു​ത​മാ​യ ജോ​ര്‍​ദാ​നി​ലെ പെ​ട്ര​യോ​ടു കി​ട​പി​ടി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് ബ​ദാ​മി​കാ​ഴ്ച​ക​ള്‍, ഒ​രു പ​ക്ഷേ, പെ​ട്ര പോ​ലും ബ​ദാ​മി​ക്കു പി​ന്നി​ൽ നി​ൽ​ക്കു​മെ​ന്നും ചി​ല​ർ പ​റ​യു​ന്നു.

“വാ​താ​പി ഗ​ണ​പ​തിം ഭ​ജേ​ഹം'' എ​ന്ന മു​ത്തു​സ്വാ​മി ദീ​ക്ഷി​ത​രു​ടെ കീ​ര്‍​ത്ത​നം കേ​ള്‍​ക്കാ​ത്ത​വ​ര്‍ കു​റ​വാ​യി​രി​ക്കും. പ്രാ​ചീ​ന​കാ​ല​ത്ത് വാ​താ​പി എ​ന്നും ഇ​ന്നു ബ​ദാ​മി എ​ന്നും അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ ഗ​ണ​പ​തി പ്ര​തി​ഷ്ഠ​യെ സ്തു​തി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ക​ര്‍​ണാ​ട​ക സം​ഗീ​ത​ത്തി​ലെ ത്രി​മൂ​ര്‍​ത്തി​ക​ളി​ലൊ​രാ​ളാ​യ മു​ത്തു​സ്വാ​മി ദീ​ക്ഷി​ത​ര്‍ ഈ ​മ​നോ​ഹ​ര കീ​ര്‍​ത്ത​നം ര​ചി​ച്ച​ത്.

വ​ട​ക്ക​ന്‍ ക​ര്‍​ണാ​ട​ക​യി​ല്‍ മാ​ല​പ്ര​ഭാ ന​ദി തീ​ര​ത്താ​ണ് ഒ​രു കാ​ല​ത്തു മ​ഹാ​പ്ര​താ​പ​ശാ​ലി​ക​ളാ​യ ചാ​ലൂ​ക്യ​രു​ടെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യി വി​രാ​ജി​ച്ചി​രു​ന്ന ഈ ​ന​ഗ​രം സ്ഥി​തി ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. എ​ഡി 543 മു​ത​ല്‍ 753 വ​രെ നീ​ണ്ട ചാ​ലൂ​ക്യ​കാ​ലം വാ​താ​പി​യെ ഒ​രു വി​ശ്രു​ത ന​ഗ​ര​മാ​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ പ്ര​ധാ​ന പ​ങ്കു​വ​ഹി​ച്ചു. ശി​ല്പ​വി​ദ്യ​യി​ല്‍ ലോ​കാ​ദ്ഭു​ത​മാ​യ ജോ​ര്‍​ദാ​നി​ലെ പെ​ട്ര​യോ​ടു കി​ട​പി​ടി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് ബ​ദാ​മി​കാ​ഴ്ച​ക​ള്‍, ഒ​രു പ​ക്ഷേ, പെ​ട്ര പോ​ലും ബ​ദാ​മി​ക്കു പി​ന്നി​ൽ നി​ൽ​ക്കു​മെ​ന്നും ചി​ല​ർ പ​റ​യു​ന്നു.

വാ​താ​പി യു​ദ്ധം

ഭാ​ര​തീ​യ പു​രാ​ണ​മ​നു​സ​രി​ച്ച് അ​ഗ​സ്ത്യ​മു​നി ഈ ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു വാ​താ​പി എ​ന്നു പേ​രാ​യ ഒ​രു രാ​ക്ഷ​സ​നെ വ​ധി​ച്ചു​വെ​ന്നും തു​ട​ര്‍​ന്നാ​ണ് ഈ ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തി​നു വാ​താ​പി എ​ന്ന പേ​രു ല​ഭി​ച്ച​തെ​ന്നു​മാ​ണ് വി​ശ്വ​സി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.

എ​ഡി 540ല്‍ ​പു​ലി​കേ​ശി ഒ​ന്നാ​മ​ന്‍ (540-567 എ​ഡി) സ്ഥാ​പി​ച്ച ചാ​ലൂ​ക്യ രാ​ജ​വം​ശം പി​ന്നീ​ടു​ള്ള ര​ണ്ടു നൂ​റ്റാ​ണ്ടു കാ​ലം ഇ​വി​ടം ഭ​രി​ച്ചു. ഇ​വി​ടെ​നി​ന്നു ല​ഭി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ശി​ലാ​ശാ​സ​ന​ങ്ങ​ള്‍ പൗ​രാ​ണി​ക​ത​യി​ലേ​ക്കു വെ​ളി​ച്ചം വീ​ശു​ന്ന​താ​ണ്.

പു​ലി​കേ​ശി ഒ​ന്നാ​മ​ന്‍റെ പൗ​ത്ര​നാ​യ പു​ലി​കേ​ശി ര​ണ്ടാ​മ​ന്‍റെ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലാ​ണ് സാ​മ്രാ​ജ്യം വി​ക​സി​ക്കു​ന്ന​ത്. കാ​ഞ്ചീ​പു​ര​ത്തെ പ​ല്ല​വ​ന്മാ​രെ തോ​ല്‍​പ്പി​ച്ച പു​ലി​കേ​ശി ര​ണ്ടാ​മ​ന്‍ വി​ഖ്യാ​ത​നാ​യ ഹ​ര്‍​ഷ​വ​ര്‍​ധ​ന​നു​മാ​യി​പ്പോ​ലും യു​ദ്ധം ചെ​യ്തു.

പാ​റ​ക​ൾ തു​ര​ന്നു കോ​ട്ട​ക​ളും ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ളും നി​ര്‍​മി​ക്കു​ന്ന​തി​ല്‍ അ​തീ​വ ത​ത്പ​ര​രാ​യി​രു​ന്നു ചാ​ലൂ​ക്യ​ര്‍. എ​ന്നാ​ല്‍, പു​ലി​കേ​ശി ര​ണ്ടാ​മ​ന്‍ പ​ല്ല​വ രാ​ജ​വം​ശ​ത്തി​ലെ ന​ര​സിം​ഹ​വ​ര്‍​മ​നോ​ടു യു​ദ്ധ​ത്തി​ല്‍ പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ട്ട് വ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ കു​റ​ച്ചു കാ​ലം പ​ല്ല​വ​ന്മാ​രു​ടെ അ​ധീ​ന​ത​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു പ്ര​ദേ​ശം.

തു​ട​ര്‍​ന്ന് 13 വ​ര്‍​ഷ​ത്തി​നു ശേ​ഷം പു​ലി​കേ​ശി ര​ണ്ടാ​മ​ന്‍റെ മ​ക​ന്‍ വി​ക്ര​മാ​ദി​ത്യ​ന്‍ ഒ​ന്നാ​മ​ന്‍ യു​ദ്ധ​ത്തി​ലൂ​ടെ പ​ല്ല​വ​ന്മാ​രി​ല്‍​നി​ന്ന് വാ​താ​പി തി​രി​ച്ചു​പി​ടി​ച്ചു. പി​ന്നീ​ട് ഒ​രു നൂ​റ്റാ​ണ്ട് കാ​ലം​കൂ​ടി ചാ​ലൂ​ക്യ​ര്‍ പ്ര​ദേ​ശം ഭ​രി​ച്ചു.

ഗു​ഹ​യി​ൽ നി​ർ​മാ​ണം

ആ​റാം നൂ​റ്റാ​ണ്ട് മു​ത​ല്‍ എ​ട്ടാം നൂ​റ്റാ​ണ്ട് വ​രെ നീ​ണ്ട ചാ​ലൂ​ക്യ​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ല്‍ നി​ര​വ​ധി ഗു​ഹാ​ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ളാ​ണ് അ​വ​ര്‍ പ​ണി​ക​ഴി​പ്പി​ച്ച​ത്. ചാ​ലൂ​ക്യ​രു​ടെ മ​റ്റ് പ്ര​ധാ​ന​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്ന ഐ​ഹോ​ള​യി​ലെ​യും പ​ട്ട​ട​ക്ക​ലി​ലെ​യും ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ല്‍ അ​വ​ലം​ബി​ച്ചി​രു​ന്ന ഡെ​ക്കാ​ന്‍ മാ​തൃ​ക ത​ന്നെ​യാ​ണ് ബ​ദാ​മി​യി​ലും അ​വ​ര്‍ അ​വ​ലം​ബി​ച്ച​ത്.

പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും അ​ഞ്ച് ബൃ​ഹ​ത്താ​യ ഗു​ഹാ​ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ളാ​ണ് ബ​ദാ​മി​യി​ലു​ള്ള​ത്. ഹി​ന്ദു, ജൈ​ന സം​സ്‌​കാ​ര​ങ്ങ​ളെ ധ്വ​നി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലെ വാ​സ്തു​ക​ല. ഒ​ന്നാം ഗു​ഹ​യി​ല്‍ കാ​ണു​ന്ന 18 ക​ര​ങ്ങ​ളോ​ടു​കൂ​ടി​യ ശി​വ​താ​ണ്ഡ​വ​ത്തി​ന്‍റെ ശി​ല്പം പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​ണ്. ഗ​ണ​പ​തി​യു​ടെ​യും ന​ന്ദി​യു​ടെ​യു​മൊ​ക്കെ ശി​ല്പ​ങ്ങ​ള്‍ ഇ​വി​ടെ കാ​ണാം.

മ​ഹാ​ബ​ലി​യെ ച​വി​ട്ടി​ത്താ​ഴ്ത്തു​ന്ന വാ​മ​ന​നും പാ​ലാ​ഴി മ​ഥ​ന​വും ശ്രീ​കൃ​ഷ്ണ​ന്‍റെ ജ​ന​ന​വു​മ​ട​ക്ക​മു​ള്ള​താ​ണ് ര​ണ്ടാം ഗു​ഹ​യി​ലെ ശി​ല്പ​ങ്ങ​ള്‍. ച​തു​രാ​കൃ​തി​യി​ലു​ള്ള മു​റ്റ​മാ​ണ് മ​ഹാ​വി​ഷ്ണു​വി​നു പ്രാ​ധാ​ന്യ​മു​ള്ള മൂ​ന്നാം ഗു​ഹാ​ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത​ക​ളി​ലൊ​ന്ന്.

അ​ര്‍​ധ​നാ​രീ​ശ്വ​ര ശി​ല്പ​വും ത്രി​വി​ക്ര​മ, വ​രാ​ഹ, ന​ര​സിം​ഹ ശി​ല്പ​ങ്ങ​ളും ശി​വ-​പാ​ര്‍​വ​തീ പ​രി​ണ​യ​ത്തി​ന്‍റെ ശി​ല്പ​വും ഇ​വി​ടെ കാ​ണാ​നാ​കും. ജൈ​ന​മ​ത​ത്തി​നു പ്രാ​ധാ​ന്യ​മു​ള്ള​താ​ണ് നാ​ലാം ഗു​ഹ. 7-8 നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​നും 11-ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​നും ഇ​ട​യി​ലു​ള്ള​താ​ണ് ഇ​വി​ട​ത്തെ നി​ര്‍​മി​തി​ക​ള്‍. ജൈ​ന മ​താ​ചാ​ര്യ​ന്മാ​രാ​യ മ​ഹാ​വീ​ര​ന്‍, പാ​ര്‍​ശ്വ​നാ​ഥ​ന്‍, ബാ​ഹു​ബ​ലി തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​രു​ടെ ശി​ല്പ​ങ്ങ​ള്‍ ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്.

മ​ഹാ​വി​ഷ്ണു​വി​ന്‍റെ അ​ട​യാ​ള​ങ്ങ​ള്‍ പേ​റു​ന്ന ബു​ദ്ധ​ന്‍റെ ശി​ല്പ​മാ​ണ് അ​ഞ്ചാം ഗു​ഹ​യി​ലെ പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട​ത്. മ​ഹാ​വി​ഷ്ണു​വി​ന്‍റെ അ​വ​താ​ര​മാ​യി ബു​ദ്ധ​നെ ക​രു​തു​ന്ന​താ​ണ് ഈ ​ശി​ല്പം. ഗു​ഹാ​ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ള്‍​ക്കു പു​റ​മേ​യും വി​സ്മ​യ​ക​ര​ങ്ങ​ളാ​യ അ​ന​വ​ധി ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ള്‍ ഇ​വി​ടെ കാ​ണാം.

അ​ഗ​സ്ത്യ ത​ടാ​ക​ത്തോ​ടു ചേ​ര്‍​ന്നി​രി​ക്കു​ന്ന ഭൂ​ത​നാ​ഥ ക്ഷേ​ത്ര​മാ​ണ് അ​വ​യി​ല്‍ ഏ​റ്റ​വും പ്ര​ശ​സ്തം. ദ്രാ​വി​ഡ ശൈ​ലി​യി​ലു​ള്ള ഏ​റ്റ​വും പ​ഴ​ക്ക​മേ​റി​യ ക്ഷേ​ത്ര​മാ​യ മാ​ലേ​ഗ​ട്ടി ക്ഷേ​ത്രം, ചാ​ലൂ​ക്യ​രു​ടെ കോ​ട്ട​ക​ള്‍ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ എ​ല്ലാം ത​ന്നെ സു​ന്ദ​ര​ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ളാ​ണ്.

അ​ജി​ത് ജി. ​നാ​യ​ർ