പൂ​​​​നെ: പ്ര​​​​ശ​​​​സ്ത ബ​​​​ഹി​​​​രാ​​​​കാ​​​​ശ ശാ​​​​സ്ത്ര​​​​ജ്ഞ​​​​ൻ ഏ​​​​ക്നാ​​​​ഥ് വ​​​​സ​​​​ന്ത് ചി​​​​റ്റ്നി​​​​സ് അ​​​​ന്ത​​​​രി​​​​ച്ചു. ക​​​​ഴി​​​​ഞ്ഞ ജൂ​​​​ലൈ​​​​യി​​​​ൽ നൂ​​​​റാം പി​​​​റ​​​​ന്നാ​​​​ൾ ആ​​​​ഘോ​​​​ഷി​​​​ച്ച അ​​​​ദ്ദേ​​​​ഹം വി​​​​ക്രം സാ​​​​രാ​​​​ഭാ​​​​യി​​​​ക്കൊ​​​​പ്പം തോ​​​​ളോ​​​​ടു​​​​തോ​​​​ൾ​​​​ചേ​​​​ർ​​​​ന്നു പ്ര​​​​വ​​​​ർ​​​​ത്തി​​​​ച്ചാ​​​​ണ് ഇ​​​​ന്ത്യ​​​​ൻ ബ​​​​ഹി​​​​രാ​​​​കാ​​​​ശ ദൗ​​​​ത്യ​​​​ങ്ങ​​​​ൾ​​​​ക്കു തു​​​​ട​​​​ക്കം​​​​കു​​​​റി​​​​ച്ച​​​​ത്. ഏ​​​​താ​​​​നും ദി​​​​വ​​​​സ​​​​ങ്ങ​​​​ളാ​​​​യി അ​​​​സു​​​​ഖ​​​​ബാ​​​​ധി​​​​ത​​​​നാ​​​​യി​​​​രു​​​​ന്നു. ബു​​​​ധ​​​​നാ​​​​ഴ്ച പു​​​​ല​​​​ർ​​​​ച്ചെ ഹൃ​​​​ദ​​​​യാ​​​​ഘാ​​​​ത​​​​ത്തെ​​​​ത്തു​​​​ട​​​​ർ​​​​ന്നാ​​​​ണ് അ​​​​ന്ത്യ​​​​മെ​​​​ന്ന് കു​​​​ടും​​​​ബാം​​​​ഗ​​​​ങ്ങ​​​​ൾ അ​​​​റി​​​​യി​​​​ച്ചു.

1925 ജു​​​​ലൈ 25 ന് ​​​​മ​​​​ഹാ​​​​രാ​​​​ഷ്‌​​​​ട്ര​​​​യി​​​​ലെ കോ​​​​ലാ​​​​പൂ​​​​രിലാ​​​​ണ് ജ​​​​ന​​​​നം. സ്കൂ​​​​ൾ, കോ​​​​ള​​​​ജ് പ​​​​ഠ​​​​നം പൂ​​​​നെ​​​​യി​​​​ലാ​​​​യി​​​​രു​​​​ന്നു. തു​​​​ട​​​​ർ​​​​ന്ന് യു​​​​എ​​​​സി​​​​ലെ മ​​​​സാ​​​​ച്ചു​​​​സെ​​​​റ്റ്സ് ഇ​​​​ൻ​​​​സ്റ്റി​​​​റ്റ്യൂ​​​​ട്ട് ഓ​​​​ഫ് ടെ​​​​ക്നോ​​​​ള​​​​ജി​​​​യി​​​​ൽ (എം​​​​ഐ​​​​ടി) ​​ഉ​​​​ന്ന​​​​ത​​​​പ​​​​ഠ​​​​നം പൂ​​​​ർ​​​​ത്തി​​​​യാ​​​​ക്കി.

പ്ര​​​​ഗ​​​​ത്ഭ​​​​നാ​​​​യ ശാ​​​​സ്ത്ര​​​​ജ്ഞ​​​​ൻ എ​​​​ന്ന​​​​തി​​​​നൊ​​​​പ്പം അ​​​​സാ​​​​മാ​​​​ന്യ​ നേ​​​​തൃ​​​​പാ​​​​ട​​​​വ​​​​വും പ്ര​​​ക​​​ടി​​​പ്പി​​​ച്ച ചി​​​റ്റ്നി​​​സാ​​​ണ് തു​​​​ന്പ​​​​യി​​​​ൽ ഇ​​​​ന്ത്യ​​​​യു​​​​ടെ ആ​​​​ദ്യ റോ​​​​ക്ക​​​​റ്റ് വി​​​​ക്ഷേ​​​​പ​​​​ണ​​​​കേ​​​​ന്ദ്രം സ്ഥാ​​​​പി​​​​ക്കു​​​​ന്ന​​​​തി​​​​ൽ നി​​​​ർ​​​​ണാ​​​​യ​​​​ക പ​​​​ങ്ക് വ​​​​ഹി​​​​ച്ച​​​​ത്.

1962 ഫെ​​​​ബ്രു​​​​വ​​​​രി​​​​യി​​​​ൽ അ​​​​ഹ​​​​മ്മ​​​​ദാ​​​​ബാ​​​​ദി​​​​ലെ ഫി​​​​സി​​​​ക്ക​​​​ൽ റി​​​​സ​​​​ർ​​​​ച്ച് ല​​​​ബോ​​​​റ​​​​ട്ട​​​​റി​​​​യി​​​​ൽ പ്ര​​​​ഥ​​​​മ​​​​പ്ര​​​​ധാ​​​​ന​​​​മ​​​​ന്ത്രി ജ​​​​വ​​​​ഹ​​​​ർ​​​​ലാ​​​​ൽ നെ​​​​ഹ്റു​​​​വും വി​​​​ക്രം​​​​സാ​​​​രാ​​​​ഭാ​​​​യി​​​​യും ചി​​​​റ്റ്നി​​​​സും പ​​​​ങ്കെ​​​​ടു​​​​ത്ത യോ​​​​ഗ​​​​ത്തി​​​​ലാ​​​​ണ് ബ​​​​ഹി​​​​രാ​​​​കാ​​​​ശ പ​​​​ദ്ധ​​​​തി​​​​യു​​​​ടെ ആ​​​ദ്യ​​​രൂ​​​​പ​​​​രേ​​​​ഖ ത​​​​യാ​​​​റാ​​​​ക്കു​​​​ന്ന​​​​ത്. ഏ​​​​താ​​​​നും ദി​​​​വ​​​​സ​​​​ങ്ങ​​​​ൾ​​​​ക്ക​​​​കം ഫെ​​​​ബ്രു​​​​വ​​​​രി 13 ന് ​​​​ദി ഇ​​​​ന്ത്യ​​​​ൻ നാ​​​​ഷ​​​​ണ​​​​ൽ ക​​​​മ്മി​​​​റ്റി ഫോ​​​​ർ സ്പേ​​​​സ് റി​​​​സ​​​​ർ​​​​ച്ച് (ഐ​​​​എ​​​​ൻ​​​​സി​​​​ഒ​​​​എ​​​​സ്പി​​​​എ​​​​ആ​​​​ർ) സ്ഥാ​​​​പി​​​​ത​​​​മാ​​​​യി. ഇ​​​താ​​​ണ് ബ​​​ഹി​​​രാ​​​കാ​​​ശ ഗ​​​വേ​​​ഷ​​​ണ​​​രം​​​ഗ​​​ത്തെ രാ​​​ജ്യ​​​ത്തി​​​ന്‍റെ കു​​​തി​​​പ്പി​​​നു കാ​​​ര​​​ണ​​​മാ​​​യ​​​ത്.


1981 മു​​​​ത​​​​ൽ 85 വ​​​​രെ അ​​​​ഹ​​​​മ്മ​​​​ദാ​​​​ബാ​​​​ദി​​​​ലെ ഐ​​​​എ​​​​സ്ആ​​​​ർ​​​​ഒ സ്പേ​​​​സ് ആ​​​​പ്ലി​​​​ക്കേ​​​​ഷ​​​​ൻ സെ​​​​ന്‍റ​​​​റി​​​​ൽ (എ​​​​സ്എ​​​​സി) സെ​​​​ക്ക​​​​ൻ​​​​ഡ് ഡ​​​​യ​​​​റ​​​​ക്ട​​​​റാ​​​​യി​​​​രു​​​​ന്നു ചി​​​റ്റ്നി​​​സ്. മു​​​​ൻ രാ​​​​ഷ് ട്ര​​​​പ​​​​തി ഡോ.​​ ​​എ.​​​​പി.​​​​ജെ. അ​​​​ബ്ദു​​​​ൾ ക​​​​ലാ​​​​മി​​​​നെ ബ​​​​ഹി​​​​രാ​​​​കാ​​​​ശ ഗ​​​​വേ​​​​ഷ​​​​ണ​​​ത്തി​​​​ൽ കൈ​​​​പി​​​​ടി​​​​ച്ചു​​​​യ​​​​ർ​​​​ത്തി​​​​യ​​​​തും മ​​​​റ്റാ​​​​രു​​​​മ​​​​ല്ല. ഡോ.​​ ​​ക​​​​ലാ​​​​മി​​​​നെ എ​​​​സ്എ​​​​ല്‍വി എ​​​​ന്ന ആ​​​​ദ്യ ഇ​​​​ന്ത്യ​​​​ന്‍ വി​​​​ക്ഷേ​​​​പ​​​​ണവാ​​​​ഹ​​​​ന പ​​​​ദ്ധ​​​​തി​​​​യു​​​​ടെ ത​​​​ല​​​​പ്പ​​​​ത്തേ​​​​ക്ക് നി​​​​ര്‍ദേ​​​​ശി​​​​ച്ച​​​​ത് ചി​​​റ്റ്നി​​​സി​​​യാ​​​രു​​​ന്നു. ഇ​​​​ന്‍സാ​​​​റ്റ് ഉ​​​​പ​​​​ഗ്ര​​​​ഹ പ​​​​ദ്ധ​​​​തി യാ​​​​ഥാ​​​​ര്‍ഥ്യ​​​​മാ​​​​ക്കു​​​​ന്ന​​​​തി​​​​ലും നി​​​​ർ​​​​ണാ​​​​യ​​​​ക പ​​​​ങ്കു​​​​വ​​​​ഹി​​​​ച്ചു.

ബ​​​​ഹി​​​​രാ​​​​കാ​​​​ശ മേ​​​​ഖ​​​​ല​​​​യി​​​​ലെ സം​​​​ഭാ​​​​വ​​​​ന​​​​ക​​​​ൾ പ​​​​രി​​​​ഗ​​​​ണി​​​​ച്ച് രാ​​​​ജ്യം പ​​​​ദ്മ​​​​ഭൂ​​​​ഷ​​​​ൻ ന​​​​ൽ​​​​കി ആ​​​​ദ​​​​രി​​​​ച്ചു. മ​​​​ലേ​​​​റി​​​​യ ഗ​​​​വേ​​​​ഷ​​​​ണ​​​​ത്തി​​​​ലൂ​​​​ടെ പ്ര​​​​ശ​​​​സ്ത​​​​നാ​​​​യ ശാ​​​​സ്ത്ര​​​​ജ്ഞ​​​​നും പ​​​​ദ്മ​​​​ശ്രീ ജേ​​​​താ​​​​വു​​​​മാ​​​​യ ചേ​​​​ത​​​​ൻ ചി​​​​റ്റ്നി​​​​സ് ആ​​​ണ് മ​​​ക​​​ൻ. മ​​​​രു​​​​മ​​​​ക​​​​ൾ: അ​​​​മി​​​​ക. കാ​​​ന്‍സ​​​ര്‍ ഗ​​​വേ​​​ഷ​​​ക​​​യാ​​​യി കു​​​മു​​​ദ് ആ​​​ണ് ഭാ​​​ര്യ.
യു​​​എ​​​സി​​​ല്‍ പ​​​ഠ​​​നം പൂ​​​ര്‍ത്തി​​​യാ​​​ക്കി​​​യ​​​ശേ​​​ഷം അ​​​ഹ​​​മ്മ​​​ദാ​​​ബാ​​​ദി​​​ലെ സ്‌​​​പേ​​​സ് ആ​​​പ്ലി​​​ക്കേ​​​ഷ​​​ന്‍ കേ​​​ന്ദ്ര​​​ത്തി​​​ൽ സേ​​​വ​​​ന​​​മ​​​നു​​​ഷ്ഠി​​​ച്ചി​​​രു​​​ന്ന അ​​​വ​​​ർ 2020 ലാ​​​ണ് അ​​​ന്ത​​​രി​​​ച്ച​​​ത്.