അ​തു​ല്യ പ്ര​ണ​യ​ത്തി​ന്‍റെ സ്നേ​ഹ​സ്മ​ര​ണ എ​ന്നാ​ൽ ലോ​കാ​ദ്ഭു​ത​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​ടം പി​ടി​ച്ച താ​ജ്മ​ഹ​ൽ ആ​ണ് ആ​ദ്യം ഓ​ർ​മ​യി​ൽ വ​രി​ക. എ​ന്നാ​ൽ, ഷാ​ജ​ഹാ​ന്‍റെ​യും മും​താ​സി​ന്‍റെ​യും കാ​ല​ത്തി​നും മു​ൻ​പ് തീ​വ്ര​പ്ര​ണ​യ​ത്തി​ന്‍റെ പ്ര​തീ​ക​മാ​യി പ​ണി​തീ​ർ​ത്ത ഒ​രു സ്മാ​ര​കം ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലു​ണ്ട്. നി​സാ​മു​ദീ​നി​ലെ ഖാ​ൻ-​ഇ-​ഖാ​നാ​ന്‍റെ ശ​വ​കു​ടീ​രം.

അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ര്യ​യാ​യി​രു​ന്ന മ​ഹ്ഭാ​നു​വി​നു വേ​ണ്ടി 1589ൽ ​നി​ർ​മി​ച്ച​തെ​ന്നു ക​രു​ത​പ്പെ​ടു​ന്ന ഈ ​സ്മാ​ര​ക​ത്തി​ൽ ത​ന്ന​യാ​ണ് അ​ബ്ദു​ർ റ​ഹീം ഖാ​ൻ എ​ന്ന ഖാ​ൻ-​ഇ-​ഖ​നാ​നെ​യും അ​ട​ക്കം ചെ​യ്തി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഈ ​സ്മാ​ര​ക​വും ഹു​മ​യൂ​ണ്‍ ശ​വ​കു​ടീ​ര​വു​മാ​ണു താ​ജ്മ​ഹ​ലി​നു പ്ര​ചോ​ദ​ന​മാ​യ​തെ​ന്നു പ്ര​വേ​ശ​ന ക​വാ​ട​ത്തി​ലെ ശി​ലാ ഫ​ല​ക​ത്തി​ൽ വ്യ​ക്ത​മാ​യി കു​റി​ച്ചു വെ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.

നി​സാ​മു​ദീ​നി​ൽ നി​ന്ന് റെ​യി​ൽ​വേ സ്റ്റേ​ഷ​നി​ലേ​ക്കു തി​രി​യു​ന്നി​ട​ത്ത് ച​തു​രാ​കൃ​തി​യി​ലാ​ണ് സ്മാ​ര​കം നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്. ഖാ​ൻ-​ഇ-​ഖാ​നാ​ന്‍റെ ശ​വ​കു​ടീ​ര​മാ​യാ​ണ് ഇ​ത് അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ര്യ​യെ അ​ട​ക്കം ചെ​യ്യാ​ൻ വേ​ണ്ടി​യാ​ണു നി​ർ​മി​ച്ച​തെ​ന്നു ച​രി​ത്രം. ജ​ഹാം​ഗീ​ർ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​യു​ടെ അ​ധ്യാ​പ​ക​നാ​യി​രു​ന്നു അ​ബ്ദു​ർ റ​ഹീം ഖാ​ൻ. ദോ​ഹെ​ക​ളി​ലൂ​ടെ (ഈ​ര​ടി ക​വി​ത​ക​ൾ) പ്ര​ശ​സ്ത​നാ​യ ക​വി.

1556 മു​ത​ൽ 1627 വ​രെ​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ബ്ദു​ർ റ​ഹീ​മി​ന്‍റെ ജീ​വി​ത​കാ​ലം. പി​താ​വ് ബൈ​റാം ഖാ​ൻ അ​ക്ബ​റി​ന്‍റെ റീ​ജ​ന്‍റാ​യി​രു​ന്നു. ഹു​മ​യൂ​ണി​ന്‍റെ വ​ലം​കൈ​യും. ഹു​മ​യൂ​ണ്‍ മ​രി​ച്ച​പ്പോ​ൾ വെ​റും പ​ന്ത്ര​ണ്ടു വ​യ​സാ​യി​രു​ന്ന അ​ക്ബ​റി​നെ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി​യാ​യി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച്, എ​തി​ർ​ത്ത പ്ര​ഭു​ക്ക​ൻ​മാ​രെ​യെ​ല്ലാം പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി അ​ക്ബ​റി​ന്‍റെ റീ​ജ​ന്‍റാ​യി ഭ​ര​ണം ന​ട​ത്തി​യ ബൈ​റാം ഖാ​ൻ. ഇ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പു​ത്ര​നാ​യി​രു​ന്നു റ​ഹീം എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ക​വി​ത​ക​ളെ​ഴു​തി​യ അ​ബ്ദു​ർ റ​ഹീം ഖാ​ൻ. അ​ക്ബ​ർ പ്രാ​യ​പൂ​ർ​ത്തി​യാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ലെ ചി​ല​ർ ബൈ​റാം ഖാ​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ചി​ല അ​പ​വാ​ദ​ങ്ങ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു​പ​ര​ത്തി. പി​ന്നാ​ലെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ മ​ക്ക​യി​ലേ​ക്ക് തീ​ർ​ഥാ​ട​ന​ത്തി​ന് പ​റ​ഞ്ഞ​യ​ച്ചു അ​ക്ബ​ർ.

എ​ന്നാ​ൽ ബൈ​റാം ഖാ​ന്‍റെ എ​തി​രാ​ളി​ക​ളി​ലാ​രോ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ പി​ന്തു​ട​ർ​ന്നു ചെ​ന്നു വ​ധി​ച്ചു. അ​ന്നു റ​ഹീ​മി​നു പ്രാ​യം നാ​ലു വ​യ​സാ​ണ്. പി​ന്നീ​ട് റ​ഹീ​മി​ന്‍റെ സം​ര​ക്ഷ​ണം അ​ക്ബ​ർ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു. മി​ക​ച്ച പ​ണ്ഡി​ത​രു​ടെ കീ​ഴി​ൽ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം ന​ൽ​കി. ശേ​ഷം ത​ന്‍റെ പു​ത്ര​ൻ സ​ലീ​മി​നെ (പി​ന്നീ​ട് ജ​ഹാം​ഗീ​ർ ച​ക്ര​വ​ർ​ത്തി) പ​ഠി​പ്പി​ക്കാ​നു​ള്ള ചു​മ​ത​ല​യും ഏ​ൽ​പ്പി​ച്ചു.

1584ൽ ​ഖാ​ൻ-​ഇ-​ഖാ​നാ​ൻ പ​ദ​വി അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചു ന​ൽ​കി​യെ​ന്നാ​ണു ക​ഥ. രാ​മാ​യ​ണ​വും മ​ഹാ​ഭാ​ര​ത​വും ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്തി പേ​ർ​ഷ്യ​നി​ലേ​ക്കു പ​രി​ഭാ​ഷ ചെ​യ്ത​തി​ന്‍റെ ച​രി​ത്ര​വു​മു​ണ്ട് ഇ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്.

നി​സാ​മു​ദ്ദീ​നി​ൽ ഇ​ന്നു കാ​ണു​ന്ന ’ഖാ​ൻ-​ഇ-​ഖാ​നാ​ന്‍റെ ശ​വ​കു​ടീ​രം’ യ​ഥാ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ റ​ഹീം അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പ​ത്നി​ക്കു വേ​ണ്ടി നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണെ​ന്നാ​ണു ച​രി​ത്രം. 1598ൽ ​അം​ബാ​ല​യി​ലാ​ണു റ​ഹീ​മി​ന്‍റെ ഭാ​ര്യ മ​ഹ്ഭാ​നു മ​രി​ച്ച​ത്. അ​തി​നു ശേ​ഷ​മാ​ണു നി​സാ​മു​ദ്ദീ​നി​ൽ ശ​വ​കു​ടീ​രം നി​ർ​മി​ച്ച​ത്.

ഒ​രു സ്ത്രീ​യു​ടെ ഓ​ർ​മ​യ്ക്കു വേ​ണ്ടി മു​ഗ​ൾ​കാ​ല​ത്തു നി​ർ​മി​ച്ച ആ​ദ്യ സ്മാ​ര​ക​മാ​യി​രു​ന്നു ഇ​ത്. യ​മു​ന​യു​ടെ തീ​ര​ത്ത്, നി​സാ​മു​ദ്ദീ​ൻ ദ​ർ​ഗ​യു​ടെ സ​മീ​പ​ത്ത് ഈ ​സ്മാ​ര​ക​മു​യ​ർ​ന്നു. 1627ൽ ​ലാ​ഹോ​റി​ൽ നി​ന്നു ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള യാ​ത്ര​യ്ക്കി​ടെ മ​രി​ച്ച അ​ബ്ദു​ർ റ​ഹീ​മി​നെ​യും ഭാ​ര്യ​യ്ക്കൊ​പ്പം ഇ​വി​ടെ സം​സ്ക​രി​ച്ചു. സ​മീ​പ​കാ​ല​ത്തു രാ​ജ്യം ക​ണ്ട ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ന​വീ​ക​ര​ണ പ​ദ്ധ​തി​യി​ലൂ​ടെ​യാ​ണു ഈ ​സ്മാ​ര​കം ഇ​ന്ന​ത്തെ രൂ​പ​ത്തി​ലേ​ക്കു മാ​റ്റി​യെ​ടു​ത്ത​ത്.

കൊ​ത്തു​പ​ണി​ക്കാ​രും മ​റ്റും ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ മൂ​വാ​യി​ര​ത്തി​ലേ​റെ വി​ദ​ഗ്ധ​ർ ആ​റു വ​ർ​ഷ​ത്തോ​ളം നീ​ണ്ട അ​ധ്വാ​ന​ത്തി​ലൂ​ടെ​യാ​ണു ഈ ​സ്മാ​ര​ക​ത്തി​ന്‍റെ പ്രൗ​ഢി വീ​ണ്ടെ​ടു​ത്ത​ത്.

സെ​ബി മാ​ത്യു