"ലോ​ക​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ജ​യി​ച്ച​ഭ​വാ​നി​ന്നൊ
രാ​കു​ല​മെ​ന്തു ഭ​വി​ച്ച​തു മാ​ന​സേ'

കാ​മ​ക്രോ​ധ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​തീ​ക​മാ​യ രാ​വ​ണ​നോ​ട് അ​നു​ച​ര​ൻ​മാ​രു​ടെ ചോ​ദ്യ​മാ​ണി​ത്. നാം ​സ്വ​യം ചോ​ദി​ക്കേ​ണ്ട ചോ​ദ്യം. ബ​ല​വാ​ൻ​മാ​ർ അ​നീ​തി ചെ​യ്യു​ന്നു. ബ​ല​വാ​നാ​യ ബാ​ലി മു​ഷ്ക് കൊ​ണ്ടു ത​ന്നെ സു​ഗ്രീ​വ​നെ തോ​ൽ​പ്പി​ച്ച് സ​ഹോ​ദ​ര പ​ത്നി​യെ പ​രി​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നു. രാ​വ​ണ​ൻ സീ​താ​പ​ഹ​ര​ണം ചെ​യ്യു​ന്നു. ധ​ർ​മി​ഷ്ഠ​നാ​യ ശ്രീ​രാ​മ​ൻ ബാ​ലി​യെ​യും രാ​വ​ണ​നേ​യും നി​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നു. ബാ​ലി​യെ വ​ധി​ക്കു​ന്ന സ​മ​യ​ത്ത് ബാ​ലി ചോ​ദി​ച്ച ചോ​ദ്യ​വും ശ്രീ​രാ​മ​ന്‍റെ ഉ​ത്ത​ര​വും ശ്രേ​ഷ്ഠം ത​ന്നെ.

"വാ​ന​ര​മാം​സ​മ​ക്ഷ്യ​മ​ത്രെ '
എ​ന്നും
"ല​ങ്കാ​പു​ര​ത്തെ തൃ​കൂ​ട​മൂ​ല​ത്തോ​ടും
ല​ങ്കാ​വി​ഹീ​നം ദ​ശാ​സ്യ​നോ​ടും കൂ​ടെ
ബ​ന്ധി​ച്ചു ഞാ​ന​ര​നാ​ഴി​ക​കൊ​ണ്ടു​നി-
ന്ന​ന്തി​കേ വ​ച്ചു തൊ​ഴു​തേ​ന​മാ​ദ​രാ​ൽ'

എ​ന്ന ബാ​ലി​യു​ടെ ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് അ​ധ​ർ​മി ആ​രാ​യാ​ലും വ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ടേ​ണ്ട​തു ത​ന്നെ എ​ന്ന് ശ്രീ​രാ​മ​ൻ ഓ​ർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. ബാ​ലി​യെ രാ​വ​ണ​നി​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന​യ​ച്ചാ​ൽ ഒ​ര​ധ​ർ​മി -ബാ​ലി - ശേ​ഷി​ക്കി​ല്ലേ. അ​തു​കൊ​ണ്ടു ത​ന്നെ​യാ​ണ് ബാ​ലി​യേ​യും രാ​വ​ണ​നേ​യും ശ്രീ​രാ​മ​ൻ വ​ധി​ച്ച​ത്. ആ​പ​ത്തൊ​ഴി​വാ​ക്കാ​ൻ രാ​വ​ണ​ൻ മ​ന്ത്രി​മാ​രു​മാ​യാ​ലോ​ചി​ച്ച​പ്പോ​ഴും ത​നി​ക്കും ലോ​ക​ത്തി​നും ഹി​ത​മാ​യ​ത് സ്വീ​ക​രി​ക്കാ​ൻ രാ​വ​ണ​ൻ ത​യാ​റാ​യി​ല്ല. ആ​ൾ​ബ​ലം കൊ​ണ്ടോ ആ​യു​ധ​ശ​ക്തി കൊ​ണ്ടോ രാ​മ​നെ ജ​യി​ക്കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന വി​ഭീ​ഷ​ണ​ന്‍റെ ഉ​പ​ദേ​ശ​വും ഫ​ലം ക​ണ്ടി​ല്ല.


"സു​ഹൃ​ജ്ജ​നം ചൊ​ന്ന
ഹി​തം ഗ്ര​ഹി​ച്ചി​ടാ
ദൃ​ഢം ഗ​താ​യു​സു​ക​ൾ
ചാ​ക്ക​ടു​ത്ത​വ​ർ'<യi>

എ​ന്ന ക​വി വാ​ക്യ​വും ശ്ര​ദ്ധേ​യം. അ​ഹ​ങ്കാ​രി​ക​ൾ​ക്ക് സ​ജ്ജ​ന​ഉ​പ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ സ്വീ​കാ​ര്യ​മാ​കി​ല്ല എ​ന്ന​തി​ന് ന​ല്ല ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ണി​വ. അ​ഹ​ങ്കാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ഫ​ലം നാ​ശം ത​ന്നെ​യെ​ന്നു വ്യ​ക്തം.

സി.​കെ. ഗോ​പാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ൻ മാ​സ്റ്റ​ർ