സ​മു​ദാ​യ​വും രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ​വും
Thursday, May 27, 2021 11:07 PM IST
നീ​തി​നി​ഷ്ഠ​വും ആ​രോ​ഗ്യ​പ​ര​വു​മാ​യ സാ​മൂ​ഹി​ക മു​ന്നേ​റ്റ​ത്തി​നു സ​ഹാ​യ​ക​മാ​കാ​ൻ സ​മു​ദാ​യ​വും രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ​വും പ​ര​സ്പ​ര ധാ​ര​ണ​യോ​ടെ മു​ന്നേ​റ​ണം. ഇ​വ ത​മ്മി​ൽ അ​സ്പൃ​ശ്യ​ത​യോ ശ​ത്രു​ത​യോ പാ​ടി​ല്ലെ​ന്നു മാ​ത്ര​മ​ല്ല, അ​‍ന്യോ​ന്യ പ്രീ​ണ​ന​വും ആ​പ​ത്താ​ണ്. വാ​സ്ത​വ​ത്തി​ൽ അ​സി​ധാ​രാ​വ്ര​തം പോ​ലെ അ​പ​ക​ട​ക​ര​മാ​യ ഒ​ന്നാ​ണോ രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ-​സാ​മു​ദാ​യി​ക സ​ഹ​വ​ർ​ത്തി​ത്വം? രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ​ത്തി​നു സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ൽനി​ന്നോ സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​നു രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ​ത്തി​ൽനി​ന്നോ പ​രി​പൂ​ർ​ണ വി​ര​ക്തി സാ​ധ്യ​മ​ല്ലെ​ന്ന​താ​ണ് വാ​സ്ത​വം; അ​തി​ന്‍റെ ആ​വ​ശ്യ​വു​മി​ല്ല. കാ​ര​ണം, ഇ​ത് ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ രാ​ജ്യ​മാ​ണ്. ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ൽ രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ അ​നി​വാ​ര്യ​മ​ണ്. അ​വ​യാ​ക​ട്ടെ ജാ​തി, മ​ത, സാ​മു​ദാ​യി​കാം​ഗ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന ബ​ഹു​ജ​ന സം​വി​ധാ​ന​മാ​ണ്.

സ​മു​ദാ​യ നേ​തൃ​ത്വം സ്ഥാ​നാ​ർ​ഥിനി​ർ​ണ​യ​ത്തി​ൽ ഇ​ട​പെ​ടു​ക​യോ അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്ര​ക​ട​നം ന​ട​ത്തു​ക​യോ വേ​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള വാ​ദം വ​ലി​യ കൈ​യ​ടി​ക​ളോ​ടെ കു​റ​ച്ചു​പേ​രൊ​ക്കെ സ്വീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​കും. യു​ഡി​എ​ഫി​ന്‍റെ ജ​ന​കീ​യാ​ടി​ത്ത​റ ഇ​ള​കി​യ​തി​നു പി​ന്നി​ൽ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ന്‍റെ സ​മു​ദാ​യപ്രീ​ണ​ന​ ശ്ര​മ​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ന്ന അ​ഭി​പ്രാ​യം പ​ല​രും പെ​ട്ടെ​ന്നു സ്വാ​ഗ​തം ചെ​യ്തേ​ക്കാം. പ്രീ​ണ​നശ്ര​മ​ങ്ങ​ൾ യ​ഥാ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ ന​ട​ന്നി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ വി​ജ​യം ക​ണ്ട​ത് എ​ൽ​ഡി​എ​ഫാ​ണെ​ന്നു പ​റ​യേ​ണ്ടി​വ​രും. ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും സു​ര​ക്ഷ​യും നി​ല​നി​ൽ​പ്പും ഉ​റ​പ്പാ​ക്കാ​ൻ ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തി​നേ ക​ഴി​യൂ എ​ന്ന ചി​ന്ത അ​വ​ർ സ​മ​ർ​ഥ​മാ​യി ഉ​റ​പ്പി​ച്ചു. തീ​ർ​ച്ച​യും തീ​രു​മാ​ന​വു​മു​ള്ള ഒ​രു ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന്‍റെ ഉ​റ​പ്പ്, ക​സേ​ര​ക​ളി ന​ട​ത്തു​ന്ന ആ​ൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ന്‍റെ ഗീ​ർ​വാ​ണ​ങ്ങ​ളേക്കാ​ൾ ജ​നം വി​ശ്വ​സി​ച്ചു എ​ന്ന​താ​ണു സ​ത്യം.

ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​ൽ സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളെ അ​വ​ഗ​ണി​ച്ചു മു​ന്നേ​റാ​ൻ രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കു സാ​ധി​ക്കി​ല്ല. പൗ​ര​ബോ​ധ​ത്തെ​ക്കാ​ളും രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ ചി​ന്ത​യെ​ക്കാ​ളും ദേ​ശീ​യ വി​കാ​ര​ത്തെ​ക്കാ​ളും ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ജ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ജാ​തീ​യ​ത​യും ശ​ക്ത​മാ​യ സ​മു​ദാ​യ​ബോ​ധ​വും മ​തതാ​ത്പ​ര്യ​ങ്ങ​ളും രൂ​ഢ​മൂ​ല​മാ​ണെ​ന്ന് ക​ണ്ടെ​ത്താ​ൻ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടി​ല്ല. ഇ​വ​യ്ക്കൊ​ക്കെ അ​തീ​ത​മാ​യ രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യദ​ർ​ശ​നം പു​ല​ർ​ത്തു​ന്ന​വ​ർ തു​ലോം വി​ര​ള​മാ​ണ്. ഈ ​മ​ത​ബോ​ധം/​സ​മു​ദാ​യചി​ന്ത തീ​ക്ഷ്ണ​മാ​യി ഉ​ജ്വ​ലി​പ്പി​ച്ചുനി​ർ​ത്താ​ൻ ചി​ല വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട​വ​ർ നി​ര​ന്ത​ര​മാ​യും വ്യ​വ​സ്ഥാ​പി​ത​മാ​യും ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​തു നി​മി​ത്തം തീ​വ്ര​വാ​ദ​ങ്ങ​ൾ ശ​ക്തി​യാ​ർ​ജി​ക്കു​ന്നു. ഈ ​തീ​വ്ര​വാ​ദ​ങ്ങ​ൾ മ​തേ​ത​ര​ത്വ​ത്തി​നും ജാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​നും അ​ഭി​പ്രാ​യ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നും മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഇ​ത​ര സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ നി​ല​നി​ൽ​പ്പി​നും ഭീ​ഷ​ണി​യാ​യി മാ​റു​ന്നു. അം​ഗ​ബ​ല​ത്തി​ന്‍റെ വ​ർ​ധി​ച്ച അ​ള​വ് അ​വ​ർ​ക്കു​ള്ള​തി​നാ​ൽ രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ അ​വ​രെ ഉ​ൾ​ഭ​യ​ത്തോ​ടെ പ​രി​ഗ​ണി​ക്കു​ന്നു. വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു മു​ന്പ് എ.​കെ. ആ​ന്‍റ​ണി പ​റ​ഞ്ഞ​തും മ​നഃ​പൂ​ർ​വം വൈ​കാ​രി​ക​മാ​യി വി​മ​ർ​ശി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​മാ​യ "സ​മ്മ​ർ​ദ​ത​ന്ത്രം' ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ് വി​ജ​യി​ക്കു​ന്ന​ത്.

ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ന്‍റെ വി​ജ​യം

ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ന്‍റെ വി​ജ​യം ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്‍റെ വി​ജ​യം മാ​ത്ര​മാ​ക​രു​ത്; അ​ത് നീ​തി​യു​ടെ വി​ജ​യ​വും നി​ല​നി​ൽ​പ്പു​മാ​ക​ണം. നീ​തി​നി​ഷേ​ധ​ങ്ങ​ൾ അ​സം​തൃ​പ്തി​ക്കും അ​സ​മാ​ധാ​ന​ത്തി​നും കാ​ര​ണ​മാ​കു​ന്നു. ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന അ​നു​ശാ​സി​ക്കു​ന്ന അ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും നീ​തി​പൂ​ർ​വ​ക​മാ​യ വി​ത​ര​ണ​ത്തി​ൽ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ങ്ങ​ൾ പു​ല​ർ​ത്തേ​ണ്ട മാ​ന​ദ​ണ്ഡം വോ​ട്ട​ർ​മാ​രു​ടെ എ​ണ്ണ​മാ​യി​രി​ക്ക​രു​ത്. മ​നു​ഷ്യ​രാ​ശി​യെ ആ​ക​മാ​നം സം​ഭ്രാ​ന്ത​രാ​ക്കു​ന്ന അ​ന്താ​രാ​ഷ്‌​ട്ര ഭീ​ക​ര​വാ​ദം തൊ​ട്ട് നാ​ട്ടി​ലെ വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ളു​ടെ സ്കോ​ള​ർ​ഷി​പ്പ് വ​രെ​യു​ള്ള വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ മു​ന്പു പ​റ​ഞ്ഞ വോ​ട്ട​ർ​പ​ട്ടി​ക​യു​ടെ നീ​ളം നോ​ക്കി നി​ല​പാ​ടു നി​ശ്ച​യി​ക്കു​ന്പോ​ൾ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​നാ​തു​ല്യ​ത​യും അ​ടി​സ്ഥാ​നാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളും നി​ഷേ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു​വെ​ന്ന ചി​ന്ത നാ​ട്ടി​ൽ സം​ജാ​ത​മാ​കു​ന്നു. ഈ ​ചി​ന്ത​യും ഭ​യ​വും ഹീ​ന​മാ​യി പ​രി​ഹ​സി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യ​ല്ല; ക്രി​യാ​ത്മ​ക​മാ​യി അ​ഭി​സം​ബോ​ധ​ന ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടു​ക​യാ​ണു വേ​ണ്ട​ത്.


രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യി​ൽ വി​ശ്വാ​സ​മ​ർ​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​സം​വി​ധാ​ന​ത്തോ​ട് സ​ഹ​ക​രി​ക്കു​ന്പോ​ൾ ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ആ​ശ​ങ്ക​യും ഭ​യ​വും പ്ര​തീ​ക്ഷ​ക​ളും രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ നേ​താ​ക്ക​ളെ അ​റി​യി​ക്കാ​ൻ സ​മു​ദാ​യ നേ​താ​ക്ക​ൾ​ക്കു ക​ട​മ​യും അ​വ​കാ​ശ​വു​മി​ല്ലേ? സ്ഥാ​നാ​ർ​ഥിനി​ർ​ണ​യ​ത്തി​ൽ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഇ​ട​പെ​ട​ലു​ക​ളും നി​ർ​ദേ​ശ​വും ഇ​ങ്ങോ​ട്ടു വേ​ണ്ട; നി​ങ്ങ​ളു​ടെ മ​ത​സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​ട​പെ​ടാ​ൻ ഞ​ങ്ങ​ൾ വ​രു​ന്നി​ല്ല​ല്ലോ എ​ന്നു പ​റ​യ​രു​ത്. മ​ഹാ​രാ​ജാ​വി​ന്‍റെ തി​രു​മു​ന്പി​ൽ മു​ഖം കാ​ണി​ച്ചു തൊ​ഴു​തു​നി​ന്ന് വി​റ​ച്ചും പ​ക​ച്ചും കാ​ര്യം ബോ​ധി​പ്പി​ക്കു​ന്ന കാ​ലം ക​ഴി​ഞ്ഞു. ആ​നു​കൂ​ല്യ​ങ്ങ​ളെ​യും അ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളെ​യും വ്യ​വ​ച്ഛേ​ദി​ച്ചു കാ​ണാ​ൻ ജ​ന​പ്ര​തി​നി​ധി​ക​ൾ​ക്കും രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കും ക​ഴി​യ​ണം.

വ്യ​വ​സ്ഥാ​പി​ത​മാ​യ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ ഭ​ര​ണം നാ​ട്ടി​ലു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തി​നു ദ​ശ​ക​ങ്ങ​ൾ​ക്കു മു​ന്പ് സാ​മൂ​ഹി​ക നീ​തി​ക്കു​വേ​ണ്ടി വി​പ്ല​വ​ക​ര​മാ​യ ഇ​ട​പെ​ട​ലു​ക​ൾ ന​ട​ത്തി​യ​ത് സാ​മൂ​ഹി​ക പ​രി​ഷ്ക​ര​ണ​വാ​ദി​ക​ളാ​യ മ​താ​ചാ​ര്യ​ന്മാ​രും സാ​ന്പ്ര​ദാ​യി​ക മ​ത​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്‍റെ ക​ടു​ത്ത വി​മ​ർ​ശ​ക​രാ​യി​രു​ന്ന പ​രി​ഷ്ക​ര​ണ​വാ​ദി​ക​ളു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​വ​രെ​ല്ലാംത​ന്നെ സ​മു​ദാ​യ പ്ര​തി​നി​ധി​ക​ളു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ടു​ങ്ങി​യ സ​മു​ദാ​യബോ​ധ​വും സ്വ​ജ​ന​പ​ക്ഷ​പാ​തി​ത്വ​വും സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ സ​മ​സ്ത ​മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലും പ്ര​തി​ലോ​മ​ക​ര​മാ​യ അ​വ​സ്ഥ​ക​ൾ സം​ജാ​ത​മാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന ഈ ​യു​ഗ​ത്തി​ൽ സാ​മൂ​ഹി​ക നീ​തി​യി​ല​ധി​ഷ്ഠി​ത​മാ​യി വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ പ​ങ്കു​വ​യ്ക്കാ​നും അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ൾ സൃ​ഷ്ടി​ച്ചു ന​ൽ​കാ​നും സ​ർ​വോ​പ​രി, സു​ര​ക്ഷി​ത​ത്വ​ബോ​ധം ജ​ന​വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ വ​ള​ർ​ത്താ​നും ജ​ന​പ്ര​തി​നി​ധി​ക​ൾ​ക്കു ക​ഴി​യ​ണം. ഇ​ക്കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ അ​വ​രു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ​യി​ൽ കൊ​ണ്ടു​വ​രാ​നു​ള്ള ചു​മ​ത​ല​യും പ​രി​ശ്ര​മ​വും സ​മു​ദാ​യ നേ​തൃ​ത്വ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ഉ​ണ്ടാ​യി​ക്കൂ​ടെ​ന്നാ​ണോ?

മ​ത​നി​ര​പേ​ക്ഷ​ത

മ​ത​നി​ര​പേ​ക്ഷ​ത എ​ന്നാ​ൽ മ​ത​നി​രാ​സ​മ​ല്ല. മ​ത​ചി​ന്ത​ക​ൾ​ക്കും സ​മു​ദാ​യ പ​രി​ഗ​ണ​ന​ക​ൾ​ക്കും ഉ​പ​രി​യാ​യി നീ​തി​നി​ർ​വ​ഹ​ണം ഉ​റ​പ്പാ​ക്കു​ന്ന സ​മൂ​ഹ​മാ​ണ് മ​ത​നി​ര​പേ​ക്ഷ സ​മൂ​ഹം. അ​വി​ടെ മ​ത​ജീ​വി​തം അ​പ​രാ​ധ​മോ ത​രം​താ​ഴ്ന്ന ഏ​ർ​പ്പാ​ടോ അ​ല്ല. ത​ങ്ങ​ളു​ടെ സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന്‍റെ ന്യാ​യ​മാ​യ അ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി സ​മ​രം ന​യി​ച്ച​വ​രാ​യി​രു​ന്നു മി​ക്ക ന​വോ​ത്ഥാ​ന നാ​യ​ക​രും എ​ന്നും നാം ​ഓ​ർ​ക്ക​ണം. ന​വോ​ത്ഥാ​ന​മെ​ന്ന​ത് പ​ഴ​യ ചി​ല സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ എ​ണ്ണി​പ്പ​റ​യ​ല​ല്ല, സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ശ​രി​യാ​യ ഭാ​വി​യെ നി​ർ​ണ​യി​ക്കു​ന്ന നി​ല​പാ​ടു​ക​ൾ കൈ​ക്കൊ​ള്ളാ​ൻ ഭ​ര​ണ​വ​ർ​ഗ​ത്തെ നി​ര​ന്ത​രം ഓ​ർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലാ​ണ്.

ഏ​ക​ദേ​ശം ഒ​രു നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ന​പ്പു​റം ആ​ർ​ജി​ച്ച ന​വോ​ത്ഥാ​ന മൂ​ല്യ​ങ്ങ​ൾ കേ​ര​ള സ​മൂ​ഹം കൈ​വെ​ടി​യു​ന്ന കാ​ഴ്ച ന​മു​ക്കു ചു​റ്റു​മു​ണ്ട്. അ​തു​കൊ​ണ്ട് രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളും സ​മു​ദാ​യ നേ​തൃ​ത്വ​ങ്ങ​ളും സാം​സ്കാ​രി​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രും എ​ഴു​ത്തു​കാ​രും ന​വോ​ത്ഥാ​ന ദ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ പു​ന​രാ​ന​യി​ക്ക​ൽ ത​ങ്ങ​ളു​ടെ സ​ർ​വ​പ്ര​ധാ​ന​മാ​യ ധ​ർ​മ​മാ​ണെ​ന്നു ക​രു​ത​ണം. ഇ​തി​നു ചേ​രി​തി​രി​ഞ്ഞു​ള്ള ആ​ക്ര​മ​ണ​വും പോ​ർ​വി​ളി​യു​മ​ല്ല വേ​ണ്ട​ത്. ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ വ്യ​വ​സ്ഥി​തി​യി​ൽ സ​മു​ദാ​യാം​ഗ​ങ്ങ​ൾ രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളെ​യും രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളെ​യും വി​ശ്വാ​സ​ത്തി​ലെ​ടു​ക്ക​ണം. പാ​ര​സ്പ​ര്യ​ത്തി​ലൂ​ന്നി​യ സാ​മൂ​ഹി​കക്ഷേ​മ ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ തു​ല്യ​നീ​തി അ​ടി​സ്ഥാ​ന മാ​ന​ദ​ണ്ഡ​മാ​ക​ണം.

അ​പ്ര​സ​ക്ത​മാ​കു​ന്ന പൗ​ര​ബോ​ധ​വും ഏ​തു​നേ​ര​വും ആ​ക്ര​മി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​നു​ള്ള സാ​ധ്യ​ത​യും ചോ​ദ്യം​ചെ​യ്യ​ലു​ക​ൾ​ക്ക് അ​ശ​ക്ത​രാ​കു​ന്ന സ്ഥി​തി​വി​ശേ​ഷ​വും കൊ​ണ്ട് നി​രാ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന ജീ​വി​ത​ങ്ങ​ളെ അ​ഭി​സം​ബോ​ധ​ന ചെ​യ്യാ​നു​ള്ള ആ​ർ​ജ​വം ജ​ന​പ്ര​തി​നി​ധി​ക​ൾ​ക്കും രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യ നേ​തൃ​ത്വ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ഉ​ണ്ടാ​യേ തീ​രൂ.

റവ. ഡോ. ​ഫി​ലി​പ്പ് കാ​ര​ക്കാ​ട്ട്

Deepika.com shall remain free of responsibility for what is commented below. However, we kindly request you to avoid defaming words against any religion, institutions or persons in any manner.