ല​ത​യ​ല്ല സു​മ​ൻ ക​ല്യാ​ണ്‍​പു​ർ
ബി​ഹാ​റി​ലെ സ​മാ​ജ് വാ​ദി പാ​ർ​ട്ടി നേ​താ​വ് അ​ഖി​ലേ​ഷ് യാ​ദ​വി​ന്‍റെ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട പാ​ട്ടു​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണ് നാ ​നാ ക​ർ​തേ പ്യാ​ർ തു​മ്ഹീ​സേ ക​ർ ബൈ​ഠേ എ​ന്നു​വേ​ണം ക​രു​താ​ൻ. അ​ങ്ങ​നെ അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടൊ​ന്നു​മ​ല്ല. പ​ക്ഷേ, ക​ഴി​ഞ്ഞ​ദി​വ​സം നി​തീ​ഷ് കു​മാ​റി​ന്‍റെ നാ​ട​കീ​യ മ​ല​ക്കം മ​റി​ച്ചി​ലി​നെ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാ​ൻ അ​ഖി​ലേ​ഷ് ഈ ​പാ​ട്ടി​ന്‍റെ വ​രി​ക​ൾ ട്വി​റ്റ​റി​ൽ കു​റി​ച്ച​ത് വ​ലി​യ ത​രം​ഗ​മാ​യി. ഇ​ല്ല.. ഇ​ല്ല എ​ന്നു​റ​പ്പി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടും പ്ര​ണ​യ​ത്തി​ൽ വീ​ണു​പോ​യി എ​ന്നാ​ണ് ആ ​വ​രി​ക​ളു​ടെ അ​ർ​ഥം. പോ​കി​ല്ല, പോ​കി​ല്ല എ​ന്നാ​വ​ർ​ത്തി​ച്ചി​ട്ടും മ​ഹാ​സ​ഖ്യം ത​ക​ർ​ത്ത് നി​തീ​ഷ് എ​ൻ​ഡി​എ​യു​ടെ ഒ​പ്പം​കൂ​ടി​യ​തി​നെ സം​ഗീ​താ​ത്മ​ക​മാ​യി വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ഖി​ലേ​ഷ്. ഒ​പ്പം ഇ​ന്ന​ത്തെ ബി​ഹാ​ർ എ​ന്ന വി​ശ​ദീ​ക​ര​ണ​വും! എ​ന്താ​യാ​ലും സം​ഗീ​ത​ത്തി​ന്‍റെ നി​രു​പാ​ധി​ക പി​ന്തു​ണ​യും രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ സ്വീ​ക​രി​ക്കാ​മെ​ന്ന് അ​ഖി​ലേ​ഷ് തെ​ളി​യി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു..

അ​ല്ല, അ​തെ​ന്‍റെ അ​മ്മ​യാ​ണ്

എ​ണ്‍​പ​തു​ക​ളു​ടെ അ​വ​സാ​നം ദൂ​ര​ദ​ർ​ശ​നി​ലെ ജ​ന​പ്രി​യ പ​രി​പാ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു ഛായാ ​ഗീ​ത്. ഇ​ഷ്ട​ഗാ​ന​ങ്ങ​ൾ കാ​ണാ​നും കേ​ൾ​ക്കാ​നു​മു​ള്ള അ​വ​സ​രം. 1965ലെ ​സൂ​പ്പ​ർഹി​റ്റാ​യ ജ​ബ് ജ​ബ് ഫൂ​ൽ ഖി​ലേ​യി​ലെ അ​ത്ര​ത​ന്നെ ഹി​റ്റാ​യ ഒ​രു പാ​ട്ട് ഒ​രി​ക്ക​ൽ ഛായാ ​ഗീ​തി​ൽ വ​ന്നു. പാ​ടി​യ​ത് ല​താ മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റും മു​ഹ​മ്മ​ദ് റ​ഫി​യും എ​ന്നാ​ണ് ദൂ​ര​ദ​ർ​ശ​ൻ എ​ഴു​തി​ക്കാ​ട്ടി​യ​ത്. കേ​ൾ​വി​ക്കാ​ർ​ക്ക് ഒ​രു സം​ശ​യ​വും തോ​ന്നി​യി​ല്ല, ല​ത​യും റ​ഫി​യും പാ​ടു​ന്നു.

എ​ന്നാ​ൽ അ​ന്ന് ഇ​രു​പ​തു​കാ​രി​യാ​യ ഒ​രു പെ​ണ്‍​കു​ട്ടി പ്ര​സാ​ർ ഭാ​ര​തി​യു​ടെ ഓ​ഫീ​സി​ലേ​ക്കു വി​ളി​ച്ചു. ഛായാ ​ഗീ​തി​ൽ പ​റ​ഞ്ഞ​തി​ൽ ഒ​രു തെ​റ്റു​ണ്ട്, ആ ​പാ​ട്ട് പാ​ടി​യ​ത് ല​താ മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റ​ല്ല., എ​ന്‍റെ അ​മ്മ​യാ​ണ്. അ​തു തി​രു​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ക്ക​ണം എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ആ ​പെ​ണ്‍​കു​ട്ടി​യു​ടെ ആ​വ​ശ്യം. പക്ഷേ അ​വി​ടെ​യു​ള്ള ആ​രും അ​തു വി​ശ്വ​സി​ച്ചി​ല്ല. അ​ത്ര​മാ​ത്രം ആ ​സ്വ​രം ല​ത​യു​ടേ​താ​ണെ​ന്ന് തോ​ന്നി​ച്ചി​രു​ന്നു. എ​ല്ലാ​വ​രും അ​ങ്ങ​നെ മ​ന​സി​ലു​റ​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു.

സു​മ​ൻ ക​ല്യാ​ണ്‍​പു​ർ ആ​യി​രു​ന്നു ആ ​ഗാ​യി​ക. പാ​ട്ടാ​ക​ട്ടെ, അ​ഖി​ലേ​ഷ് യാ​ദ​വ് ഓ​ർ​മി​ച്ച നാ ​നാ ക​ർ​തേ പ്യാ​ർ തു​മ്ഹീ​സേ​യും. പാ​ട്ടി​ന്‍റെ ക്രെ​ഡി​റ്റ് അ​മ്മ​യ്ക്കു കി​ട്ട​ണ​മെ​ന്ന് അ​പേ​ക്ഷി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു സു​മ​ന്‍റെ മ​ക​ൾ ചാ​രു​ൾ ഹെ​മ്മാ​ടി.

ല​താ മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റു​മാ​യു​ള്ള ശ​ബ്ദ​സാ​മ്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് ര​ണ്ടു​വ​ർ​ഷം മു​ന്പ് സു​മ​ൻ ഇ​ങ്ങ​നെ പ​റ​ഞ്ഞു: "അ​വ​രു​ടെ പാ​ട്ടു​ക​ൾ എ​നി​ക്കെ​ന്നും പ്ര​ചോ​ദ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. കോ​ള​ജി​ൽ പ​ഠി​ക്കു​ന്ന​കാ​ല​ത്ത് ഞാ​ൻ ആ ​പാ​ട്ടു​ക​ളാ​ണ് പാ​ടാ​റു​ള്ള​ത്. എ​ന്‍റെ ശ​ബ്ദം ലോ​ല​വും മൃ​ദു​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഞാ​നെ​ന്താ​ണു ചെ​യ്യു​ക? എ​ന്‍റെ പാ​ട്ടു​ക​ൾ റേ​ഡി​യോ സി​ലോ​ണ്‍ പ്ര​ക്ഷേ​പ​ണം ചെ​യ്തു​തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ഴും പേ​രു പ​റ​യാ​റി​ല്ല. റെ​ക്കോ​ർ​ഡ് ഡി​സ്കു​ക​ൾ​ക്കു പു​റ​ത്തും എ​ന്‍റെ പേ​രി​നു പ​ക​രം തെ​റ്റാ​യ പേ​രു​വ​ന്നു. അ​ത് ആ​ളു​ക​ൾ​ക്കു കൂ​ടു​ത​ൽ ആ​ശ​യ​ക്കു​ഴ​പ്പ​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​രി​ക്കും. നോ​ക്കൂ, ഇ​പ്പോ​ൾ ശ്രേ​യാ ഘോ​ഷാ​ലി​ന്‍റെ ശ​ബ്ദ​വും അങ്ങനെയാ​ണ്. എ​ന്നി​ട്ടും ആ​ർ​ക്കും തെ​റ്റു​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ. ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ല​ത്ത് അ​ങ്ങ​നെ​യേ പ​റ്റു​മാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ'.

ബ്ര​ഹ്മ​ചാ​രി എ​ന്ന ചി​ത്ര​ത്തി​ലെ ആ​ജ് ക​ൽ തേ​രേ മേ​രേ പ്യാ​ർ കെ ​ച​ർ​ച്ചേ എ​ന്ന പാ​ട്ടും ഇ​ത്ത​രം തെ​റ്റി​ദ്ധാ​ര​ണ​യു​ണ്ടാ​ക്കി. ല​താ മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റു​ടെ ക​ടു​ത്ത ആ​രാ​ധ​ക​ർ​ക്കു​പോ​ലും ആ ​പാ​ട്ടു പാ​ടി​യ​ത് ല​ത​യ​ല്ല എ​ന്നു തി​രി​ച്ച​റി​യാ​നാ​യി​ല്ലെ​ന്ന് മു​തി​ർ​ന്ന സം​ഗീ​ത നി​രൂ​പ​ക​നാ​യ രാ​ജു ഭ​ര​ത​ൻ പ​റ​യു​ന്നു.

അ​ന്പ​തു​ക​ളും അ​റു​പ​തു​ക​ളും ഹി​ന്ദി സി​നി​മാ സം​ഗീ​ത​രം​ഗ​ത്ത് വ​ലി​യ മാ​റ്റ​ത്തി​നു സാ​ക്ഷ്യം വ​ഹി​ച്ചു. പി​ന്നീ​ട് സു​വ​ർ​ണ​കാ​ലം എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ട്ട​തും ഇ​തേ സ​മ​യ​മാ​ണ്. ല​താ മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റും ആ​ഷാ ഭോ​സ്ലേ​യും ഉ​ദി​ച്ചു​യ​ർ​ന്ന​തും അ​ക്കാ​ല​ത്തു​ത​ന്നെ. ല​ത​യ്ക്കു​ള്ള പ​ക​ര​ക്കാ​രി​യാ​യി സു​മ​ൻ ഉ​യ​ർ​ന്നു​വ​ന്ന​ത് ശ​ബ്ദ​സാ​മ്യ​വും പ്ര​തി​ഭ​യു​ംകൊ​ണ്ടു​മാ​ത്ര​മ​ല്ല. ല​ത സ്ഥ​ല​ത്തി​ല്ലാ​തി​രി​ക്കു​ക​യോ, ഒ​രു പാ​ട്ടി​ന് 100 രൂ​പ എ​ന്ന അ​വ​രു​ടെ അ​ന്ന​ത്തെ പ്ര​തി​ഫ​ലം നി​ർ​മാ​താ​ക്ക​ൾ​ക്ക് താ​ങ്ങാ​നാ​വാ​തെ വ​രി​ക​യോ ചെ​യ്താ​ൽ സു​മ​നാ​യി​രു​ന്നു ഏ​ക ആ​ശ്ര​യം. റ​ഫി​യോ​ടൊ​പ്പം പാ​ടാ​ൻ ത​ന്നെ​ക്കി​ട്ടി​ല്ല എ​ന്ന നി​ല​പാ​ടും ഇ​ട​ക്കാ​ല​ത്ത് ല​ത എ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു. അ​ങ്ങ​നെ പാ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ ല​താ മ​ങ്കേ​ഷ്ക​റാ​യി സു​മ​ൻ- രാ​ജു ഭ​ര​ത​ൻ പ​റ​യു​ന്നു.

അ​തേ​സ​മ​യം ല​ത​യ്ക്കൊ​പ്പം സു​മ​ൻ ര​ണ്ടു പാ​ട്ടു​ക​ൾ പാ​ടി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. "എ​നി​ക്ക​വ​ർ ന​ല്ല സു​ഹൃ​ത്താ​യി​ട്ടാ​ണ് തോ​ന്നി​യി​ട്ടു​ള്ള​ത്. അ​വ​രോ​ട് ഒ​രു​പാ​ട് സം​സാ​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ആ​ഗ്ര​ഹ​വും എ​നി​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു'- ഒ​രി​ക്ക​ൽ സു​മ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു. ഒ​പ്പ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന മ​ക​ൾ അ​പ്പോ​ൾ ചോ​ദി​ച്ച​തി​ങ്ങ​നെ- "അ​ത് അ​മ്മ​യ്ക്കു തോ​ന്നു​ന്ന​ത്. അ​വ​ർ​ക്കും അ​ങ്ങ​നെ​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നോ'?!

മി​ത​ഭാ​ഷി, മൃ​ദു​ഭാ​ഷി

അ​ന്ന​ത്തെ ഗാ​യി​ക​യ്ക്ക് ഇ​ന്ന് എ​ണ്‍​പ​തു വ​യ​സു​ണ്ട്. പാ​ട്ടി​ൽ തി​ള​ങ്ങി​നി​ന്ന​കാ​ല​ത്തും പി​ന്നീ​ടും അ​ഭി​മു​ഖ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു സ​മ്മ​തി​ക്കു​ക പ​തി​വി​ല്ല. ഏ​താ​ണ്ട് 45 വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു ശേ​ഷ​മാ​ണ് ത​നി​ക്കൊ​രു ഇ​ന്‍റ​ർ​വ്യൂ റെ​ക്കോ​ർ​ഡ് ചെ​യ്യാ​ൻ അ​വ​സ​രം കി​ട്ടി​യ​തെ​ന്ന് മു​തി​ർ​ന്ന റേ​ഡി​യോ ആ​ർ​ട്ടി​സ്റ്റാ​യ അ​മീ​ൻ സ​യാ​നി പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്. 2005ൽ ​ആ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. അ​വ​ർ വ​ള​രെ കു​റ​ച്ചേ സം​സാ​രി​ക്കൂ. എ​ത്ര ചോ​ദി​ച്ചി​ട്ടും മി​ക്ക​പ്പോ​ഴും ഒ​റ്റ​വാ​ക്കി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഉ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ൾ- അ​മീ​ൻ പ​റ​യു​ന്നു. ഫോ​ട്ടോ എ​ടു​ക്കേ​ണ്ട, അ​സൗ​ക​ര്യ​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ഉ​ത്ത​രം പ​റ​യി​ല്ല- അ​ഭി​മു​ഖ​ങ്ങ​ളോ​ടു​ള്ള സു​മ​ന്‍റെ നി​ല​പാ​ടി​ന് ഒ​രി​ക്ക​ലും മാ​റ്റ​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല.

എ​ന്നാ​ൽ ഏ​താ​നും പ്രി​യ​ഗാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ​ല​പ്പോ​ഴാ​യി അ​വ​ർ പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്- തേ​ൻ​പോ​ലു​ള്ള ശ​ബ്ദ​ത്തി​ൽ പി​റ​ന്ന പാ​ട്ടു​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച്...
അ​തി​ൽ നാ ​തും ഹ​മേ ജാ​നോ എ​ന്ന പാ​ട്ടു​ണ്ട്. ഉ​ള്ളു​കൊ​ളു​ത്തി​വ​ലി​ക്കു​ന്ന വ​രി​ക​ളാ​ണ് മ​ജ്റൂ​ഹ് സു​ൽ​ത്താ​ൻ​പു​രി എ​ഴു​തി​യ​ത്. മ​ഹ​ത്താ​യൊ​രീ​ണ​ത്തി​ന് ത​ന്നെ പ​രീ​ക്ഷി​ക്കാ​ൻ​മാ​ത്രം ധൈ​ര്യ​ശാ​ലി​യാ​യി​രു​ന്നു എ​സ്.​ഡി. ബ​ർ​മ​നെ​ന്ന് സു​മ​ൻ ഓ​ർ​മി​ക്കു​ന്നു. റെ​ക്കോ​ർ​ഡിം​ഗ് വേ​ള​യി​ൽ അ​ധി​കം ഉ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​മി​ല്ലാ​തെ​യാ​ണ് സു​മ​ൻ പാ​ടി​യ​ത്. ഹേ​മ​ന്ദ് കു​മാ​ർ പാ​ടി ച​രി​ത്ര​മാ​ക്കി​യ പാ​ട്ടി​ൽ ഒ​പ്പ​ത്തി​നൊ​പ്പം നി​ൽ​ക്കാ​നാ​യ​ത് വ​ലി​യ നേ​ട്ട​മാ​യി അ​വ​രി​ന്നും ക​രു​തു​ന്നു.

എ​ണ്‍​പ​തു​ക​ളു​ടെ അ​വ​സാ​നം അ​വ​ർ സി​നി​മ​ക​ൾ​ക്കാ​യു​ള്ള പാ​ട്ടു​നി​ർ​ത്തി. പ്ര​ശ​സ്ത​രാ​യ ഒ​ട്ടു​മി​ക്ക സം​ഗീ​ത​സം​വി​ധാ​യ​ക​ർ​ക്കു​മൊ​പ്പം ഏ​താ​ണ്ടു നൂ​റു ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി അ​വ​ർ പാ​ടി. ഗോ​വി​ന്ദ​യു​ടെ ആ​ദ്യ ചി​ത്ര​മാ​യ ല​വ് 86-നു​വേ​ണ്ടി​യാ​ണ് അ​വ​സാ​ന​മാ​യി പാ​ടി​യ​ത്. ആ ​സി​നി​മ പ​ക്ഷേ പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യി​ല്ല.

ചി​ത്ര​ര​ച​ന​യും പാ​ച​ക​വും

മും​ബൈ​യി​ലെ ഫ്ളാ​റ്റി​ൽ ചി​ത്രം​വ​ര​യും പാ​ച​ക​വു​മാ​ണ് പ്ര​ധാ​ന വി​നോ​ദ​ങ്ങ​ളാ​യി സു​മ​ൻ ക​ണ്ട​ത്. എ​ണ്‍​പ​താം പി​റ​ന്നാ​ൾ ആ​ഘോ​ഷ​ത്തി​ന് ര​ണ്ടു​മാ​സം മു​ന്പ് പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​രെ​ല്ലാം ഷ​ണ്‍​മു​ഖാ​ന​ന്ദ ഹാ​ളി​ൽ ഒ​ത്തു​കൂ​ടി. പു​ല്ലാ​ങ്കു​ഴ​ൽ ഇ​തി​ഹാ​സം പ​ണ്ഡി​റ്റ് ഹ​രി​പ്ര​സാ​ദ് ചൗ​ര​സ്യ​യും അ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പ​ണ്ട് ഖ​റി​ൽ ഇ​രു​വ​രും അ​യ​ൽ​ക്കാ​രാ​യി​രു​ന്നു. അ​തോ​ർ​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് പ​ണ്ഡി​റ്റ് ചൗ​ര​സ്യ പ​റ​ഞ്ഞു- "സു​മ​ൻ പ്രാ​ക്ടീ​സ് ചെ​യ്യു​ന്ന​ത് ഞാ​ൻ ഒ​രി​ക്ക​ൽ​പ്പോ​ലും കേ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ സ്റ്റു​ഡി​യോ​യി​ൽ എ​ത്തി​യാ​ൽ അ​വ​ർ എ​ന്നും പെ​ർ​ഫെ​ക്ട് ആ​യി​രു​ന്നു'.

ഹരിപ്രസാദ്