2020 ലോ​​ക​​ത്തെ സം​​ബ​​ന്ധി​​ച്ച് അ​​സാ​​ധാ​​ര​​ണ​​മാ​​യ ചി​​ല കാ​​ര്യ​​ങ്ങ​​ൾ സം​​ഭ​​വി​​ച്ച വ​​ർ​​ഷ​​മാ​​ണ്. ഏ​​റ്റ​​വും പ്ര​​ധാ​​ന​​മാ​​യ​​തു കൊ​​റോ​​ണ വൈ​​റ​​സ് ബാ​​ധത​​ന്നെ. ച​​രി​​ത്ര​​ത്തി​​ൽ ഇ​​തു​​വ​​രെ സം​​ഭ​​വി​​ക്കാ​​ത്ത വി​​ധ​​ത്തി​​ൽ അ​​തു ലോ​​ക​​ത്തെ ഭ​​യ​​പ്പെ​​ടു​​ത്തു​​ക​​യും നി​​ഷ്ക്രി​​യ​​മാ​​ക്കു​​ക​​യും ചെ​​യ്തു. ഒ​​ന്നും ര​​ണ്ടും മ​​ഹാ​​യു​​ദ്ധ​​ങ്ങ​​ൾ ഒ​​ഴി​​ച്ചാ​​ൽ ലോ​​കം മു​​ഴു​​വ​​നാ​​യും ഉ​​ൾ​​പ്പെ​​ട്ട ഇ​​ത്ത​​രം ഒ​​രു ഭീ​​തി വേ​​റെ ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​ട്ടി​​ല്ല. ഈ ​​ഭീ​​തി, വാ​​ക്സി​​ൻ നി​​ർ​​മി​​ച്ചെ​​ടു​​ത്ത്, അ​​ടു​​ത്ത വ​​ർ​​ഷ​​ത്തി​​ന്‍റെ ആ​​ദ്യ മാ​​സ​​ങ്ങ​​ളോ​​ടെ മ​​റി​​ക​​ട​​ക്കാ​​നാ​​യേ​​ക്കും എ​​ന്നൊ​​രു ശു​​ഭ പ്ര​​തീ​​ക്ഷ ലോ​​ക​​ത്തെ​​മ്പാ​​ടും നി​​ല​​നി​​ൽ​​ക്കു​​ന്നു.

2020ലെ ​​മ​​റ്റൊ​​രു പ്ര​​ധാ​​ന സം​​ഭ​​വം ചൈ​​ന അ​​തി​​ന്‍റെ ദം​​ഷ്ട്ര​​ങ്ങ​​ൾ പു​​റ​​ത്തു​​കാ​​ണി​​ക്കാ​​ൻ തു​​ട​​ങ്ങി എ​​ന്ന​​താ​​ണ്. അ​​മേ​​രി​​ക്ക​​യു​​മാ​​യി സാ​​മ്പ​​ത്തി​​ക വി​​ഷ​​യ​​ങ്ങ​​ളി​​ൽ തു​​ട​​ങ്ങി​​യ ഉ​​ട​​ക്ക് ഹോ​​ങ്കോം​ഗ് വി​​ഷ​​യ​​ത്തി​​ൽ വ​​ള​​ർ​​ന്നു. ഹോ​​ങ്കോം​ഗ് സ​​ന്ദ​​ർ​​ശി​​ച്ച ബ്രി​​ട്ടീ​​ഷ് വി​​ദേ​​ശ​കാ​​ര്യ സം​​ഘ​​ത്തോ​​ട്, തീ​​യോ​​ട് ക​​ളി​​ച്ചാ​​ൽ പൊ​​ള്ളു​​മെ​​ന്നു താ​​ക്കീ​​ത് ന​​ല്കാ​​ൻ ചൈ​​ന​​ക്ക് ര​​ണ്ടാ​​മ​​തൊ​​ന്ന് ആ​​ലോ​​ചി​​ക്കേ​​ണ്ടി വ​​ന്നി​​ല്ല എ​​ന്ന​​ത്, ചൈ​​ന​​യു​​ടെ സാ​​മ്പ​​ത്തി​​ക​​വും പ്ര​​തിരോ​​ധ സം​​വി​​ധാ​​ന​​പ​​ര​​വും ആ​​യ താ​​ൻ​​പോ​​രി​​മ​​യെ പ്ര​​തി​​ധ്വ​​നി​​പ്പി​​ക്കു​​ന്നു. ദ​​ക്ഷി​​ണ ചൈ​​നാ​​ക്ക​​ട​​ലി​​ൽ ദ്വീ​​പു​​ക​​ൾ നി​​ർ​​മി​​ച്ചെ​​ടു​​ത്ത് ക​​ട​​ലി​​ന്‍റെ അ​​വ​​കാ​​ശം സ്ഥാ​​പി​​ച്ചെ​​ടു​​ക്കാ​​നു​​ള്ള ചൈ​​നീ​​സ് ശ്ര​​മ​​ങ്ങ​​ൾ വേ​​റൊ​​രു ഭാ​​ഗ​​ത്ത് ക​​ല​​ഹ​​കാ​​ര​​ണ​​മാ​​യി ഉ​​യ​​ർ​​ന്നു വ​​രു​​ന്നു .

ബ്രി​​ട്ടീ​​ഷ് നി​​യ​​ന്ത്ര​​ണ​​ത്തി​​ൽ ആ​​യി​​രു​​ന്ന ഹോ​​ങ്കോം​ഗ് പ​​ര​​സ്പ​​ര ധാ​​ര​​ണ പ്ര​​കാ​​രം 1997 ൽ ​​ചൈ​​ന​​യ്ക്ക് കൈ​​മാ​​റി. ഹോ​​ങ്കോം​ഗ് ചൈ​​ന​​യു​​ടെ ഭാ​​ഗ​​മാ​​ണെ​​ങ്കി​​ലും, സ്വ​​യം​​ഭ​​ര​​ണ അ​​ധി​​കാ​​രം ഉ​​ള്ള ഒ​​രു പ്ര​​വി​​ശ്യ ആ​​യി നി​​ല​​നി​​ർ​​ത്താം എ​​ന്ന​​താ​​യി​​രു​​ന്നു ധാ​​ര​​ണ. അ​​ടു​​ത്ത​​കാ​​ല​​ത്തു ചൈ​​ന ഹോ​​ങ്കോം​ഗി​ന്‍റെ സ്വ​​യം ഭ​​ര​​ണ അ​​ധി​​കാ​​ര​​ങ്ങ​​ളി​​ൽ കൈ​​ക​​ട​​ത്തി​​യ​​താ​​ണ് പ്ര​​ശ്ന​​ങ്ങ​​ളു​​ടെ തു​​ട​​ക്കം. ഒ​​രു തി​​ക​​ഞ്ഞ ജ​​നാ​​ധി​​പ​​ത്യ രാ​​ജ്യ​​ത്തി​​ലെ പൗ​​ര​​ന്മാ​​രു​​ടെ സ്വാ​​ത​​ന്ത്ര്യം അ​​നു​​ഭ​​വി​​ച്ചി​​രു​​ന്ന ഹോ​​ങ്കോം​ഗ് നി​​വാ​​സി​​ക​​ൾ​​ക്ക്, ക​​മ്യൂ​​ണി​​സ​​ത്തി​​ന്‍റെ അ​​ടി​​മ​​ത്ത വി​​ല​​ങ്ങു​​ക​​ൾ അ​​ണി​​യി​​ക്കാ​​നാ​​ണു പു​​തി​​യ നി​​യ​​മ നി​​ർ​​മാ​​ണ​​മെ​​ന്നാ​​ണു വി​​ല​​യി​​രു​​ത്ത​​ൽ. ബ്രി​​ട്ട​​നും അ​​മേ​​രി​​ക്ക​​യ്ക്കുമൊ​​ക്കെ ഹോ​​ങ്കോം​ഗി​ൽ വ​​ലി​​യ ബി​​സി​​ന​സ് താ​​ത്പ​​ര്യ​​ങ്ങ​​ളു​​ണ്ട്.

ഇ​​തി​​നി​​ട​​യി​​ൽ ഇ​​ന്ത്യ, പ്ര​​ത്യേ​​കി​​ച്ചും മോ​​ദി ഗ​വ​ൺ​മെ​​ന്‍റ്, പ​​ടി​​ഞ്ഞാ​​റ​​ൻ ചേ​​രി​​യി​​ലേ​​ക്ക് ചാ​​യു​​ക​​യും, അ​​മേ​​രി​​ക്ക​​യു​മാ​യി കൂ​​ടു​​ത​​ൽ അ​​ടു​​ക്കു​​ക​​യും ചെ​​യ്തു. പ​​ടി​​ഞ്ഞാ​​റ​​ൻ രാ​​ജ്യ​​ങ്ങ​​ൾ ചൈ​​ന​​യ്ക്ക് ബ​​ദ​​ലാ​​യി ഇ​​ന്ത്യ​​യു​​മാ​​യു​​ള്ള ബ​​ന്ധം വ​​ള​​ർ​​ത്തി​​ക്കൊ​​ണ്ടു​​വ​​രു​​ന്ന ഒ​​രു സ്ഥി​​തി​​യി​​ലേ​​ക്ക് കാ​​ര്യ​​ങ്ങ​​ൾ നീ​​ങ്ങിത്തു​​ട​​ങ്ങി. ന​​മ്മു​​ടെ അ​​തി​​ർ​​ത്തി​​യി​​ൽ ക​​ട​​ന്നു ക​​യ​​റി, ഇ​​ന്ത്യ അ​​ത്ര​​ക്കൊ​​ന്നു​​മി​​ല്ലെന്നു പ​​ടി​​ഞ്ഞാ​​റി​​നെ ബോ​​ധ്യ​​പ്പെ​​ടു​​ത്താ​​നു​​ള്ള ശ്ര​​മ​​ത്തി​​ലാ​​ണ് ഇ​​പ്പോ​​ൾ ചൈ​​ന!

ന​​മ്മു​​ടെ രാ​​ജ്യം വ​​ലി​​യ ഭീ​​ഷ​​ണി​​യി​​ലാ​​ണെന്നു പ​​റ​​യാ​​തെ വ​​യ്യ. ചൈ​​ന​​യു​​ടെ യ​​ഥാ​​ർ​​ഥ സൈ​​നി​​ക​ശേ​​ഷി എ​​ന്തെ​​ന്നു​​പോ​​ലും ആ​​ർ​​ക്കും കൃ​​ത്യ​​മാ​​യി അ​​റി​​യി​​ല്ല. 1970 മു​​ത​​ൽ ചൈ​​ന കൈ​​വ​​രി​​ച്ച സാ​​മ്പ​​ത്തി​ക വ​​ള​​ർ​​ച്ച ലോ​​ക​​ത്ത് ഒ​​രു രാ​​ജ്യ​​ത്തി​​നും കൈ​​വ​​രി​​ക്കാ​​ൻ ക​​ഴി​​യാ​​ത്ത അ​​ത്ര​​യും ഭീ​​മ​​മാ​​ണ്. അ​​വ​​രു​​ടെ കൈ​​യി​​ലെ ആ​​യു​​ധ​​ങ്ങ​​ളെ​​ക്കു​​റി​​ച്ചും വ​​ലി​​യ പി​​ടി​​പാ​​ടി​​ല്ല. ഇ​​രു​​മ്പു​​മ​​റയ്​​ക്കു​​ള്ളി​​ലെ ഒ​​രു ക​മ്യൂ​​ണി​​സ്റ്റ് രാ​​ജ്യം, ഷി ​​എ​​ന്നൊ​​രു ഏ​​കാ​​ധി​​പ​​തി, ശാ​​സ്ത്ര - സാ​​ങ്കേ​​തി​​ക വി​​ദ്യ​​യി​​ൽ വ​​ള​​രെ മു​​ൻ​​പ​​ന്തി​​യി​​ൽ, 13 ശ​​ത​​മാ​​നം വ​​രു​​ന്ന പാ​​ർ​​ട്ടി അം​​ഗ​​ങ്ങ​​ളാ​​ൽ നി​​യ​​ന്ത്രി​​ക്ക​​പ്പെ​​ടു​​ന്ന, 87 ശ​​ത​​മാ​​നം അ​​ടി​​മ​​ക​​ൾ​​ക്ക് തു​​ല്യ​​മാ​​യ മ​​നു​​ഷ്യ​​രു​​ടെ കാ​​യി​​ക​ശേ​​ഷി; ലോ​​ക​​ത്ത് ഇ​​ത്ത​​രം ഒ​​രു സം​​വി​​ധാ​​നം വേ​​റേയി​​ല്ല. ശ​​രി​​ക്കും ഭ​​യ​​ക്ക​​ണം! അം​​ഗീ​​കൃ​​ത രാ​​ജ്യാ​​ന്ത​​ര അ​​തി​​ർ​​ത്തി ക​​ട​​ന്ന് എ​​ട്ടു കി​​ലോ​​മീ​​റ്റ​​റോ​​ളം ഉ​​ള്ളി​​ലെ​​ത്തി​​യി​​ട്ടും, ന​​മ്മു​​ടെ ഇ​​ന്‍റ​​ലി​​ജ​​ൻ​​സ് സം​​വി​​ധാ​​ന​​ങ്ങ​​ൾ അ​​ത​​റി​​ഞ്ഞി​​ല്ല എ​​ന്നും മ​​ന​​സി​​ലാ​​ക്ക​​ണം. ചൈ​​ന​​യു​​മാ​​യി ഒ​​രു യു​​ദ്ധം, ഇ​​പ്പോ​​ൾ​​ത്ത​​ന്നെ ത​​ക​​ർ​​ന്നു കി​​ട​​ക്കു​​ന്ന ന​​മ്മു​​ടെ സാ​​മ്പ​​ത്തി​​ക അ​​വ​​സ്ഥ​​യ്ക്ക് താ​​ങ്ങാ​​നാ​​വു​​ന്ന​​ത​​ല്ല. ര​​ണ്ട് ന്യൂ​​ക്ലി​​യ​​ർ ശ​​ക്തി​​ക​​ൾ ത​​മ്മി​​ൽ ഏ​​റ്റു​​മു​​ട്ടു​​ന്ന​​തു ലോ​​ക​​ത്തി​​ന്‍റെ നി​​ല​​നി​​ൽ​​പ് ത​​ന്നെ അ​​പ​​ക​​ട​​ത്തി​​ലാ​​ക്കു​​ന്ന ​ഗൗ​​ര​​വ​മേ​​റി​​യ സം​​ഗ​​തി​​യു​​മാ​​ണ്. അ​​മേ​​രി​​ക്ക​​യെ മ​​റി​​ക​​ട​​ന്ന്, ലോ​​ക​​ത്തി​​ലെ ഏ​​റ്റ​​വും വ​​ലി​​യ ശ​​ക്തി എ​​ന്ന് സ്ഥാ​​പി​​ക്ക​​ലാ​​ണ് ചൈ​​നീ​​സ് ശ്ര​​മ​​ങ്ങ​​ൾ​​ക്ക് പി​​ന്നി​​ലെ​​ന്നു​​വേ​​ണം ക​​രു​​താ​​ൻ.

മു​​സ്‌​ലിം ആ​​ധി​​പ​​ത്യം ലോ​​ക​​ത്തി​​ൽ ന​​ട​​പ്പാ​​ക്കാ​​ൻ അ​​ന്ത്യ​​കാ​​ല​​ത്തെ​​ത്തു​​മെ​​ന്ന് ചി​​ല മു​​സ്‌​ലിം വി​​ഭാ​​ഗ​​ങ്ങ​​ൾ പ്ര​​തീ​​ക്ഷി​​ക്കു​​ന്ന മ​​ഹ്ദി (Mahdi) എ​​ന്ന് സ്തു​​തി​​പാ​​ഠ​​ക​​ർ വി​​ശേ​​ഷി​​പ്പി​​ക്കു​​ന്ന, തു​​ർ​​ക്കി ഭ​​ര​​ണാ​​ധി​​കാ​​രി എ​​ർ​​ദോ​​ഗ​​നാ​​ണ് മ​​റ്റൊ​​രു ‘വി​​നാ​​ശ​​ത്തി​​ന്‍റെ അ​​ശു​​ദ്ധ’ ല​​ക്ഷ​​ണം. അ​​ഭി​​പ്രാ​​യ​​ങ്ങ​​ളി​​ലും വി​​ദേ​​ശ ബ​​ന്ധ​​ങ്ങ​​ളി​​ലും ഇ​​ര​​ട്ട​​ത്താ​​പ്പു​​ക​​ൾ ന​​യ​​മാ​​ക്കി​​യ ഇ​​ദ്ദേ​​ഹം, ഇ​​സ്‌​ലാം​ ഭീ​​ക​​ര​​ത​​യെ കൈ ​​അ​​യ​​ച്ചു പ്രോ​​ത്സാ​​ഹി​​പ്പി​​ക്കു​​ക​​യാ​​ണ്. വ​​ലി​​യ ആ​​യു​​ധ ശേ​​ഷി​​യു​​ള്ള തു​​ർ​​ക്കി​​യെ ലോ​​ക​​ശ​​ക്തി​​യെ​​ന്നാ​​ണ്, ഗ്രീ​​സി​​നെ ഭീ​​ഷ​​ണി​​പ്പെ​​ടു​​ത്തു​​ന്ന വേ​​ള​​യി​​ൽ, എ​​ർ​​ദോ​​ഗ​​ൻ വി​​ശേ​​ഷി​​പ്പി​​ച്ച​​തെ​​ന്ന​​ത് ശ്ര​​ദ്ധേ​​യ​​മാ​​ണ്. പ​​ഴ​​യ ഇ​​സ്‌​ലാ​​മി​​ക് ഖാ​​ലി​​ഫേ​​റ്റ് ആ​​യ ഓ​​ട്ടോ​​മാ​​ൻ സാ​​മ്രാ​​ജ്യം പു​​നഃ​​സ്ഥാ​​പി​​ച്ച്, അ​​ന്നെ​​ന്ന​​തു​​പോ​​ലെ തു​​ർ​​ക്കി​​യെ അ​​തി​​ന്‍റെ ആ​​സ്ഥാ​​ന​​മാ​​ക്ക​​ലാ​​ണ് ത​​ന്‍റെ സ്വ​​പ്ന​​മെ​​ന്ന് ഒ​​ളി​​ഞ്ഞും തെ​​ളി​​ഞ്ഞും എ​​ർ​​ദോ​​ഗ​​ൻ വെ​​ളി​​വാ​​ക്കു​​ന്നു.

ബി​സി എ​ട്ടാം ​നൂ​​റ്റാ​​ണ്ടു മു​​ത​​ൽ എ​​ഡി 14-ാം ​നൂ​​റ്റാ​​ണ്ടു വ​​രെ ച​​രി​​ത്ര​​മു​​ള്ള റോ​​മാ സാ​​മ്രാ​​ജ്യ​​ത്തി​​ന്‍റെ അ​​ന്ത്യം കു​​റി​​ച്ച​​ത് ഓ​​ട്ടോ​​മാ​​ൻ മു​​ന്നേ​​റ്റ​​മാ​​ണ്. രൂ​​പം​​കൊ​​ണ്ട കാ​​ലം മു​​ത​​ൽ തീ​​വ്ര ശ​​ത്രു​​ത​​യോ​​ടെ റോ​​മ​​ൻ ച​​ക്ര​​വ​​ർ​​ത്തി​​മാ​​ർ അ​​ടി​​ച്ച​​മ​​ർ​​ത്തി​​യി​​രു​​ന്ന ക്രി​​സ്തു​മ​​ത​​ത്തെ, എ​ഡി 313 ൽ ​​കോ​​ൺ​​സ്റ്റ​​ന്‍റൈ​​ൻ ച​​ക്ര​​വ​​ർ​​ത്തി, വ്യ​​ക്തി​​പ​​ര​​മാ​​യ അ​​ദ്ഭു​​ത അ​​നു​​ഭ​​വ​​ത്തെ തു​​ട​​ർ​​ന്ന് അം​​ഗീ​​ക​​രി​​ക്കു​​ക​​യും, എ​ഡി 380 ൽ ​​തി​​യോ​​ഡോ​​ഷ്യ​​സ് ച​​ക്ര​​വ​​ർ​​ത്തി റോ​​മാ​​സാ​​മ്രാ​​ജ്യ​​ത്തി​​ന്‍റെ ഔ​​ദ്യോ​ഗി​ക മ​​ത​​മാ​​യി പ്ര​​ഖ്യാ​​പി​​ക്കു​​ക​​യും ചെ​​യ്തു. എ​ഡി അ​ഞ്ചാം ​നൂ​​റ്റാ​​ണ്ടി​​ന്‍റെ അ​​ന്ത്യ​​ത്തോ​​ടെ പ​​ടി​​ഞ്ഞാ​​റ​​ൻ റോ​​മ​​ൻ സാ​​മ്രാ​​ജ്യം ശി​​ഥി​​ല​​മാ​​യി​​പ്പോ​​യെ​​ങ്കി​​ലും, ഏ​​ഷ്യ​​യി​​ലും ആ​​ഫ്രി​ക്ക​​യി​​ലും യൂ​​റോ​​പ്പി​​ലു​​മാ​​യി പ​​ട​​ർ​​ന്നു കി​​ട​​ന്ന, കോ​​ൺ​​സ്റ്റാ​​ന്‍റി​​നോ​​പ്പി​​ൾ (ഇ​​ന്ന​​ത്തെ തു​​ർ​​ക്കി​​യി​​ലെ ഒ​​രു പ​​ട്ട​​ണം ) കേ​​ന്ദ്ര​​മാ​​യി​​രു​​ന്ന ബൈ​​സ​​ന്‍റൈ​​ൻ സാ​​മ്രാ​​ജ്യ​​മെ​​ന്ന​​റി​​യ​​പ്പെ​​ടു​​ന്ന കി​​ഴ​​ക്ക​​ൻ റോ​​മ​​ൻ സാ​​മ്രാ​​ജ്യം ശ​​ക്ത​​മാ​​യി തു​​ട​​ർ​​ന്നു.

ഇ​​ന്ന​​ത്തെ തു​​ർ​​ക്കി​​യു​​ടെ ത​​ന്നെ ഒ​​രു ഭാ​​ഗ​​മാ​​യ അ​​ന​​റ്റോ​​ളി​​യ​​യി​​ലെ ഒ​​രു ഗോ​​ത്ര​​ത്തി​​ൽ നി​​ന്നാ​​ണ് ഓ​​ട്ടോ​​മാ​​ൻ വം​​ശ​​ത്തി​​ന്‍റെ തു​​ട​​ക്കം . 1453 ൽ ​​അ​​വ​​ർ ബൈ​​സ​​ന്‍റൈ​​ൻ കീ​​ഴ​​ട​​ക്കി​​യ​​തോ​​ടെ ആ​​യി​​ര​​ത്തി അ​​ഞ്ഞൂ​​റി​​ല​​ധി​​കം വ​​ർ​​ഷം ലോ​​ക​​ത്തി​​ലെ ഏ​​റ്റ​​വും വ​​ലി​​യ സാ​​മ്രാ​​ജ്യ​​മാ​​യി നി​​ല​​നി​​ന്ന റോ​​മാ സാ​​മ്രാ​​ജ്യ​​ത്തി​​ന്‍റെ അ​​ന്ത്യ​​മാ​​യി. അ​​ന്നു​​മു​​ത​​ൽ 20-ാം ​നൂ​​റ്റാ​​ണ്ടി​​ന്‍റെ ആ​​ദ്യ കാ​​ലം വ​​രെ ലോ​​ക​​ത്തി​​ലെ പ്ര​​മു​​ഖ ശ​​ക്തി ആ​​യി​​രു​​ന്നു ഓ​​ട്ടോ​​മ​​ൻ സാ​​മ്രാ​​ജ്യം; 16 ഉം 17 ​​ഉം നൂ​​റ്റാ​​ണ്ടു​​ക​​ളി​​ൽ ഏ​​ഷ്യ​​യി​​ലും ആ​​ഫ്രി​​ക്ക​​യി​​ലും യൂ​​റോ​​പ്പി​​ലും പ​​ട​​ർ​​ന്നു കി​​ട​​ന്ന ലോ​​ക​​ത്തി​​ലെ അ​​ന്ന​​ത്തെ ഏ​​റ്റ​​വും വ​​ലി​​യ സാ​​മ്രാ​​ജ്യ​​വു​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. 1517 ൽ ​​ഈ​​ജി​​പ്ത് പി​​ടി​​ച്ച​​ട​​ക്കി​​യ ഓ​​ട്ടോ​​മ​ൻ സാ​​മ്രാ​​ജ്യം, സ്വ​​യം മു​​ഹ​​മ്മ​​ദ് ന​​ബി​​യു​​ടെ പി​​ന്മു​​റ​​ക്കാ​​രാ​​യ ഖ​​ലീ​​ഫ​​മാ​​രാ​​യി പ്ര​​ഖ്യാ​​പി​​ക്കു​​ക​​യും, ലോ​​ക മു​​സ്‌​ലിം നേ​​തൃ​​ത്വം ഏ​​റ്റെ​​ടു​​ക്കു​​ക​​യും ചെ​​യ്തു.

എ​ഡി ഏ​ഴാം ​നൂ​​റ്റാ​​ണ്ടി​​ന്‍റെ മ​​ധ്യ​​ത്തോ​​ടെ, ര​​ണ്ടാ​​മ​​ത്തെ ഖ​​ലീ​​ഫ​​യാ​​യി​​രു​​ന്ന ഉ​​മ​​ർ, ബൈ​​സ​​ന്‍റൈ​​ൻ സാ​​മ്രാ​​ജ്യ​​ത്തി​​ന്‍റെ ഏ​​ഷ്യ​​യി​​ലെ പ്ര​​ധാ​​ന ഭാ​​ഗ​​ങ്ങ​​ൾ പി​​ടി​​ച്ച​​ട​​ക്കി. ജ​​റു​സ​​ലേം അ​​ട​​ക്ക​​മു​​ള്ള ക്രി​​സ്തീ​​യ - യ​ഹൂ​ദ വി​​ശു​​ദ്ധ സ്ഥ​​ല​​ങ്ങ​​ളും ഇ​​തി​​ൽ പെ​​ടു​​ന്നു. 1453 ൽ ​​ഓ​​ട്ടോ​​മ​​ൻ മു​​ന്നേ​​റ്റ​​ത്തി​​ൽ പെ​​ടു​​ന്ന​​തു​വ​​രെ വി​​വി​​ധ ഖ​​ലീ​​ഫ​​മാ​​രു​​ടെ കീ​​ഴി​​ലാ​​യി​​രു​​ന്നു വി​​ശു​​ദ്ധ സ്ഥ​​ല​​ങ്ങ​​ൾ. എ​​ഡി 705 - 715 കാ​​ല​​ഘ​​ട്ട​​ത്തി​​ൽ, ജ​​റു​സ​​ലേം ദേ​​വാ​​ല​​യം നി​​ല​​നി​​ന്നി​​രു​​ന്ന ടെം​​പി​​ൾ മൗ​​ണ്ടി​​ൽ, അ​​ൽ അ​​ക്സ എ​​ന്ന മോ​സ്ക്, ഉ​​മൈ​​ദ് ഖ​​ലീ​​ഫ പ​​ണി​​തു​​യ​​ർ​​ത്തി​​യ​​തോ​​ടെ ജ​​റു​സ​​ലേം മു​​സ‌്‌​ലി​​ങ്ങ​​ളു​​ടെ​​യും പു​​ണ്യ സ്ഥ​​ല​​മാ​​യി മാ​​റി. ഇ​​ന്ന് മെ​​ക്ക​​യും മെ​​ദീ​​ന​​യും ക​​ഴി​​ഞ്ഞാ​​ൽ മു​​സ‌്‌​ലിം​ങ്ങ​​ൾ ഏ​​റ്റ​​വും പ്രാ​​ധാ​​ന്യ​​ത്തോ​​ടെ കാ​​ണു​​ന്ന​​ത് അ​​ൽ അ​ക്സ പ​​ള്ളി​​യെ ആ​​ണ്.

ഒ​​ന്നാം ലോ​​ക​​മ​​ഹാ​​യു​​ദ്ധ​​കാ​​ല​​ഘ​​ട്ടം ആ​​യ​​പ്പോ​​ഴേ​​ക്കും ഓ​​ട്ടോ​​മ​​ൻ സാ​​മ്രാ​​ജ്യം ഏ​​റെ മെ​​ലി​​ഞ്ഞ്, തു​​ർ​​ക്കി​​യും ഇ​​ന്ന​​ത്തെ കു​​റെ​​അ​​റേ​​ബ്യ​​ൻ രാ​​ജ്യ​​ങ്ങ​​ളു​​മാ​​യി ചു​​രു​​ങ്ങി​​യി​​രു​​ന്നു. ഒ​​ന്നാം ലോ​​ക​​മ​​ഹാ​യു​​ദ്ധ​​ത്തി​​ൽ ജ​​ർ​​മ​​ൻ പ​​ക്ഷ​​ത്തു ചേ​​ർ​​ന്ന ഓ​​ട്ടോ​​മ​​ൻ സാ​​മ്രാ​​ജ്യം, യു​​ദ്ധ പ​​രാ​​ജ​​യ​​ത്തെ തു​​ട​​ർ​​ന്ന് ബ്രി​​ട്ട​​ന​​ട​​ക്ക​​മു​​ള്ള ശ​​ത്രു​പ​​ക്ഷ​​ത്തി​​ന്‍റെ കൈ​യി​ൽ​​പ്പെ​​ട്ടു. ഓ​​ട്ടോ​​മ​​ൻ ആ​​ധി​​പ​​ത്യം പൂ​​ർ​​ണ​​മാ​​യി അ​​വ​​സാ​​നി​​പ്പി​​ച്ച്, തു​​ർ​​ക്കി​​യെ ഒ​​രു റി​​പ്പ​​ബ്ലി​​ക് ആ​​ക്കി​​മാ​​റ്റു​​ക​​യും, മ​​റ്റു പ്ര​​ദേ​​ശ​​ങ്ങ​​ളി​​ലെ ഓ​​ട്ടോ​​മ​​ൻ ആ​​ധി​​പ​​ത്യം ച​​രി​​ത്ര​​മാ​​വു​​ക​​യും ചെ​​യ്തു. റി​​പ്പ​​ബ്ലി​​ക്കാ​​യി മാ​​റി​​യ തു​​ർ​​ക്കി​​യി​​ൽ വ​​ന്ന ജ​​നാ​​ധി​​പ​​ത്യ ഗ​​വ​​ൺ​മെ​​ന്‍റ്, പു​​രോ​​ഗ​​മ​​ന ആ​​ശ​​യ​​ങ്ങ​​ൾ ഉ​​ൾ​​ക്കൊ​​ള്ളു​​ന്ന​​തും മ​​തേ​​ത​​ര​​വു​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. ഓ​​ട്ടോ​​മ​ൻ ഭ​​ര​​ണ കാ​​ല​​ത്ത്‌ മോ​​സ്കു​​ക​​ൾ ആ​​ക്കി​​മാ​​റ്റി​​യ ഹാ​​ഗി​​യാ സോ​​ഫി​​യ പോ​​ലെ​​യു​​ള്ള പ്ര​​മു​​ഖ ക്രി​​സ്തീ​​യ ദേ​​വാ​​ല​​യ​​ങ്ങ​​ൾ, പു​​തു​​താ​​യി രൂ​​പം​​കൊ​​ണ്ട ജ​​നാ​​ധി​​പ​​ത്യ ഗ​​വ​​ൺ​​മെ​​ന്‍റ് മ്യൂ​​സി​​യ​​ങ്ങ​​ൾ ആ​​ക്കി മാ​​റ്റി. ഏ​​താ​​ണ്ട് 100 വ​​ർ​​ഷം മു​​ൻ​​പ് വ​​ന്ന ഈ ​​പ​​രി​​ഷ്കാ​​ര​​ത്തെ​​ത്തു​​ട​​ർ​​ന്ന് മ്യൂ​​സി​​യ​​ങ്ങ​​ൾ ആ​​യി മാ​​റി​​യ ഇ​​സ്താം​ബൂ​​ളി​​ലെ ഹാ​​ഗി​​യാ സോ​​ഫി​​യ, ഹോ​​ളി സേ​​വി​​യ​​ർ ദേ​​വാ​​ല​​യ​​ങ്ങ​​ളാ​​ണ് ഒ​​രു ഓ​​ട്ടോ​​മ​​ൻ പു​​ന​​ർ​​ര​​ച​​ന ന​​ട​​പ​​ടി​​യെ​​ന്നോ​​ണം എ​​ർ​​ദോ​​ഗ​​ൻ മോ​​സ്ക്കു​​ക​​ൾ ആ​​ക്കി മാ​​റ്റി​​യ​​ത്.

ഓ​​ട്ടോ​​മ​​ൻ ഭ​​ര​​ണ​​ത്തി​​ൻ കീ​​ഴി​​ലാ​​യി​​രു​​ന്ന പ​ല​​സ്തീ​​ൻ പ്ര​​ദേ​​ശ​​ങ്ങ​​ൾ ഒ​​ന്നാം ലോ​​ക​​മ​​ഹാ​​യു​​ദ്ധ ശേ​​ഷം ബ്രി​​ട്ടീ​​ഷ് ആധി​​പ​​ത്യ​​ത്തി​​ലാ​​യി. ഇ​​വി​​ടെ​​യാ​​ണ്, ര​​ണ്ടാം ലോ​​ക മ​​ഹാ​​യു​​ദ്ധ ശേ​​ഷം, 1948 ൽ ​​ഇ​​സ്ര​​യേ​​ൽ രാ​​ജ്യം രൂ​​പം കൊ​​ണ്ട​​ത്. രൂ​​പീ​​ക​​ര​​ണ സ​​മ​​യ​​ത്ത്, ജ​​റു​സ​​ലേം യ​ഹൂ​ദ - അ​​റ​​ബ് പൊ​​തു പ്ര​​ദേ​​ശ​​മാ​​യി നി​​ല​​നി​​ർ​​ത്തി​​യെ​​ങ്കി​​ലും, 1967 ലെ ​​യു​​ദ്ധ​​ത്തി​​ൽ ജ​റുസ​​ലേം പൂ​​ർ​​ണ​​മാ​​യി ഇ​​സ്ര​​യേ​​ൽ പി​​ടി​​ച്ചെ​​ടു​​ത്തു. അ​​ൽ അ​​ക്സ മോ​​സ്‌​​ക് നി​​ൽ​​ക്കു​​ന്ന ടെം​​പി​​ൾ മൗ​​ണ്ട് ഇ​​സ്ര​യേ​​ൽ ആ​​ധി​​പ​​ത്യ​​ത്തി​​ൽ ആ​​ണെ​​ങ്കി​​ലും, ഒ​​രു മു‌​സ്‌​ലിം വ​​ഖ​​ഫ് ബോ​​ർ​​ഡി​​ന്‍റെ കീ​​ഴി​​ൽ മോ​​സ്‌​​ക്കും പ​​രി​​സ​​ര​​വും മു​​സ‌്‌​ലിം ഉ​​ട​​മസ്ഥ​​ത​​യി​​ൽ അ​​വി​​ഘ്നം തു​​ട​​രു​​ന്നു.

ഇ​​സ‌്‌​ലാ​​മി​​ക തീ​​വ്ര​വാ​​ദി​​ക​​ളു​​ടെ വ​​ലി​​യ സ്വ​​പ്ന​​മാ​​ണ് ജ​​റു​സ​​ലേം കൈ​​യ​​ട​​ക്കു​​ക എ​​ന്ന​​ത്. നി​​ല​​വി​​ൽ ഇ​​സ്ര​​യേ​​ലും തു​​ർ​​ക്കി​​യും ത​​മ്മി​​ൽ പ്ര​​ശ്ന​​ങ്ങ​​ൾ ഒ​​ന്നു​​മി​​ല്ലെ​​ങ്കി​​ലും , എ​​ർ​​ദോ​​ഗ​​ന്‍റെ ബു​​ദ്ധി​​യി​​ൽ ഈ ​​ഭ്രാ​​ന്ത​​ൻ ആ​​ശ​​യം ക​​യ​​റി​​ക്കൂ​​ടി​​യാ​​ൽ കാ​​ര്യ​​ങ്ങ​​ൾ പ്ര​​വ​​ച​​നാ​​തീ​​ത​​മാ​​വും!!

ഡോ. ​​ജോ​​സ്‌ ജോ​​ൺ മ​​ല്ലി​​ക​​ശ്ശേ​​രി
(ലേ​​ഖ​​ക​​ൻ കോ​​ഴി​​ക്കോ​​ട് ദേ​​വ​​ഗി​​രി കോ​​ളേ​​ജി​​ന്‍റെ മു​​ൻ പ്രി​​ൻ​​സി​​പ്പ​​ലാ​​ണ്.)