ഞ​ങ്ങ​ൾ കാ​ഷ്മീ​ർ ക​ണ്ടു...
കോ​ട്ട​യ​ത്തു​നി​ന്ന് മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രു​ടെ യാ​ത്ര​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ഇ​തു​പോ​ലൊ​രു സു​ന്ദ​ര​ഭൂ​മി വേ​റെ​യി​ല്ല. പ്ര​ത്യേ​ക അ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ തൂ​വ​ലു​ക​ൾ കൊ​ഴി​ഞ്ഞാ​ലും ഈ ​ഹി​മാ​ല​യ​ൻ സു​ന്ദ​രി ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ കി​രീ​ടം​ത​ന്നെ​യാ​ണ്. മ​ഞ്ഞി​ന്‍റെ ത​ട്ട​ത്തി​ൻ മ​റ​യ​ത്തു​നി​ന്ന് അ​തു മാ​ലോ​ക​രെ വ​ശീ​ക​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കും. എ​ത്ര ഭ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യാ​ലും ഷി​ക്കാ​ര​ക​ൾ ക​ട​ക്ക​ണ്ണെ​റി​യു​ന്ന ദാ​ൽ ത​ടാ​ക​ത്തി​ൽ നി​ന്നു ഹി​മാ​ല​യ​ത്തി​നു മു​ഖം തി​രി​ക്കാ​നാ​വു​മോ? ത​ടാ​ക​ത്തി​ന്‍റെ ക​വി​ളി​ലു​ണ്ട് ഹി​മ​വാ​ന്‍റെ ചും​ബ​നം.

ജ​മ്മു​വി​ൽ​നി​ന്നു ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ലേ​ക്ക് അ​തി​രാ​വി​ലെ പു​റ​പ്പെ​ട്ട​താ​ണ്. യാ​ത്ര​യ്ക്കി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ലേ​ക്കു​ള്ള റോ​ഡ് യാ​ത്ര നി​രോ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നു. മ​ഞ്ഞു​വീ​ഴ്ച ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളോ​ളം തു​ട​രാ​നി​ട​യു​ണ്ട്. അ​ടു​ത്ത​ദി​വ​സ​വും ഈ ​സ്ഥി​തി തു​ട​ർ​ന്നേ​ക്കാം. കാ​ത്തി​രു​ന്നി​ട്ടു കാ​ര്യ​മി​ല്ല. പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ വാ​ഹ​നം ത​ട​ഞ്ഞെ​ങ്കി​ലും കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രു​ന്ന മു​ല്ല​പ്പ​ള്ളി രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​ൻ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള​വ​രെ വി​ളി​ച്ച് അ​ന്നു​ത​ന്നെ സൈ​നി​ക​രു​ടെ അ​ക​ന്പ​ടി​യോ​ടെ ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ലേ​ക്കു പോ​കാ​ൻ അ​നു​മ​തി നേ​ടി. ആ ​യാ​ത്ര​യാ​ക​ട്ടെ മ​റ​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത​താ​കു​ക​യും ചെ​യ്തു. പ​ട്ടാ​ള​ത്തി​ന്‍റെ അ​ക​ന്പ​ടി​യു​മു​ണ്ട്.

ബ​സി​ന്‍റെ ചി​ല്ലു​ജാ​ല​ക​ങ്ങ​ൾ​ക്കു പു​റ​ത്ത് കാ​ഷ്മീ​രി​ന്‍റെ മ​നോ​ഹ​ര ദൃ​ശ്യം. മ​ഞ്ഞി​ൽ പു​ത​ച്ച പ​ർ​വ​ത​ങ്ങ​ളും താ​ഴ്‌വര​ക​ളും ഒ​രു ക്രി​സ്മ​സ് കാ​ർ​ഡി​നെ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. വി​ണ്ണി​ൽ​നി​ന്നു മ​ണ്ണി​ലേ​ക്ക് ചാ​ർ​ത്തി​യ മ​ഞ്ഞി​ന്‍റെ കാ​ൻ​വാ​സി​ലാ​ണ് കാ​ഷ്മീ​രി​ന്‍റെ ചി​ത്ര​മെ​ഴു​തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​തി​നെ കീ​റി​മു​റി​ച്ച് ഇ​റ​ങ്ങി​വ​രു​ന്ന കാ​ഷ്മീ​രി പെ​ണ്‍​കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ പ​ട്ടു​ട​യാ​ട​ക​ളി​ൽ ഭൂ​മി​യു​ടെ നി​റ​ങ്ങ​ള​ത്ര​യും. വ​സ​ന്തം പാ​ത​ക​ളി​ൽ അ​ല​സ​ഗ​മ​നം ന​ട​ത്തു​ക​യാ​ണ്. പു​രു​ഷന്മാ​രു​ടെ ഗം​ഭീ​ര​ഭാ​വ​ങ്ങ​ളി​ൽ ച​രി​ത്രം ക​ല​ർ​ത്തി​യ വി​ഷാ​ദം.അ​പ​രി​ചി​ത​മാ​യ കാ​ഴ്ച​ക​ളാ​ണ് താ​ഴ്വ​ര​യി​ലെ​ങ്ങും. ബ​സി​ലി​രു​ന്നാ​ൽ കാ​ണാം മ​ഞ്ഞി​ന്‍റെ കൂ​ടാ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് ന​മ്മെ അ​ഭി​വാ​ദ്യം ചെ​യ്ത് ഓ​ടി​വ​രു​ന്ന പോ​പ്ലാ​ർ മ​ര​ങ്ങ​ൾ.

2014 ഫെ​ബ്രു​വ​രി​യി​ലെ ഒ​രു അ​ർ​ധ​രാ​ത്രി​യി​ലാ​ണ് ഞ​ങ്ങ​ൾ ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ലെ​ത്തി​യ​ത്. ആ​ദ്യ മോ​ദി സ​ർ​ക്കാ​ർ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തു​ന്ന​തി​നു മൂ​ന്നു മാ​സം മു​ന്പ്. കോ​ട്ട​യ​ത്തു​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ട് നാ​ലാം​നാ​ൾ. ഹോ​ട്ട​ൽ സി​റ്റി ഗ്രേ​സി​ന്‍റെ ക​വാ​ടം ക​ട​ക്കു​ന്പോ​ൾ ബ​സി​ന​ക​ത്ത് പ​ല​രും ഉ​റ​ങ്ങു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. പു​റ​ത്ത് ത​ണു​പ്പി​നെ പു​ണ​ർ​ന്ന് ഇ​രു​ട്ടി​ന്‍റെ നി​ദ്ര.

രാ​വി​ലെ ഉ​ണ​ർ​ന്ന​ത് കാ​ഷ്മീ​രി​ന്‍റെ പു​തി​യൊ​രു മു​ഖം ക​ണ്ടാ​ണ്. ഡൗ​ണ്‍ ടൗ​ണ്‍ തെ​രു​വി​ൽ നി​ര​നി​ര​യാ​യി പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ. ലോ​ക​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും സു​ന്ദ​ര​മാ​യ പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നി​ന്‍റെ ദു​ര​വ​സ്ഥ. ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ലെ​ങ്ങും ഇ​താ​യി​രു​ന്നു സ്ഥി​തി. തോ​ക്കു​മാ​യി നി​ല്ക്കു​ന്ന പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​രി​ൽ മ​ല​യാ​ളി​ക​ളു​മു​ണ്ട്.

ഒരു തണുത്ത പ്രഭാതത്തിൽ

കാ​ഷ്മീ​രി​ലെ പ്ര​ധാ​ന ടൂ​റി​സ്റ്റു കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളാ​യ ദാ​ൽ ത​ടാ​കം, സോ​നാ​മാ​ർ​ഗ്,പ​ഹ​ൽ​ഗാം, ഗു​ൽ​മാ​ർ​ഗ്, മു​ഗ​ൾ ഗാ​ർ​ഡ​ൻ തു​ട​ങ്ങി​യ സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം ടൂ​റി​സ്റ്റു​ക​ൾ സ്വ​യം മ​റ​ന്ന് ന​ട​ക്കു​ക​യാ​ണ്. പ​ക്ഷേ, അ​ത്ത​രം യാ​ത്ര​ക്കാ​ർ​ക്കു പോ​കാ​ൻ അ​വ​സ​ര​മി​ല്ലാ​ത്ത ഒ​രി​ട​ത്തേ​ക്കു കൂ​ടി പോ​കാ​ൻ ഞ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് അ​വ​സ​രം ല​ഭി​ച്ചു. ഉ​റി​യി​ലെ ക​മാ​ൻ അ​മാ​ൻ സേ​തു​വി​ലേ​ക്ക്. അ​ത് ഇ​ന്ത്യാ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ അ​തി​ർ​ത്തി​യാ​ണ്.

ഹോ​ട്ട​ലി​ന്‍റെ ക​വാ​ട​ത്തി​ൽ അ​തി​രാ​വി​ലെ ഒ​രു ടൂ​റി​സ്റ്റ് ബ​സ് വ​ന്നു​നി​ന്ന​പ്പോ​ൾ പ​റ്റു​ന്ന​ത്ര ക​ന്പി​ളി വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ളും ധ​രി​ച്ച് എ​ല്ലാ​വ​രും ത​യാ​റാ​യി​രു​ന്നു.

പ്ര​തി​രോ​ധ​മ​ന്ത്രി എ.​കെ. ആ​ന്‍റ​ണി​യു​ടെ നി​ർ​ദേ​ശ​പ്ര​കാ​രം എ​ത്തി​യ ബ​സി​ൽ സി​വി​ലി​യ​ൻ വേ​ഷ​ത്തി​ൽ ആ​യു​ധ ധാ​രി​ക​ളാ​യ പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ മു​ൻ സീ​റ്റു​ക​ളി​ൽ ഇ​രി​പ്പു​റ​പ്പി​ച്ചു. എ​ല്ലാ​വ​രും ക​യ​റി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ ഉ​ട​നെ ഉ​ന്ന​ത സൈ​നി​ക ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ൻ എ​ഴു​ന്നേ​റ്റു​നി​ന്ന് അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള യാ​ത്ര​യി​ൽ പാ​ലി​ക്കേ​ണ്ട കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ഇം​ഗ്ലീ​ഷി​ലും ഹി​ന്ദി​യി​ലും പ​റ​ഞ്ഞു. ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ൽ​നി​ന്ന് ഉ​റി​യി​ലേ​ക്കും അ​വി​ടെ​നി​ന്നു നി​യ​ന്ത്ര​ണ​രേ​ഖ​യി​ലേ​ക്കു​മു​ള്ള യാ​ത്ര 105 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ ഉ​ണ്ട്. യാ​ത്ര​യി​ലൊ​രി​ട​ത്തും വാ​ഹ​നം നി​ർ​ത്തു​ന്ന​ത​ല്ല. ഒ​ത്തി​രി ശ​ബ്ദം വ​യ്ക്കു​ക​യോ വ​ഴി​യി​ൽ കാ​ണു​ന്ന​വ​രെ പ്ര​കോ​പി​പ്പിക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യ​രു​ത്. ബ​സ് നി​ർ​ത്തി​യി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്നാ​ൽ​പോ​ലും പു​റ​ത്തു​ള്ള​വ​രു​മാ​യി സം​സാ​രം​പോ​ലും പാ​ടി​ല്ല. മൂ​ത്ര​മൊ​ഴി​ക്കാ​ൻ​പോ​ലും ബ​സ് നി​ർ​ത്തി​ല്ലാ​യെ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം എ​ടു​ത്തു​പ​റ​ഞ്ഞ​തോ​ടെ ബ​സി​നു​ള്ളി​ൽ നി​ശ​ബ്ദ​ത പ​ര​ന്നു. അ​ടു​ത്ത നി​മി​ഷം ബ​സ് ശ്രീ​ന​ഗ​ർ​വി​ട്ടു.
പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​ടെ ക​ർ​ശ​ന നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ത്തി​ൽ ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ൽ​നി​ന്ന് ഉ​റി​യി​ലേ​ക്ക്. ബ​സി​നു​ള്ളി​ൽ കാ​ര്യ​മാ​യ ഒ​ച്ച​യും ബ​ഹ​ള​വും ഒ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. എ​ല്ലാ​വ​രും​ത​ന്നെ പു​റ​ത്തെ കാ​ഴ്ച​ക​ളി​ലേ​ക്കു ക​ണ്ണും ന​ട്ടി​രു​ന്നു. ലോ​ക​ത്തെ ഒ​ന്നാം ന​ന്പ​ർ ആ​പ്പി​ൾ വി​ള​യു​ന്ന കാ​ഷ്മീ​രി​ലെ തോ​ട്ട​ങ്ങ​ളാ​ണ് ചി​ല പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ൽ തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി കാ​ണാ​നു​ള്ള​ത്. സീ​സ​ണ​ല്ലാ​ത്ത​തി​നാ​ൽ ഇ​ല​കൊ​ഴി​ഞ്ഞ് ത​വി​ട്ടു​നി​റ​ത്തി​ലു​ള്ള ശാ​ഖ​ക​ളു​മാ​യി നി​ല്ക്കു​ന്ന ആ​പ്പി​ൾ മ​ര​ങ്ങ​ൾ. ചി​ല​യി​ട​ത്തു പ​ണി​ക്കാ​രു​ണ്ട്. സീ​സ​ണാ​കു​ന്പോ​ഴേ​ക്കും തീ​ർ​ക്കാ​നു​ള്ള ജോ​ലി​ക​ളി​ലാ​ണ്.

ആ​പ്പി​ൾ തോ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ​ക്ക​പ്പു​റ​ത്ത് മ​ഞ്ഞു​വീ​ണു​കി​ട​ക്കു​ന്ന മ​ല​ക​ൾ. ചെ​മ്മ​രി​യാ​ടു​ക​ളും അ​വ​യെ മേ​യ്ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന നീ​ണ്ട കു​പ്പാ​യ​മി​ട്ട ഇ​ട​യന്മാ​രും പ​ല​യി​ട​ത്തും റോ​ഡി​നു കു​റു​കെ ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​തു കാ​ണാം. ആ​ടു​ക​ളെ തെ​ളി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് വ​ടി​യും വീ​ശി പോ​കു​ന്ന​വ​രി​ൽ കു​ട്ടി​ക​ളു​മു​ണ്ട്. ത​ല​മു​ണ്ട് ധ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും മു​ഖം പൂ​ർ​ണ​മാ​യും മ​റ​യ്ക്കാ​തെ​യാ​ണ് സ്ത്രീ​ക​ൾ യാ​ത്ര ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. എ​ല്ലാ​വ​രും ഫോ​ട്ടോ​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന തി​ര​ക്കി​ലാ​യി​രു​ന്നു. പ​ക്ഷേ, ബ​സി​ന്‍റെ വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലെ ഗ്ലാ​സ് ഒ​രി​ഞ്ചു​പോ​ലും മാ​റ്റി​യി​ല്ല. അ​ങ്ങ​നെ ചെ​യ്താ​ൽ ത​ണു​ത്തു​റ​ഞ്ഞ കാ​റ്റ് ഒ​രു നി​മി​ഷം​കൊ​ണ്ട് ബ​സി​നെ ഫ്രീ​സ​റാ​ക്കി മാ​റ്റും.

ഉ​റി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള വ​ഴി​യി​ൽ ഗ​താ​ഗ​തം തീ​രെ കു​റ​വാ​ണ്. ടൗ​ണു​ക​ളി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴും ബ​സ് നി​ർ​ത്തു​ക​യോ ആ​രും പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങു​ക​യോ ഒ​ന്നും ചെ​യ്തി​ല്ല. പ​ത്താ​ൻ, ചു​രു, ക​നി​സ്പോ​റ എ​ന്നീ പ​ട്ട​ണ​ങ്ങ​ൾ ക​ട​ന്ന് ബാ​രാ​മു​ള്ള​യി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ വ​ഴി​യി​ലെ തി​ര​ക്കു​കൊ​ണ്ട് ബ​സ് അ​ല്പം സാ​വ​ധാ​ന​ത്തി​ലാ​യി. ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ൽ​നി​ന്നു പു​റ​പ്പെ​ട്ട​തി​ൽ പി​ന്നെ വേ​ഗം കു​റ​ഞ്ഞ​ത് അ​വി​ടെ മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. ആ​ളു​ക​ൾ അ​പ​രി​ചി​ത​രെ സം​ശ​യ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ് വീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​ത്. സൈ​നി​ക​ർ അ​പ്പോ​ഴും സാ​ധാ​ര​ണ​യാ​ത്ര​ക്കാ​രെ​പ്പോ​ലെ ബ​സി​ന്‍റെ മു​ൻ​ഭാ​ഗ​ത്ത് ജാ​ഗ്ര​ത​യോ​ടെ ഇ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​രു​ടെ വാ​ഹ​ന​മാ​ണെ​ന്ന് അ​റി​ഞ്ഞാ​ൽ തീ​വ്ര​വാ​ദി ആ​ക്ര​മ​ണ​സാ​ധ്യ​ത ഏ​റെ​യാ​ണ്. ഇ​ട​യ്ക്കു​ള്ള ചെ​ക്പോ​സ്റ്റു​ക​ളി​ൽ​വ​ച്ച് പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ ബ​സ് പ​രി​ശോ​ധി​ക്കാ​നെ​ത്തി. ബ​സി​നു മു​ന്നി​ൽ സി​വി​ലി​യ​ൻ വേ​ഷ​ത്തി​ൽ ഇ​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ആ​യു​ധ​ധാ​രി​ക​ളാ​യ സൈ​നി​ക​രാ​ണെ​ന്ന​ത് ചെ​ക്ക്പോ​സ്റ്റി​ലു​ള്ള​വ​ർ​ക്ക് അ​റി​യി​ല്ല. അ​ത്ര ര​ഹ​സ്യ​മാ​യി​ട്ടാ​ണ് യാ​ത്ര. പ്ര​ധാ​ന ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ർ​ക്ക​ല്ലാ​തെ ആ​ർ​ക്കും ഈ ​യാ​ത്ര​യു​ടെ വി​വ​ര​ങ്ങ​ൾ അ​റി​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് അ​തോ​ടെ മ​ന​സി​ലാ​യി.

ഇ​ട​യ്ക്ക് വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലെ മ​ല​നി​ര​ക​ളി​ൽ സൈ​നി​ക​പോ​സ്റ്റു​ക​ൾ കാ​ണാം. അ​തി​നു തൊ​ട്ട​പ്പു​റ​ത്ത് പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നാ​ണ്, ഒ​രു വി​ളി​പ്പാ​ട​ക​ലെ. ഖാ​ൻ​പോ​റ​യും ഗാ​ണ്ട​മു​ല്ല​യും പി​ന്നി​ട്ട് പ്രി​ൻ​ജ​ൽ എ​ന്ന ചെ​റു​പ​ട്ട​ണം ക​ഴി​ഞ്ഞ് വി​ജ​ന​മാ​യ സ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ സൈ​നി​ക​രി​ലൊ​രാ​ൾ വാ​ഹ​നം നി​ർ​ത്തി മൂ​ത്ര​മൊ​ഴി​ക്കാ​ൻ ഇ​റ​ങ്ങി. അ​ത്ത​രം അ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​ത്ത യാ​ത്ര​ക്കാ​രാ​ക​ട്ടെ ഒ​രു ദീ​ർ​ഘ​നി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടെ സീ​റ്റി​ൽ ഒ​ന്നു​കൂ​ടി അ​മ​ർ​ന്നി​രു​ന്നു. ആ​രോ ഒ​രാ​ൾ അ​നു​മ​തി ചോ​ദി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും മ​റു​പ​ടി​പോ​ലും പ​റ​യാ​തെ ഡ്രൈ​വ​ർ കാ​ൽ ആ​ക്സി​ല​റേ​റ്റ​റി​ൽ ആ​ഞ്ഞു​ച​വി​ട്ടി. ഉ​റി ഹൈ​ഡ്രോ ഇ​ല​ക്‌ട്രി​ക് പ്രോ​ജ​ക്റ്റി​ന്‍റെ വ​ന്പ​ൻ സൈ​റ്റും ല​ഗാ​മ ഗ്രാ​മ​വും ക​ട​ന്ന് പ​ന്ത്ര​ണ്ടു​മ​ണി​യോ​ടെ ബ​സ് ഉ​റി​യി​ലെ സൈ​നി​ക ക്യാ​ന്പി​ലെ​ത്തി.

ഏ​ഴ​ര​യ്ക്കു തു​ട​ങ്ങി​യ യാ​ത്ര​യാ​ണ്. എ​ല്ലാ​വ​രും ന​ന്നേ ക്ഷീ​ണി​ത​രാ​യി​രു​ന്നു. ആ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള​വ​ർ​ക്കു പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങാ​മെ​ന്നു പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ അ​റി​യി​ച്ച​തോ​ടെ നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക​കം വ​ണ്ടി കാ​ലി​യാ​യി. ത​നി കേ​ര​ളീ​യ ശൈ​ലി​യി​ൽ ഉ​റി​യി​ലെ പാ​ത​യോ​ര​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് കൂ​ട്ട​പ്പാ​ച്ചി​ൽ. ആ​ശ്വാ​സ​മാ​യി. ബ​സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന സൈ​നി​ക​ർ പ​ട്ടാ​ള​ക്യാ​ന്പി​ലേ​ക്കു ക​യ​റി 10 മി​നി​റ്റി​ന​കം തി​രി​കെ​വ​ന്നു. ഈ ​ക്യാ​ന്പി​ലാ​ണ് 2016 സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 18ന് ​ഭീ​ക​രാ​ക്ര​മ​ണം ഉ​ണ്ടാ​യ​ത്. അ​വി​ടെ​യാ​ണ് ഞ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ഉ​ച്ച​ഭ​ക്ഷ​ണം ഏ​ർ​പ്പാ​ടാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ അ​റി​യി​ച്ചു. പ​ക്ഷേ, അ​തി​നു​മു​ന്പ് മൂ​ന്നു കി​ലോ​മീ​റ്റർ അ​പ്പു​റ​ത്തു​ള്ള ക​മാ​ൻ അ​മാ​ൻ സേ​തു​വി​ലേ​ക്കു പോ​കു​ക​യാ​ണ്. അ​താ​ണ് ഇ​ന്ത്യാ-​പാ​ക് അ​തി​ർ​ത്തി. കാ​ഷ്മീ​രി​ന്‍റെ ക​ണ്ണീ​ർ​പ്ര​വാ​ഹം​പോ​ലെ ഒ​ഴു​കു​ന്ന ഝ​ലം ന​ദി​യു​ടെ ഇ​ട​തു​വ​ശം ചേ​ർ​ന്ന് ബ​സ് വീ​ണ്ടും മു​ന്നോ​ട്ട്. ഉ​റി​ക്കു മു​ന്പ് ആ​കെ​യു​ള്ള ജം​ഗ്ഷ​ൻ സ​ലാ​മ​ബാ​ദാ​ണ്.

ക​മാ​ൻ അ​മാ​ൻ സേ​തു

മി​നി​ട്ടു​ക​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ ക​മാ​ൻ അ​മാ​ൻ സേ​തു​വി​ലെ​ത്തി. ഇ​ന്ത്യ അ​വി​ടെ തീ​രു​ന്നു. പ​ട്ടാ​ള​ത്തി​ന്‍റെ ചെ​ക്കു​പോ​സ്റ്റി​നു മു​ന്നി​ൽ ബോ​ർ​ഡ​ർ റോ​ഡ്സ് ഓ​ർ​ഗ​നൈ​സേ​ഷ​ന്‍റെ പ​ച്ച ബോ​ർ​ഡി​ൽ ഇ​സ്ലാ​മ​ബാ​ദ് 200 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ, മു​സാ​ഫ​റാ​ബാ​ദ് 52 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ, ച​ക്കോ​ട്ടി ര​ണ്ടു കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ എ​ഴു​തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. എ​ല്ലാം പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നി​ലെ പ​ട്ട​ണ​ങ്ങ​ൾ. ഇ​ന്ത്യാ-​പാ​ക് സൗ​ഹൃ​ദം വ​ള​ർ​ത്താ​ൻ തു​ട​ങ്ങി​യ മു​സാ​ഫ​റാ​ബാ​ദ്-​ശ്രീ​ന​ഗ​ർ ബ​സ് സ​ർ​വീ​സും ച​ര​ക്കു​വാ​ഹ​ന സ​ർ​വീ​സും ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​ത് സൗ​ഹൃ​ദ​പ്പാ​ലം എ​ന്ന​ർ​ഥ​മു​ള്ള ക​മാ​ൻ അ​മാ​ൻ സേ​തു​വി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ്. മു​ന്പ് കാ​ഷ്മീ​ർ എ​ന്ന​പേ​രി​ൽ ഒ​ന്നാ​യി​ക്കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന സ്ഥ​ല​മാ​ണ് ഇ​പ്പോ​ൾ പാ​ല​ത്തി​നി​രു​വ​ശ​ത്തു​മാ​യു​ള്ള​ത്. പാ​ല​ത്തി​ന​പ്പു​റ​ത്തു​ള്ള​ത് പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ന്‍റെ കൈ​വ​ശ​മു​ള്ള കാ​ഷ്മീ​രാ​ണ്. ആ​സാ​ദ് കാ​ഷ്മീ​ർ. ആ​ദ്യം ഞ​ങ്ങ​ൾ ഇ​ന്ത്യ​ൻ സൈ​നി​ക പോ​സ്റ്റി​ലെ​ത്തി. അ​വി​ടെ​നി​ന്ന് ഒ​ര​ടി​പോ​ലും മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​ക​രു​തെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു നി​ർ​ദേ​ശം. പി​ന്നീ​ട് സൈ​നി​ക​ർ ഉ​യ​ർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ച ശു​ഭ്ര​പ​താ​ക​യു​മാ​യി അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ലേ​ക്കു നീ​ങ്ങി. ഏ​താ​നും സ​മ​യ​ത്തി​ന​കം അ​പ്പു​റ​ത്തെ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ സൈ​നി​ക പോ​സ്റ്റി​ൽ​നി​ന്ന് സൗ​ഹൃ​ദ​സൂ​ച​ക​മാ​യി വെ​ളു​ത്ത പ​താ​ക ഉ​യ​ർ​ത്തി​വ​ച്ചു. ഇ​തോ​ടെ അ​തി​ഥി​ക​ളാ​യെ​ത്തി​യ​വ​ർ​ക്ക് ഗേ​റ്റി​ന​ടു​ത്തേ​ക്കു നീ​ങ്ങാ​മെ​ന്ന് ന​മ്മു​ടെ പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ അ​റി​യി​ച്ചു. എ​ല്ലാ​വ​രും അ​വി​ടേ​ക്കു നീ​ങ്ങി. ഇ​രു​ന്പു​പാ​ല​ത്തി​ന് ഇ​രു​വ​ശ​ത്തു​മാ​യി ഇ​ന്ത്യ​യും പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നും ഇ​ര​ട്ട​പെ​റ്റ സ​ഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളെ​പ്പോ​ലെ ഒ​രേ മു​ഖ​ച്ഛാ​യ​യി​ൽ കാ​ണ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഇ​രു​ന്പു​പാ​ല​ത്തോ​ടു ചേ​ർ​ന്നു​ള്ള ഗേ​റ്റ് വ​ലി​യ താ​ഴി​ട്ടു പൂ​ട്ടി​യി​ട്ടി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ഗേ​റ്റി​ന​പ്പു​റ​ത്ത് ഇ​ന്ത്യ​യെ നി​രീ​ക്ഷി​ക്കാ​നു​ള്ള കാ​മ​റ​ക​ൾ വ​ലി​യ പോ​സ്റ്റി​ൽ ഉ​റ​പ്പി​ച്ചു​വ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. നി​ശ്ചി​ത​ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​തി​ലേ ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന ബ​സു​ക​ൾ​ക്കും ച​ര​ക്കു​ലോ​റി​ക​ൾ​ക്കും​വേ​ണ്ടി മാ​ത്ര​മാ​ണ് ഇ​ത് ഇ​രു​വ​ശ​ത്തു​നി​ന്നും തു​റ​ക്കു​ന്ന​ത്.

പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ൾ


അ​വി​ടെ​നി​ന്നു നോ​ക്കി​യാ​ൽ കൈ​കൊ​ണ്ട് തൊ​ടാ​വു​ന്ന ദൂ​ര​ത്തി​ൽ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ. സൗ​ഹൃ​ദ​പ്പാ​ല​ത്തി​ന്‍റെ തൊ​ട്ട​ടു​ത്താ​യി പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ന്‍റെ പ​ട്ടാ​ള പോ​സ്റ്റി​ലെ സൈ​നി​ക​രെ കാ​ണാം. ന​മു​ക്കു കാ​ണാ​വു​ന്ന​ത് അ​വ​രു​ടെ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്‍റെ ത​ക​രം​കൊ​ണ്ടു​ള്ള മേ​ൽ​ക്കൂ​ര മാ​ത്ര​മാ​ണ്. ചു​വ​രു​ക​ൾ​ക്കു പു​റ​ത്ത് ക​രി​ങ്ക​ല്ലു​ക​ളാ​ൽ ത​ട​യു​ണ്ടാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നു​ന്നു. നി​യ​ന്ത്ര​ണ​രേ​ഖ​യ്ക്ക് (ലൈ​ൻ ഓ​ഫ് ക​ണ്‍​ട്രോ​ൾ) അ​പ്പു​റ​ത്ത് ന​മ്മ​ൾ വി​ളി​ച്ചാ​ൽ കേ​ൾ​ക്കാ​വു​ന്ന​ത്ര ദൂ​ര​ത്തി​ൽ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നി​ലെ വീ​ടു​ക​ൾ. ഇ​രു രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​മി​ട​യി​ലൂ​ടെ ഝ​ലം ന​ദി ഒ​ഴു​കു​ന്നു. മു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നു നോ​ക്കി കാ​ണാ​നേ പ​റ്റൂ. അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ൽ പ​ല​യി​ട​ത്തും ഝ​ലം ന​ദി​ത​ന്നെ​യാ​ണ് നി​യ​ന്ത്ര​ണ​രേ​ഖ. അ​പ്പു​റ​ത്തും ഇ​പ്പു​റ​ത്തും ഒ​രി​ക്ക​ൽ സ​ഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളാ​യി ക​ഴി​ഞ്ഞ മ​നു​ഷ്യ​ർ. പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നി​ലെ വീ​ട്ടു​മു​റ്റ​ത്ത് തു​ണി​വി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രും കൃ​ഷി​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ണി​യു​ന്ന​വ​രും ആ​ടു​ക​ളെ മേ​യ്ക്കു​ന്ന​വ​രു​മൊ​ക്കെ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ​കാ​രാ​ണെ​ന്നു തി​രി​ച്ച​റി​യാ​നാ​കു​ന്ന​ത് അ​തി​ർ​ത്തി​ക്ക​പ്പു​റ​ത്താ​ണ് എ​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു മാ​ത്രം. അ​വ​രി​ലൊ​രാ​ളെ വി​ളി​ച്ചു വ​ർ​ത്ത​മാ​നം പ​റ​യാ​നാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലെ​ന്ന് ഞ​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ല​ർ​ക്കും തോ​ന്നി. അ​വി​ടെ​നി​ന്നു കു​റെ ഫോ​ട്ടോ​ക​ളെ​ടു​ത്ത​ശേ​ഷ​വും എ​ല്ലാ​വ​രും പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നി​ലെ മ​ല​ഞ്ചെ​രി​വു​ക​ളി​ലേ​ക്കും അ​വി​ട​ത്തെ വീ​ടു​ക​ളി​ലേ​ക്കും നോ​ക്കി​നി​ന്നു, വെ​റു​തെ.

പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ ത​ന്ന കാ​പ്പി​യും ബി​സ്ക​റ്റും ക​ഴി​ച്ച് ബ​സി​ൽ ക​യ​റി ഉ​റി​യി​ലേ​ക്കു മ​ട​ങ്ങു​ന്പോ​ൾ എ​ല്ലാ​വ​രും നി​ശ​ബ്ദ​രാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ർ​ത്തി​ക്ക​പ്പു​റ​ത്തെ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ ഒ​രു​വ​ശ​ത്തു​കൂ​ടി ബ​സി​നൊ​പ്പം ഞ​ങ്ങ​ളെ വി​ടാ​തെ പി​ന്തു​ട​ർ​ന്നു.

ഉ​റി​യി​ലെ ക്യാ​ന്പി​ൽ

ഉ​റി​യി​ലെ മ​ല​ഞ്ചെ​രി​വി​ലു​ള്ള ഇ​ന്ത്യ​ൻ ആ​ർ​മി ബ്രി​ഗേ​ഡ് ഹെ​ഡ്ക്വാ​ർ​ട്ടേ​ഴ്സി​ൽ നി​ര​വ​ധി കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. നൂ​റു​ക​ണ​ക്കി​നു പ​ട്ടാ​ള ട്ര​ക്കു​ക​ളും ജീ​പ്പു​ക​ളും അ​വി​ടെ പാ​ർ​ക്കു ചെ​യി​തി​ട്ടു​ണ്ട്. ഉ​ന്ന​ത ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ർ ഏ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​രാ​ണ് ക്യാ​ന്പ് ഞ​ങ്ങ​ൾ​ക്കാ​യി പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്. ഉ​ച്ച​ഭ​ക്ഷ​ണം വി​ള​ന്പി​ത്ത​ന്ന​ത് പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ​ത​ന്നെ​യാ​ണ്. പൊ​റോ​ട്ട​യും വെ​ജി​റ്റ​ബി​ൾ ക​റി​യും ചോ​റും ക​റി​ക​ളും ത​യാ​റാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ സ​മീ​പ​ത്തെ​ത്തി. ഭ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം ര​ണ്ടു ട്ര​ക്കു​ക​ളി​ൽ ക​യ​റ്റി് ക്യാ​ന്പി​ന്‍റെ വി​വി​ധ ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് ഞ​ങ്ങ​ളെ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി. ഇ​ന്ത്യ-​പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ലു​ള്ള ത​ണു​ത്തു മ​ര​വി​ച്ച കു​ന്നു​ക​ളി​ലും താ​ഴ്വ​ര​ക​ളി​ലു​മു​ള്ള ടെ​ന്‍റു​ക​ളി​ലും മൂ​ന്നു​മാ​സം വ​രെ പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ​ക്ക് ഡ്യൂ​ട്ടി​യാ​ണ്. അ​തു​ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ തി​രി​കെ​യെ​ത്തു​ന്ന​ത് ഇ​വി​ടേ​ക്കാ​ണ്. അ​തോ​ടെ അ​ടു​ത്ത ബാ​ച്ച് പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ലേ​ക്കു​പോ​കും. ഉ​ണ​ക്കി​യ ഭ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും മ​രു​ന്നും വെ​ള്ള​വും കൊ​ണ്ടു​പോ​കും. മാ​സ​ങ്ങ​ളോ​ളം അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ലു​ള്ള ഏ​കാ​ന്ത​വാ​സം സൈ​നി​ക​രെ മ​ടു​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ്. രാ​ജ്യ​ത്തോ​ടു​ള്ള കൂ​റും പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​രു​ടെ സ്മ​ര​ണ​ക​ളു​മാ​ണ് ഈ ​പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​രെ ജീ​വി​ക്കാ​ൻ പ്രേ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​ത്ത​ര​ക്കാ​രാ​യ 18 സൈ​നി​ക​രെ​യാ​ണ് മ​ത​ത്തി​ന്‍റെ​യും മ​നു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ​ത്തി​ന്‍റെ​യും പേ​രി​ൽ അ​തി​ർ​ത്തി​ക​ട​ന്നെ​ത്തി​യ ഇ​രു​ട്ടി​ന്‍റെ ശ​ക്തി​ക​ൾ കൊ​ന്നു​ക​ള​ഞ്ഞ​ത്. ആ​ർ​മി ഹെ​ഡ്ക്വാ​ർ​ട്ടേ​ഴ്സി​ൽ​നി​ന്നു ഞ​ങ്ങ​ൾ മ​ട​ങ്ങു​ന്പോ​ൾ കൈ​വീ​ശി യാ​ത്ര​പ​റ​ഞ്ഞ് നി​ന്ന പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ ഇ​ന്നും ഓ​ർ​മ​യി​ലു​ണ്ട്.
കാ​ഷ്മീ​രി​ന്‍റെ ഓ​രോ അ​ണു​വി​ലും സൗ​ന്ദ​ര്യം ത​ണു​ത്തു​റ​ഞ്ഞു കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണ്. പു​തി​യ രാ​ഷ്ട്രീ​യ സം​ഭ​വ​വി​കാ​സ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ​രി​സ​മാ​പ്തി എ​ന്തു​ത​ന്നെ​യാ​യാ​ലും ഒ​രി​ക്ക​ലെ​ങ്കി​ലും ക​ണ്ടി​ട്ടു​ള്ള​വ​രു​ടെ മ​ന​സി​ൽ കാ​ഷ്മീ​ർ മ​റ​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത ഓ​ർ​മ​യാ​യി അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കും.

പ്ര​ത്യേ​ക അ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളൊ​ന്നു​മി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും പ്ര​ത്യേ​ക സൗ​ന്ദ​ര്യ​മു​ണ്ട് കാ​ഷ്മീ​രി​ന്. ദാ​ൽ​ത​ടാ​ക​ത്തി​ൽ ഹൗ​സ്ബോ​ട്ടു​മാ​യി ക​ഴി​യു​ന്ന മ​ൻ​സൂ​ർ അ​ബ്ദു​ള്ള പ​ല്ല​യു​ടെ വാ​ക്കു​ക​ൾ കാ​ഷ്മീ​രി​ന്‍റെ രാ​ഷ്ട്രീ​യം കൃ​ത്യ​മാ​യി വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തും: ‘ഇ​വി​ടെ മൂ​ന്നു ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ചി​ന്താ​ഗ​തി​യാ​ണു​ള്ള​ത്. ഒ​ന്ന്, കാ​ഷ്മീ​ർ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ​ത​ന്നെ നി​ല​നി​ല്ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ. ര​ണ്ട്, ഈ ​സം​സ്ഥാ​ന​ത്തെ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​നോ​ടു ചേ​ർ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ. മൂ​ന്ന്, ര​ണ്ടി​ലും ചേ​രാ​തെ സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യ, ആ​സാ​ദ് കാ​ഷ്മീ​രാ​ക​ണ​മെ​ന്ന് ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ’. ചി​ത്രം വ്യ​ക്ത​മാ​ണ്. കാ​ഷ്മീ​രി​ന്‍റെ മ​ന​സ് ഛിന്ന​ഭി​ന്ന​മാ​ണ്.

മൂ​ന്നു​ത​രം കാ​ഷ്മീ​രി​ക​ള​ല്ല ഉ​ണ്ടാ​കേ​ണ്ട​ത്. കാ​ഷ്മീ​രി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​കേ​ണ്ട​ത് ഒ​രേ മ​ന​സു​ള്ള ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​രാ​ണ്. അ​ത്ത​ര​മൊ​രു പ​രി​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തി​ന് സ​ർ​ക്കാ​രും രാ​ഷ്ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളും മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളും ജ​ന​ങ്ങ​ളും ഒ​ന്നി​ച്ചു നി​ല്ക്ക​ണം.

കാ​ഷ്മീ​ർ യാ​ത്ര​യി​ൽ ഒ​രി​ട​ത്തും ഞ​ങ്ങ​ളൊ​രു വി​ദേ​ശ സ​ഞ്ചാ​രി​യെ ക​ണ്ടി​ല്ല. സു​ര​ക്ഷി​ത​മ​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു മാ​ത്ര​മാ​ണ് അ​വ​ർ വ​രാ​ത്ത​ത്. സ​മാ​ധാ​നം പു​ന​ഃസ്ഥാ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടാ​ൽ ലോ​കം കാ​ഷ്മീ​രി​ലെ​ത്തും.